پس از گذشت یک دهه پر افت و خیز در بورسمردم خواهان شکایت از افراد دخیل در بازار بورس از جمله شرکت های کارگزاری بورس و شرکت های سبد گردانی بورس باشند.به سبب اختلافات پیش آمده در بازار بورس قانون گذاران هیئتی از افراد دارای صلاحیت در نظر گرفته تا به این اختلافات رسیدگی کنند.که این دستگاه ،هیئت داوری بورس عنوان میشود.هیئت داوری بازار اوراق بهاداراز جمله نهاد های اختصاصی و مراجع قضایی غیر دادگستری و شبه قضایی است که نظیر آن در میان دیگر مراجع رسیدگی به اختلافات کمتر دیده میشود و به رغم اینکه نام داوری بر آن نهاده شده است، شباهت زیادی با نهاد داوری مذکور در قانون آیین دادرسی مدنی ندارد.ابتدا باید ماهیت این هیئت داوری را بشناسیم که در ادامه به آن میپردازیم.
در حقیقت زمان نیاز به تشکیل هیئت داوری در بورس است که از شما کلاهبرداری در بورس شده باشدیا که شما مشکلی در مطالبه سود سهامباشد هیئت داوری در بورس دارای یک عضو از نمایندگی وزارت دادگستری ،صنایع و معادن ایران و همچنین شورای بورس شکل گرفته است. بر اساساعضای هیئت داوری بورس از یک نماینده وزارت دادگستری، یک نماینده مشترک اتاق صنایع و معادن ایران و اتاق بازرگانی تهران و یک نماینده شورای بورس تشکیل شده‌اند. بر اساس بند 36 قانون بازار بورس جمهوری اسلامی ایران که در 1384 تصویب گردید ، رسیدگی به تمامی اختلافات بازار بورس اعم از اختلاف پیش آمدهبین بازگردانان ، ناشران ، کارگزاران،مشاوران سرمایه گذاری ، و غیره ، به وسیله هیئت داوری بورس رسیدگی میشود. منشا داوری اصولا قراردادی خصوصی است و الزام در مراجعه به داور ناشی از اصل حاکمیت اراده است.داوری فنی است که هدف آن حل و فصل مسائل مربوط به روابط بین دو یا چند شخص به وسیله شخص دیگر به نام داور یا گروه داوری است که اختیارات خود را از یک قراداد خصوصی میگیرند و بر اساس آن قراداد رای میدهند، بی آنکه دولت چنین وظیفه ای را به آنان محول کرده باشد.ملاحظه مواد مختلف قانون آیین دادرسی مدنی در مبحث داوری نیز نشان میدهد رجوع به داوری امری اختیاری است.با این وجود،امروزه با توجه به مبنای ارجاع دعوا به اشخاص ثالث خارج از محکمه که ممکن است توافق طرفین یا حکم قانون باشد،داوری را به داوری اختیاری و اجباری تقسیم می نمایند.فارغ از امکان پذیرش مفهوم داوری اجباری باید توجه داشت که داوری مذکور در هیئت داوری بازار اوراق بهادار تابع قواعد و آثار داوری موضوع قانون آیین دادرسی مدنی نیست و احکام خاص خود را دارد البته مبنای رسیدگی هیئت داوری تنها وجه ممیز هیئت داوری در بورس از داوری اختیاری نیست و هیئت داوری در خصوص مواردی همچون موانع عضویت ، مقام منصوب کننده ، مدت داوری،حق الزحمه،تعداد داوران،داوری اموال عمومی و دولتی،رد داور ،اجرا و قطعیت آرا با داوری مرسوم متفاوت است. هیئت داوری در بورس مسئول رسیدگی به اختلافات و حل و فصل آن میباشد.به صورت کلی اختلافات بورس به سه گروه تقسیم میشوند : اختلافات پیش آمده بین کارگزاران و سرمایه داران ، جرایم و تخلفات.هیئت داوری بورس پس از تحقیق و بررسی در رابطه با شکایت ها و همینوطر دفاعیات اقدام به صدور رای خود که لازم الجرا میباشد میکند.
نکته قابل ذکر راجب رای صادر شده از هیئت داوری بورس این میباشد که این رای لازم الجرا بوده و به هیچ وجهتجدید نظر ممکن نمیباشد.تنها در حالتی که اعادع دادرسی حادث شود ، فقط هیئت داوری بورس صلاحیت رسیدگی را دارا میباشد.بررسی و رسیدگی اختلافات و شکایات علیه شرکت های دولتی نیز بر عهده هیئت داوری بورس میباشد.حال ما فرایند رسیدگی به این شکایات را بررسی خواهیم کرد. در این رابطه 4 مرحله وجود دارد که در این بخش انها را برای شما شرح میدهیم :
1. دریافت گواهی عدم سازش از کانون
بر طبق ماده 36 قانون بازار اوراق بهاداررسیدگی به پرونده ها در هیئت داوری وابسطه به عدم سازش در بین طرفین در کانون میباشد . در ابتدا کانون مرتبط یک جلسه در بین دوطرف با هدف حل اختلافات پیش امده برگزار خواهد کرد ، در صورت عدم نتیجه گیری گواهی عدم سازش صادر خواهد کرد . گواهی صادره مقدمه و شروع طرح پرونده مذکور در هیات داوری و حل اختلاف بورس میباشد . نکته حائز اهمیت این است که بر اساس ماده 43 و ماده 15 قانون بازار بورس اوراق بهادار دعاوی عدم پرداخت سود به وسیله ناشران و دعوا های مرتبط با عرضه های اولیه نیاز به عبور از مرحبه سازش را ندارند و به طور مستقیم در هیئت داوری طرح میگردند .
