ورشکستگی به تقلب چیست؟
گاه بازرگانان و فعالان اقتصادی نمی توانند به موقع به تعهدات خود به ویژه در پرداخت بدهی ها عمل کنند؛ به طوری که گاهی این ناتوانی به زنجیره طولانی ناتوانی پی درپی منجر می شود و اگر تاجری در این شرایط قرار گرفت می توان آن را «ورشکستگی» نامید.
در این مطلب کلاهبرداری های ورشکستگی را مورد بررسی قرار می دهیم.
چه زمانی ورشکستگی به تقلب رخ می دهد؟
ماده 549 قانون تجارت مقرر می دارد که تاجر ورشکسته در موارد ورشکستگی مرتکب اعمال زیر شده است جرم ورشکستگی به تقلب را مرتکب شده است:
-
پنهان یا مفقود دفاتر:
همه تاجران موظف به نگهداری و راه اندازی دفاتر تجاری هستند زیرا این دفاتر تعیین کننده فعالیت اقتصادی تاجر و نحوه گردش سرمایه او هستند، بنابراین تاجری که دفاتر خود را از دست داده است یعنی پنهان نموده تاجر متقلب و در نتیجه قانونگذار، مفقود شدن دفاتر را چه کلاهبرداری بوده چه نباشد کلاهبرداری یک تاجر می داند. در واقع می توان گفت هدف قانونگذار این است که تاجر ورشکسته دفاتر را از دسترس مقامات رسیدگی و مراجع خارج نکند، بنابراین مفقود شدن صرفاً به معنای گم شدن عمدی دفاتر نیست، بلکه هر اقدام دیگری که منجر به تخریب دفاتر شود، مانند آتش زدن یا تخریب دفاتر، از مصادیق مفقود شدن است.
-
بخشی از دارایی های خود را پنهان کنید:
دارایی تاجر وثیقه عمومی طلبکاران است. پس تاجر اگر همه یا بخشی از مال خویش را پنهان کند کلاهبرداری است زیرا هدف تاجر از پنهان اموال خویش از اساس این است که اموال خود را از دسترس طلبکاران خارج کند. بعضی از حقوقدانان اعتقاد دارند که نبود یا تلف دارایی فقط پس از توقف به ورشکستگی به تقلب منجر می شود، اما بعضی دیگر ما بین مفقود شدن دارایی قبل یا بعد از توقف آن تفاوتی قائل نمی شوند.
-
از دست دادن بخشی از دارایی های شما از معامله صوری یا طریق معاوضه:
تاجر بعلاوه اینکه امکان مخفی کردن سرمایه و دارایی های خود را دارد ، همچنین وجود دارد این احتمال که آنها را از دسترس طلبکاران از راه های دیگر خارج کند. بنابراین قانونگذار تشخیص داده است که علاوه بر اختفای دارایی، سایر رفتارها اعم از مناصب یا معاملات رسمی، اعم از اختفای دارایی بعد از توقف یا قبل از آن، جرم است.
سوالات متداول ورشکستگی به تقلب
آیا ورشکستگی به دلیل تقلب جرم محسوب می‌شود؟
بله، بر اساس قانون تجارت ایران، اگر ورشکستگی ناشی از اعمال تقلب‌آمیز یا متقلبانه تاجر باشد، جرم محسوب می‌شود و مجازات‌های کیفری در پی خواهد داشت. قانون مجازات اسلامی ایران نیز برای جرایم مرتبط با ورشکستگی مجازات‌هایی را در نظر گرفته است.
مصادیق تقلب در ورشکستگی چیست؟
مواردی نظیر پنهان کردن اموال، انتقال اموال به دیگران، افزایش هزینه‌های شخصی و خانوادگی، و ایجاد دیون و بدهی‌های جعلی از جمله مصادیق تقلب در ورشکستگی محسوب می‌شوند. بر اساس ماده ۶۷۲ قانون تجارت: “هر تاجری که به قصد فرار از پرداخت دیون خود، اموال منقول یا غیرمنقول خود را مخفی یا منتقل کند یا طلبکاران خود را فریب دهد، متهم به تقلب در ورشکستگی شناخته می‌شود.”
آیا برای اثبات تقلب در ورشکستگی نیاز به حکم دادگاه است؟
بله، برای اثبات تقلب در ورشکستگی نیاز به رسیدگی قضایی و صدور حکم از سوی دادگاه است. دادگاه با بررسی شواهد و مدارک، تشخیص می‌دهد که آیا تقلبی در کار بوده است یا خیر.
مجازات تقلب در ورشکستگی چیست؟
طبق ماده ۶۷۵ قانون تجارت، تاجر متقلب در صورت ورشکستگی به حبس از یک تا پنج سال محکوم می‌شود. علاوه بر این، ماده ۶۸۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ نیز برای جرم ورشکستگی به علت تقلب، مجازات حبس از دو تا پنج سال و جزای نقدی را در نظر گرفته است.