یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی هر فرد، یافتن شریک زندگی برای ازدواج است. دوران نامزدی راهی برای کاهش خطر انتخاب همسر اشتباه و آشنایی با فردی است که سال ها با او خواهید بود. از جمله مشکلات عدیده ای که افراد پس از برهم خوردن قرار ازدواج یا همان نامزدی و طلاق در دوران عقد با آن مواجه می شوند، مشکل بازیابی هدایای نامزدی و هدایای عروسی که عمدتاً گران قیمت (مانند حلقه ازدواج، آینه، شمعدان، سرویس طلا و …) است.
طبیعت قانونی هدایای نامزدی
ماهیت حقوقی هدایای نامزدی با هدایایی که پس از ازدواج یا عقد توسط زن و مرد یا اقوام به او داده می شود، تا حدودی متفاوت است. در مواد 1037 و 1038 قانون مدنی آمده است: «هر نامزد می تواند هدایایی را که به طرف مقابل یا والدینش داده است در صورت قطع ارتباط، مطالبه کند. اگر همان هدایا در دسترس نباشد، شما حق دریافت قیمت هدایایی را دارید که معمولاً نگهداری می شوند، مگر اینکه این هدایا بدون تقصیر طرف مقابل گم شوند.» در صورتی که ارتباط مورد نظر با فوت یک نامزد قطع شود، مفاد ماده از حیث رجوع به قیمت محسوس نخواهد بود.
شروط باز پس گیری هدایای دوران نامزدی
منظور از موارد مذکور این است که اگر هدایایی قبل از ازدواج توسط خانم یا مرد (در هدیه دهنده تفاوتی ندارد) یا مادر و پدر به طرف مقابل داده شود، نمی توان همه را مطالبه کرد. اما تنها تحت شرایط خاصی اهدا کننده می تواند آن را مطالبه کند. این شرایط عبارتند از: رابطه از بین رفته و قرار نباشد ازدواجی صورت گیرد. در این صورت هدایایی که هر یک از طرفین به طرف مقابل یا والدین او داده اند قابل درخواست و پس گرفتن است. این هدایا با هدف ایجاد ارتباط بین طرفین داده می شود و نه به انگیزه دیگری. (به عنوان مثال، یک هدیه تولد یا یک رابطه خانوادگی صرف تقدیم صورت نگرفته باشد). در صورت موجود بودن خود هدیه، قابل مطالبه و باز پس گیری است، اما در صورت موجود نبودن همان هدیه، فقط بهای هدایایی که طبق معمول نگهداری می شوند مطالبه می شود. به عنوان مثال، هدایای مصرف کننده که در اثر مصرف آسیب دیده است (مانند لباس یا عطر) شامل این بند نمی شود. هدایای قابل نگهداری (آن هایی که در اثر مصرف آسیب ندیده اند، مانند طلا) اگر گیرنده عمداً آنها را از بین نبرده باشد، می توان ادعا کرد که گم شده اند.