● مقدمه
ماده 668 قانون مجازات اسلامی از یک سو توقیف به اجبار و اکراه وجوه، اموال، امضاء یا اسناد را جرم دانسته و از سوی دیگر ماده 669 قانون تهدید به افشای اسرار و خسارات مالی، ناموسی و جانی او اصطلاحا «باج» را جرم انگاری کرده است.
تهدید یا اکراه یکی از مصادیق مشارکت در جرمی است که به موجب مواد 668 و 669 این قانون مستقلاً محکوم شده است. این جرم مستقل را می توان به شرح زیر تعریف کرد:
تعریف: تهدید به ارتکاب جرم بیان رفتار مجرمانه (یا نامشروع) است که مرتکب قصد ارتکاب آن را دارد.
– گرفتن پول و اسناد و اموال همراه با تهدید و خشونت
– عناصر جرم اکراه و تهدید در قانون ماده 668.
جرم مورد نظر به حصول نتیجه محدود است، مانند گرفتن پول، نوشتن یا سند یا امضای دیگری. بنابراین این جرم یک جرم مقید است نه مطلق.
1) رکن قانونی: ماده 668 قانون مجازات اسلامی می گوید: هر کس به زور یا اجبار به دیگری یا از روی اکراه یا تهدید که نوشته یا سند یا امضا یا مهر اخذ کند یا سند یا نوشته ای را که متعلق به اوست یا به او امانت دارد از او بگیرد. او به سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
الف) موضوع اخذ امضاء یا مهر قهری از دیگر به صورت خشونت آمیز : یعنی قربانی جرم این است که سند یا نوشته ای را که به او ارائه می شود امضا یا مهر کند یا از سند یا نوشته ای که متعلق به متهم یا سپرده گذار است اخاذی شود.
ب) استفاده از امضای سند یا نوشته باید مبتنی بر تعهد به التزام، تشخیص حق یا انجام تعهد از قبل باشد، مانند تشخیص بدهی و دین به یکی یا دیگری. قول یا قبول هر نوع تعهدی که با دادن قبض پرداخت اجباری به نحوی که به مال خود ضرر وارد کند.
بدین ترتیب چنانچه امضا یا نوشته صرفاً حیثیت و حرمت دیگری را به خطر بیندازد، موضوع از شمول ماده 668 قانون مجازات اسلامی خارج و مربوط به ماده 669 قانون مذکور است.
آنچه خواهید خواند :