در صورت فوت فرد به هر یک از ورثه ایشان ارث تعلق می گیرد. عموم مردم تنها دریافت ارث از پدر را به رسمیت می شناسند در صورتی که به هنگام فوت مادر نیز به ورثه ارث می رسد. بر خلاف باور عموم قانون ارث از مادر با قانون ارث از پدر تفاوتی نداشته و میزان سهم الارث دختر و پسر با یکدیگر برابر نخواهد بود. در حالت کلی پسر به میزان دو برابر دختر از مورث ارث می برد.
قانون ارث از مادر
شاید برایتان سوال باشد آیا تقسیم ارث خانم زمانی که پدر، مادر و همسر ایشان در قید حیات باشند به چه صورت است؟ و یا اینکه آیا در صورت وجود فرزند و همسر، پدر و مادر نیز ارث می برند؟ برای دریافت پاسخ خود مطالب ذیل به شما کمک می کند.
اگر متوفی پدر و مادر نداشته اما یک یا چند فرزند داشته باشد ماترک ایشان به شرح زیر بین فرزندان تقسیم می شود:
- اگر متوفی تنها یک فرزند داشته باشد فارغ از جنسیت تمام ماترک به او می رسد.
- اگر تعداد فرزندان بیشتر از یک باشد اما همه از یک جنس باشند، ماترک بطور مساوی بین آن ها تقسیم می شود.
- حال اگر تعداد فرزندان از یک بیشتر بوده و از یک جنس نیز نباشند، پسر به میزان دو برابر دختر از ماترک سهم خواهد داشت.
- در صورتی که متوفی فرزند خوانده داشته باشد، طبق قانون تقسیم ارث فرزند خوانده، حتی اگر اسم فرزند در شناسنامه ثبت شده باشد، به ایشان ارث نمی رسد.
سهم الارث فرزند دختر از مادر
در صورت فوت مادر، میزان سهم الارث دختر از مادر به وجود یا عدم وجود ورثه دیگر بستگی دارد. بطور کلی ارث دختر از مادر به صورت زیر است:
- اگر مادر یک فرزند دختر و یک فرزند پسر داشته باشد، فرزند دختر به میزان نصف فرزند پسر ارث می برد.
- اگر مادر فقط یک فرزند دختر داشته باشد، تمامی ماترک به دختر ارث می رسد.
- اگر متوفی یک فرزند دختر و یک مادر داشته باشد، یک ششم از اموال به مادر و چهار ششم به دختر می رسد، سپس یک ششم باقی مانده نیز بر 5 تقسیم شده و چهار پنجم به دختر و یک پنجم به مادر خواهد رسید. (درصورتیکه چند فرزند دختر باشد نیز تقسیم ارث به همین روش خواهد بود.)
- اگر متوفی پدر، مادر و فرزند دختر داشته باشد، یک ششم از ماترک به پدر، یک ششم به مادر و سه ششم نیز به فرزند می رسد، سپس یک ششم باقی مانده نیز بر پنج تقسیم شده و به هر یک از پدر و مادر یک پنجم و به فرزندان نیز سه پنجم می رسد.
- حال اگر متوفی علاوه بر پدر، مادر و فرزند دختر، فرزند پسر نیز داشته باشد؛ یک ششم از ماترک به پدر، یک ششم به مادر و چهار ششم باقی مانده نیز بدین صورت که فرزند پسر دو برابر فرزند دختر ارث می برد، تقسیم می شود.
- اگر متوفی خانم، مادر، پدر، دختر و یک پسر داشته باشد؛ طبق دستور بالا یک ششم به پدر، یک ششم به مادر و چهار ششم باقی مانده نیز بدین صورت که فرزند پسر دو برابر فرزند دختر ارث می برد، تقسیم می شود.
- جنینی که زنده به دنیا آید نیز مانند دیگر فرزندان سهم الارث دریافت می کند.
سهم الارث فرزند پسر از مادر
در صورت فوت مادر، فرزندان پسر به شرح زیر از مادر ارث می برند:
- اگر متوفی تنها یک یا چند فرزند پسر داشته باشد، تمامی اموال بصورت مساوی بین فرزندان پسر تقسیم می شود.
- اگر متوفی علاوه بر فرزند پسر، پدر و مادر نیز داشته باشد یک سوم اموال به پدر و مادر و دو سوم باقی مانده از اموال به فرزندان پسر خواهد رسید.
- در صورتی که متوفی علاوه بر فرزند پسر، همسر نیز داشته باشد یک چهارم از اموال به آقا و سه چهارم به فرزند پسر ارث می رسد.
تقسیم ارث زن بدون فرزند
در صورتی که متوفی خانم بدون فرزندی باشد، اگر شوهرداشته باشد نصف اموال به شوهر و باقی ماترک بین باقی وراث تقسیم می شود. حال اگر متوفی شوهر نداشته باشد ماترک طبق قانون طبقات ارث بین بقیه وراث تقسیم خواهد شد.
تقسیم ارث طلای مادر
عموم مردم بر این باورند که طلای مادر فوت شده متعلق به دختر است در صورتی که طلا نیز مانند باقی اموال باید بین تمام وراث تقسیم شود. حال در صورتی که تمام ورثه راضی به این امر باشند که طلا تنها بین دختران تقسیم شود منع قانونی نخواهد داشت. اگر مادر در وصیت نامه خود قید نماید که طلا متعلق به دختران است، طبق قانون این امر امکان پذیر نبوده و در صورت عدم رضایت سایر ورثه، تنها یک سوم از طلا این قابلیت را داشته که در وصیت نامه تعیین تکلیف شود.
مراحل تقسیم ارث
برای تقسیم ارث باید مراحل مختلفی طی شود که شامل موارد ذیل می باشند:
- ابتدا باید گواهی فوت متوفی از ثبت احوال دریافت گردد.
