زوجه می تواند برای گرفتن حقوق خود، اموال زوج را توقیف کند. در این میان، توقیف خودرو برای مهریه، به ویژه خودروهای لوکس، به دلیل ارزش مالی بالا، مورد توجه بسیاری از خانم ها قرار گرفته است. این مقاله از سایت رضا عبدالمحمد به بررسی جامع امکان یا عدم امکان توقیف خودرو لوکس برای مهریه، مراحل قانونی، چالش ها و نکات کلیدی این موضوع می پردازیم و با نگاهی به قوانین و مقررات مرتبط و رویه قضایی، به سوالات موجود در این زمینه پاسخ می دهد.
امکان توقیف اموال زوج برای به اجرا گذاشتن و گرفتن مهریه
در این قسمت از مقاله توقیف خودروی های لوکس برای مهریه اول به این موضوع میپردازیم که توقیف اموال به چه شکل است و سپس در قسمت بعدی به صورت تخصصی توقیف خودرو های لوکس را بررسی میکنیم.
مبانی قانونی توقیف اموال زوج
قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356، مبنای قانونی توقیف اموال منقول بابت مهریه است. بر اساس مواد 49 تا 58 این قانون، زوجه می تواند برای وصول مهریه خود، اموال منقول و غیرمنقول زوج را از طریق دادگاه توقیف کند. این توقیف شامل مراحلی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
اموال قابل توقیف برای مهریه و مستثنیات دین
زوجه می تواند برای وصول مهریه، اموال منقول و غیرمنقول زوج، حقوق و مطالبات او نزد اشخاص ثالث و وجوه نقدی وی را توقیف کند. اما برخی اموال جزو مستثنیات دین محسوب شده و قابل توقیف نیستند. ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394، مصادیق مستثنیات دین را مشخص کرده است که شامل مسکن متناسب با شان زوج، اثاثیه منزل، وسایل و ابزار کار کسبه و حرفه مندان، و وسیله نقلیه مورد نیاز و متناسب با شان زوج می باشد.
مراحل قانونی توقیف اموال برای مهریه
برای توقیف اموال زوج، ابتدا زوجه باید دادخواست مطالبه و به اجرا گذاشتن مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم کند. پس از صدور حکم قطعی و اجراییه، خانم می تواند با معرفی اموال زوج به واحد اجرای احکام، تقاضای توقیف آن ها را نماید. در صورتی که زوج مدعی اعسار از پرداخت مهریه باشد، می تواند دادخواست اعسار یا تقسیط را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی زوج، در صورت احراز اعسار، حکم به تقسیط مهریه صادر خواهد کرد.
توقیف خودرو به عنوان مال زوج برای مهریه
در این قسمت به صورت اختصاصی به توقیف خودرو برای مهریه میپردازیم.
آیا ماشین مال منقول به حساب می آید یا غیر منقول؟
خودرو در دسته اموال منقول جای می گیرد، اما به دلیل لزوم ثبت آن در سامانه راهنمایی و رانندگی و صدور سند رسمی، شباهت هایی به اموال غیرمنقول دارد. این ویژگی ها در فرآیند توقیف اموال منقول برای مهریه و به خصوص توقیف خودرو، تاثیرگذار است. به طور مثال، توقیف خودرو نیازمند ابلاغ به مالک و تنظیم صورت جلسه توقیف توسط مامور اجرا است.
در چه صورتی میتوان ماشین را برای مهریه توقیف کرد؟
اول اینکه خودرو جزو مستثنیات دین زوج نباشد. دوم، خودرو توسط زوجه به واحد اجرای احکام معرفی شده یا توسط دادورز شناسایی شده باشد. سوم، تشریفات قانونی توقیف مانند ابلاغ به مالک و تنظیم صورت جلسه توقیف رعایت شده باشد. در نهایت، ارزش خودرو باید متناسب با میزان مهریه باشد.
ارزش مالی خودروی لوکس چگونه ارزیابی میشود و چگونه به مزایده گذاشته میشود؟
پس از توقیف خودرو، کارشناس رسمی دادگستری آن را ارزیابی کرده و قیمت پایه مزایده را تعیین می کند. سپس با انتشار آگهی مزایده در روزنامه های کثیرالانتشار و رعایت تشریفات قانونی، خودرو به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می شود و از محل آن، مهریه زوجه پرداخت می گردد. الباقی مبلغ نیز به زوج مسترد خواهد شد.
توقیف کردن ماشین های لوکس برای مهریه
اوا این موضوع را شرح داده ایم که خودروی لوکس چیست و سپس چالش هایی که برای توقیف این نوع مال داریم را بررسی کرده ایم.
