شخصی که چک را صادر می کند باید در تاریخ مشخص شده در چک به اندازه ی مبلغ نوشته شده در آن، در حساب بانکی اش وجه نقد داشته باشد وگرنه می توان علیه صادرکننده ی چک اقدامات قانونی لازم را انجام داد. به این چک نیز چک برگشتی یا چک بلامحل گفته می شود. برای مشاوره با وکیل چک یا وکیل چک برگشتی با شماره 09121574297 تماس بگیرید.
علاوه بر مواردی مثل عدم موجودی حساب صادرکننده و یا کافی نبودن موجودی آن، چک به دلایل دیگری نیز می تواند برگشت بخورد. این موارد شامل صدور دستور عدم پرداخت وجه چک از طرف صاحب حساب به بانک جهت عدم پرداخت وجه چک ، وجود اشتباهات عمدی یا سهوی در خصوص تنظیم چک توسط صادرکننده ویا صدور چک از حسابی که مسدود شده می باشد.
دارنده چک در صورت مراجعه به بانک و دارا نبودن موجودی حساب صادر کننده چک می تواند نسبت به برگشت زدن چک و گرفتن گواهی عدم پرداخت با دریافت کد رهگیری از بانک اقدام نماید و سپس اطلاعات چک در سامانه چک های برگشتی بانک مرکزی ثبت می گردد و در صورتی که آن چک از طریق سامانه یکپارچه صدور چک یا همان سامانه صیاد، صادر شده باشد، بانک می تواند از سایر حساب های صادر کننده چک وجه چک را بردارد و به دارنده پرداخت نماید.
دارنده چک می تواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت، با مراجعه به دفتر خدمات قضایی نسبت به ثبت شکایت اقدام نماید.
بنابراین، برای شکایت از صادرکننده، برگشت زدن چک کفایت نکرده و دارنده باید ظرف مدت 6 ماه از زمان دریافت نمودن گواهی عدم پرداخت شکایت کیفری یا حقوقی خود را به مراجع قضایی تقدیم کند.
نکته ی مهم در خصوص این نوع شکایت این است که در تمام شرایط می توان چک برگشتی را در قالب دعوای حقوقی مطرح کرد اما در موارد زیر فقط میتوان به دلیل عدم امکان تعقیب کیفری دعوا را به شکل حقوقی مطرح کرد.
بیشتر بخوانید : چگونه چک برگشتی را وصول کنیم؟
موارد عدم امکان شکایت کیفری چک
1-درصورتی که چک صادر شده مدت دار باشد به این معنی که چک روز نباشد.
2- هرگاه ثابت گردد که چک بابت تضمین نمودن انجام معامله یا تضمین تعهد باشد.
3-در صورتی که ثابت گردد که چک سفید امضاء بوده
4-در صورتی که ثابت شود که چک بدون تاریخ بوده است
5-هرگاه وصول چک منوط به تحقق شرط باشد
6- در صورتی که چک بابت معاملات نامشروع و یا ربا صادر شده باشد
7-هرگاه دارنده ی چک تا ۶ ماه پس از تاریخِ چک، برای وصول مبلغ آن به بانک مراجعه نکرده و یا تا ۶ ماه پس از صدور گواهی عدم پرداخت شکایتی نکند.
شکایت کیفری از صادرکننده ی چک موجب مجازات حبس ویا جزای نقدی برای صادرکننده ی چک شده و برای دریافت وجه چک برگشتی باید از روش مطالبه وجه چک به شیوه حقوقی اقدام نمود.
برای اقدام حقوقی باید یک دادخواست برای مطالبه وجه چک به دادگاه داده و البته برای وصول نمودن چک برگشتی روش مراجعه به اداره ثبت هم وجود دارد و با معرفی نمودن مال از صادر کننده اموال قابل توقیف است.
ممنوع الخروجی در چک برگشتی
در خصوص توقیف حساب و ممنوع الخروجی در چک برگشتی باید گفت در صورت صدور چک بلامحل می توان صادر کننده چک را از طریق شکایت کیفری یا شکایت حقوقی یا از طریق اجرای ثبت ممنوع الخروج کرد.