- سپس یکی از ورثه یا وکیل آن ها باید با مدارک هویتی تمام ورثه و گواهی فوت به شورای حل اختلاف آخرین محل زندگی فرد فوت شده مراجعه نماید.
- برای تایید ورثه لازم است که وراث به همراه دو شاهد به دفتر اسناد رسمی جهت تایید وراث و دریافت استشهادیه مراجعه نمایند.
- مالیات ارث متوفی نیز باید محاسبه و به اداره مالیات پرداخت گردد.
- در نهایت نیز برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید در جلسه دادگاه حضور یابند.
طبقات ارث
تقسیم ارث باید براساس قانون ارث بین طبقات ارث انجام شود. قانون ورثه را به سه طبقه تقسیم کرده بطوریکه هر طبقه از طبقه زیرین خود بالاتر بوده و وجود وراث از هر طبقه، مانع از به ارث بردن وراث از سایر طبقات خواهد شد. طبقات ارث عبارت اند از:
طبقه اول: پدر، مادر، فرزند و نوه.
طبقه دوم: پدر بزرگ، مادربزرگ، خواهد، برادر و فرزندان آن ها.
طبقه سوم: خاله، دایی، عمو، عمه و فرزندان آن ها.
لازم به ذکر است که هر طبقه به دو درجه تقسیم شده که درجه اول اولویت بالاتری نسبت به درجه دوم دارد.
تاثیر وکیل انحصار وراثت در نحوه تقسیم ارث مادر
همانطور که گفتیم تقسیم ارث مادر بین ورثه امری دشوار است که در صورت وجود پدر، مادر و همسر این تقسیم بندی و محاسبات دشوار تر نیز خواهد شد. علاوه بر آن انجام مراحل اداری تقسیم ارث زمانبر بوده به همین دلیل بهتر است از وکیل ارث کمک بگیریم. برای دریافت مشاوره حقوقی در زمینه تقسیم ارث با شماره 09121574297 تماس حاصل فرمایید.
سوالات متداول نحوه تقسیم ارث مادر
سهم ارث مادر از فرزندان چقدر است؟
بر اساس ماده 907 قانون مدنی، سهم الارث مادر در صورت وجود فرزند یک ششم (1/6) از ترکه می‌باشد.
آیا مادر از ترکه همسر متوفی هم ارث می‌برد؟
بله، طبق ماده 946 قانون مدنی، در صورت عدم وجود فرزند و پدر و جد پدری، مادر یک چهارم (1/4) از ترکه همسر متوفی را به ارث می‌برد.
در صورت وجود برادر و خواهر، سهم الارث مادر چگونه محاسبه می‌شود؟
بر اساس ماده 909 قانون مدنی، اگر متوفی برادر یا خواهر داشته باشد، سهم الارث مادر یک سوم (1/3) ترکه خواهد بود.
چگونه می‌توان انحصار وراثت مادر را اثبات کرد؟
برای اثبات انحصار وراثت مادر، باید گواهی حصر وراثت از دادگاه محل سکونت متوفی اخذ شود. این گواهی، مادر را به عنوان تنها وارث معرفی می‌کند.
آیا مادر می‌تواند از سهم الارث خود صرف‌نظر کند؟
بله، مادر می‌تواند با تنظیم سند رسمی از سهم الارث خود صرف‌نظر کند یا آن را به افراد دیگری واگذار نماید.
در صورت وجود همسر و فرزند، سهم الارث مادر چگونه محاسبه می‌شود؟
بر اساس ماده 907 قانون مدنی، اگر متوفی همسر و فرزند داشته باشد، سهم الارث مادر یک ششم (1/6) ترکه خواهد بود.
آیا مادر می‌تواند قبل از مرگ، سهم الارث خود را به فرزندان واگذار کند؟
بله، مادر می‌تواند با تنظیم وصیت‌نامه رسمی، سهم الارث خود را قبل از مرگ به فرزندان یا افراد دیگری واگذار نماید.
در صورت فوت یکی از فرزندان قبل از مادر، سهم الارث مادر چگونه محاسبه می‌شود؟
طبق ماده 868 قانون مدنی، اگر یکی از فرزندان قبل از مادر فوت کند، سهم الارث آن فرزند به فرزندان او (نوه‌های مادر) می‌رسد. در این صورت، سهم الارث مادر تغییری نمی‌کند و همچنان یک ششم خواهد بود.
در صورت عدم وجود وارث دیگر، آیا مادر تمام ترکه را به ارث می‌برد؟
بله، بر اساس ماده 949 قانون مدنی، در صورت عدم وجود هیچ وارث دیگری، تمام ترکه متوفی به مادر تعلق می‌گیرد.
اگر مادر در زمان حیات فرزندش فوت کند، آیا او از فرزند ارث می‌برد؟
خیر، بر اساس ماده 871 قانون مدنی، والدین از فرزندان خود ارث نمی‌برند، مگر اینکه فرزند نوادگان یا اجداد پدری و مادری نداشته باشد.
آیا سهم الارث مادر از دارایی‌های غیرمنقول و منقول متفاوت است؟
خیر، بر اساس قانون مدنی، سهم الارث مادر در دارایی‌های منقول و غیرمنقول یکسان است و تفاوتی بین آنها وجود ندارد.
در صورت وجود چند همسر، سهم الارث مادر چگونه محاسبه می‌شود؟
در این حالت، ابتدا باید سهم الارث همسران از ترکه کسر شود و سپس سهم الارث مادر از باقیمانده ترکه محاسبه می‌گردد. سهم الارث مادر تغییری نمی‌کند و همچنان یک ششم خواهد بود.
