دعوای تصرف
در صورتی که موضوع حقی که منشأ دعوی است، تصرفات قبلی خواهان آن باشد. یعنی خواهان در واقع دارای مال یا حقی است که از آن به عنوان دعوای تصرف یاد می شود و در این خصوص اینکه آیا خواهان واقعاً در دعوی حقی دارد یا نه، ملاحظه نمی شود. در واقع قانونگذار به متصرف قبلی اموال غیرمنقولی که مال آن ها از طریق تصرف عدوانی بدون مالکیت شده باشد، اجازه داده است که طرح دعوا بدون دلیل صورت گیرد، حتی اگر متصرف دلیلی برای مالکیت داشته باشد، بنابراین قانونگذار متصرفان را از مال محروم کرده است. اشغال را ممنوع و به حمایت متصرف و تصرف میپردازد.
ادعای تصرف
به زبانی آسان: اگر شخصی دارای مال یا حقوقی باشد و واقعاً در تصرف باشد، قانونگذار برای تصرف عملی شخص ارزش قائل است و پس از تصرف به این موضوع رسیدگی نمیکند که آیا آن شخص واقعاً آن حق را دارد یا خیر. اموال یا حق قانون در اختیار او باشد (در تصرف) قانون از آن محافظت می کند. پس اگر شخصی در ملکی تصرف کرده باشد (مثلاً مستأجر باشد یا در ملک دیگری مجانی سکونت داشته باشد یا ملک خود را داشته باشد و در ملک سکونت داشته باشد و …) تصرف نامیده می شود. تصرف او به عنوان مثال، 1 سال سابقه مالکیت دارد. اما شخص قهراً و عدوانی مال را از دست متصرف قبلی خارج می کند و قانونگذار آن را منع کرده است و طرف می تواند علیه شخصی که مال را تصرف عدوانی کرده اقامه دعوی کند.
انواع دعوای تصرف
قانون آیین دادرسی مدنی دارای سه نوع دعوای تصرفی است:
- دعوی تصرف عدوانی
- دعوی آزار و اذیت (مزاحمت)
- دعوای ممانعت از حق
تصرف عدوانی به چه معناست؟
اگر شخصی بدون رضایت موجر یا مستاجر زمین یا مالک آن ملکی را به زور تصرف کند، تصرف عدوانی نامیده می شود. تصرف عدوانی طبق قانون به دو نوع تصرف عدوانی کیفری و تصرف عدوانی قانونی تقسیم می شود.