2. تکمیل دادخواست الکترونیکی
تکمیل این فرم دادخواست به وسیله فرد شاکی صورت میگیرد ، همانند بقیه فرم های دادخواست حقوقی در این فرم هم فرد خواهان و یا وکیل او و خوانده و یا وکیل او میبایست مشخصات خواسته شده همانند خواسته و مستندات و تقویم و .. و همچنین شرح کاملی از تدعای خواهان را ذکر کنند . برای دریافت و مشاهده رای این بخش لازم است به seo.davari.ir رجوع کنید . سایت مذکور از ساعت 8 صبح الی 21 شب غیر از ایام تعطیل فعالیت دارد . پس از ثبت دادخواست و دریافت کد رهگیری ، کپی دادخواست را به همراه ضمایم دیگر ان با مراجعه به دبیرخانه هیئت داوری تحویل دهید .
3. پرداخت هزینه داوری
بر اساس بند 4 ماده 26 اساس نامه سازمان بورس اوراق بهادار و بر طبق مصوبه شورای عالی بورس در 21/12/1385 میزان بها هزینه داوری در بورس بر اساس مبالغ تعیین شده میبایست به وسیله خواهان پرداخت شود و فیش پرداخت ان به منظور ضمیمه پرونده شدن تحویل داده شود . مبلغ قابل پرداخت و مهلت زمان ان و نتیجه عدم پرداخت هزینه داوری بورس در طی اخطاری از سوی دبیرخانه هیئت داوری به خواهان ارسال میگردد . چنانچه هزینه پرداخت نشود مسئول دبیرخانه قرار رد دعوا صادر خواهد کرد و به دادخواست خواهان رسیدگی نمیشود . در این وضعیت خواهان قادر است طی 10 روز اعتراض کند و در صورتی که قرار تایید بشود پرونده مختومه خواهد شد .
4. ارائه نامه نمایندگی و مدارک هویتی ویا وکالت نامه با اعتبار
به منظور احراز هویت خواهان میبایست همراه خودش مدارک هویتی لازم را داشته باشد . چنانچه پیگیری کارهای خواهان به وسیله وکیل وی انجام میگیرد میبایست وکالتنامه و نامه نمایندگی دارای اعتبار را ضمیمه درخواست رسیدگی خود کند . قابل ذکر است که تمامی مقررات وکالت در دادگاه این مرجع قابل اجرا است و کاراموزان و وکلای دادگستری میبایست نسبت به خواسته ای که دارند برای خرید و الصاق تمبر مالیاتی برای وکالت نامه خود اقدام کنند . نظر به اینکه داوری در قانون بورس اجباری بوده و اختیاری نمیباشد و هیئت داوری متشکل از افراد متخصص حقوقی میباشند لزا میبایست اشخاص دارای سهام بورسی برای شکایت و طرح دعوا علیه عوامل بورس از جمله سازمان بورس و شرکت های کارگزاری بورس و شرکت های سبدگردانی بورس به وکیل متخصص در حوزه بورس مراجعه نماید.وکیل بورسی طی فرآیند حقوقی و اداری پس از ثبت موضوع اختلاف در هیئت داوری با تنظیم لوایح حقوقی و بورسی اقدام به دفاع از موکل می نمیاد .و اگر افراد در این پروسه دارای وکیل متخصص در حوزه ی داوری بورس نباشد قطعا متضرر شده و رای به ضرر آن ها صادر می شود.
تیم وکلای رضا عبدالمحمد و همکاران که به صورت تخصصی در حوزه بازار سرمایه و بورس و ارز های دیجیتال و شرکت های تجاری فعالیت می نمایند میتوانند در مورد اختلافات بورسی و مطالبات صاحبان سهام به آن ها کمک شایان کنند .

تحویل مدارک هویتی،نامه نمایندگی یا وکالت‌نامه معتبر

به سبب انجام احراز هویت شاکی می بایست مدارک مورد نیاز را حتما به همراه داشته باشد.اگر مراحل پرونده شاکی توسط وکیل او انجام شود باید وکالتنامه را حتما ضمیمه درخواست رسیدگی بکند.به این نکته نیز توجه داشته باشید که همه قوانین وکالت در دادگاه در هیئت داوری نیز قابل اجرا است و کارآموزان وکلای دادگستری میبایست در رابطه با خواسته ای که دارند اقدام به خرید و الصاق تمبر مالیاتی برای وکالتنامه خود بکنند. طبق ماده 26 اساس نامه سازمان بورس جمهوری اسلامی ایران و بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار در 21 اسفند 1385 میزان نرخ هزینه داوری در بورس که مبالغ آن قبلا تعیین شده است ، میبایست توسط شاکی پرداخت و فیش پرداختی برای ضمیمه شدن در پرونده ارائه شود.مقدار هزینه و زمان برای واریز آن و یا نتیجه واریز نشدن هزینه داوری در بورس ،توسط اخطاری از سمت دبیر خانه به شاکی ابلاغ میشود و اگر هزینه داوری واریز نشود،مسئول دبیرخانه قرارداد دعوا را صادر میکند و به شکایتنامه شاکی رسیدگی نخواهد کرد. در این صورت شاکی تا 10 روز فرصت اعتراض دارد.اگر که اعتراض تایید شود پرونده مورد نظر مختومه اعلام خواهد شد.