در راه حقوقی، شخص ذینفع چک می تواند بعد از قطعی شدن حکم و عدم اجرای مفاد حکم از سوی محکوم علیه، از قاضی اجرای احکام درخواست توقیف اموال صادرکننده چک بلامحل را نموده و در صورت نداشتن اموال، نسبت به ممنوع الخروج کردن آن شخص اقدام نماید.
در طرح دعوی کیفری چک برگشتی دارنده چک باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک به بانک مراجعه نموده و اقدام به برگشت زدن چک کرده و گواهی عدم پرداخت هم از بانک دریافت کند.
بعد از آن باید در یک مهلت ۶ ماهه به دادسرای منطقه مراجعه کند و شکایت کیفری خود را در خصوص چک به انجام برساند. طبق ماده 188 قانون آیین دادرسی کیفری، تا زمانی که به متهم دسترسی حاصل نشده باشد، بازپرس می تواند با توجه به اهمیت موضوع و ادله وقوع جرم توسط متهم ، دستور منع خروج او را از کشور صادر نماید مدت اعتبار این دستور6 ماه بوده و البته قابل تمدید است.
اگر متهم در بازپرسی حاضربشود و یا صدوربا قرار موقوفی، ترک و یا منع تعقیب، ممنوع الخروجی او منتفی و مراتب بلافاصله به مراجع مربوط اطلاع داده می شود. درصورتی که مدت مندرج در دستور منع خروج منقضی شود یعنی همان مدت 6 ماهه این دستورخودش منتفی شده و مراجع مربوط نمی توانند مانع از خروج شخص شوند.
همچنین ممنوع الخروج کردن صادرکننده چک برگشتی از طریق دایره اجرای ثبت اسنادهم امکانپذیر است وبدین منظور ذینفع باید به اداره ثبت اسنادو املاک مراجعه نموده و از طریق دایره اجرای ثبت محل تقاضای صدور اجراییه کند.
واحد اجراییه ثبت پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به درخواست دارنده چک، نسبت به توقیف اموال و یا ممنوع الخروج کردن صادر کننده چک اقدام می کند.
ماده 23قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در رابطه با ممنوع الخروجی بیان می دارد مرجع اجراءکننده رای باید با تقاضای محکوم ٌله قرار ممنوع الخروج بودن محکوم علیه را صادرنماید. این قرار تا زمان اجرا کردن رای یا صدور حکم اعسار محکوم علیه یا جلب رضایت محکومٌ له یا سپردن تامین مناسب با تشخیص مقام قضایی یا تحقق قرار کفالت مطابق قانون مدنی باقی است.
بیشتر بخوانید : هزینه توقیف اموال چک برگشتی
نحوه استعلام ممنوع الخروجی چک برگشتی
زمانی نه چندان دور از زمان حال استعلام ممنوع الخروجی فرآیندی زمان بر وبسیار دشوار بود و افراد می بایست برای اطلاع از وضعیت خروج شان به اداره گذرنامه مراجعه نموده و به همین دلیل استعلام آن طول می کشید. اما در زمان حال روش های ساده تری برای این کار ایجاد شده که طبق آن شما برای استعلام ممنوع الخروجی خود می توانید به سادگی به سایت https://exitban.ssaa.ir مراجعه کنید. در این سامانه باید مشخصات شخصی تان مانند نام، نام خانودگی، نام پدر و شماره ی ملی خود را در صفحه اصلی وارد کنید تا پس از چند ثانیه وضعیت خروج تان معلوم شده و با استعلام به شما اطلاع داده شود.
این سایت متعلق به سازمان ثبت اسناد است و فقط مربوط به پرونده های اجرای اسناد رسمی سازمان ثبت است و برای اطلاع از اجازه خروج از کشور در رابطه با موضوعات دیگر مثل پرونده های قضایی و کیفری، باید به سامانه ثنا مراجعه نمایید. در این سامانه تمام ابلاغیه های قضایی برای شما در صورت ثبت نام وجود دارد و برای مابقی پرونده هایی که ممکن است به خاطر آن ممنوع الخروج شده باشید هم باید باید به اداره گذرنامه مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید : آیا چک برگشتی زندان دارد؟