در حقوق ایران به چه خودرویی لوکس گفته میشود؟
در قوانین ایران، تعریف مشخصی از خودرو لوکس وجود ندارد. اما رویه قضایی و عرف جامعه، معیارهایی برای تشخیص آن در نظر می گیرند. خودروهایی که قیمت آن ها به طور قابل توجهی از عرف بازار بالاتر است، برندهای معتبر و خاص جهانی دارند و دارای آپشن ها و امکانات ویژه هستند، معمولا به عنوان خودرو لوکس شناخته می شوند. به عنوان مثال یک خودروی بنز یا بی ام و با آپشن های خاص میتواند جزو خودروهای لوکس دسته بندی شود.
برای توقیف کردن خودرو های لوکس چه چالش هایی داریم؟
ممکن است زوج ادعا کند که خودرو متعلق به شخص ثالث است یا معامله صوری بوده است. در برخی موارد نادر، ممکن است زوج ادعا کند که خودرو لوکس، وسیله امرار معاش اوست و جزو مستثنیات دین محسوب می شود (مثلا در مورد سلبریتی ها یا افرادی که از طریق نمایش خودرو کسب درآمد می کنند). اثبات این ادعاها بر عهده زوج است و باید مستندات کافی به دادگاه ارائه دهد.
مراحل قانونی برای توقیف خودروی لوکس
محاکم در خصوص توقیف خودرو لوکس برای مهریه، رویه نسبتاً مشخصی دارند. در اکثر موارد، دادگاه ها با احراز مالکیت زوج بر خودرو و عدم شمول مستثنیات دین، حکم به توقیف خودرو می دهند. تا کنون رای وحدت رویه خاصی در این زمینه صادر نشده است، اما آرای متعددی از محاکم مختلف وجود دارد که نشان دهنده تمایل دادگاه ها به حمایت از حقوق زوجه در مطالبه مهریه از طریق توقیف اموال برای مهریه، حتی اموال لوکس، است.
سوالات متداول درباره توقیف خودروی لوکس
خودروی لوکس توقیف شده برای مهریه را چگونه میتوان رفع توقیف کرد؟
برای رفع توقیف خودروی توقیف شده بابت مهریه، زوج باید نسبت به پرداخت مهریه یا جلب رضایت زوجه اقدام کند. در صورت عدم توانایی پرداخت مهریه، زوج می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه ارائه دهد. پس از اثبات اعسار و تعیین تکلیف نحوه پرداخت مهریه، امکان رفع توقیف خودرو وجود دارد.
آیا می توان خودرویی که در رهن بانک است را برای مهریه توقیف کرد؟
بله، حتی اگر خودرو در رهن بانک باشد، می توان آن را برای مهریه توقیف کرد. اما در این صورت، حقوق بانک مقدم بر حقوق زوجه خواهد بود و پس از فروش خودرو، ابتدا مطالبات بانک پرداخت می شود و سپس باقیمانده آن به زوجه تعلق می گیرد. البته ما در یک مقاله جدا با عنوان «توقیف خودروی وکالتی برای مهریه» به این موضوع پرداخته ایم.
آیا می توان خودرویی که به نام شرکت است را برای مهریه توقیف کرد؟
اگر زوج مدیرعامل یا عضو هیئت مدیره شرکت باشد و مالکیت او بر خودرو محرز شود، می توان خودرو را توقیف کرد. این موضوع بسیار پیچیده است و توصیه میکنیم از مشاوره های وکیل مهریه در این موضوع استفاده کنید.
اگر زوج خودروی خود را به نام شخص دیگری انتقال دهد، آیا باز هم می توان آن را توقیف کرد؟
اگر صوری بودن معامله اثبات شود، می توان خودرو را توقیف کرد. اما اثبات صوری بودن معامله بر عهده زوجه است و نیاز به ارائه مستندات کافی به دادگاه دارد.
در چه صورتی خودرو جزو مستثنیات دین محسوب می شود؟
اگر خودرو تنها وسیله امرار معاش زوج باشد و ارزش آن متناسب با شان او باشد، می تواند جزو مستثنیات دین محسوب شود. اما اثبات این موضوع بر عهده زوج است.
آیا می توان خودروی قسطی را برای مهریه توقیف کرد؟
بله، می توان خودروی قسطی را توقیف کرد. اما در این صورت، پس از فروش خودرو، ابتدا اقساط معوقه و باقی مانده اقساط به شرکت فروشنده خودرو پرداخت می شود و سپس باقیمانده آن به زوجه تعلق می گیرد.
آیا زوجه می تواند به جای توقیف خودرو، معادل ارزش آن را از سایر اموال زوج مطالبه کند؟
بله، زوجه می تواند به جای توقیف خودرو، معادل ارزش آن را از سایر اموال زوج مطالبه کند.
در صورت توقیف خودرو، آیا زوج می تواند از آن استفاده کند؟
خیر، پس از توقیف خودرو، زوج حق استفاده از آن را ندارد.
آیا محدودیتی در تعداد دفعات درخواست توقیف خودرو برای مهریه وجود دارد؟
خیر، تا زمانی که مهریه به طور کامل پرداخت نشده باشد، زوجه می تواند به دفعات برای توقیف اموال زوج، از جمله خودرو، اقدام کند.
