انواع و ارکان قتل در قانون به چه صورت است؟ جنایت قتل را عموماً کشتن یک نفر توسط دیگری می گویند. چنانچه با قصد قبلی این قتل صورت گرفته باشد ، قتل عمد میباشد ، ولیکن قتل شبه عمد یک مرتبه پایین تراز قتل عمد میابشد و در سازمان قضایی ایران، چنانچه قتل به قصد اضرار باشد، اما قتل عمدی نیست، معمولاً شبه عمدی در نظر گرفته می شود. اگر مرگ و کشته شدن انسان دیگری به صورت تماما اتفاقی و بدون نیت کشتن یا جراحت باشد، این مرگ در برخی کشورها مرگ تصادفی (نه قتل) و در برخی کشورها از جمله ایران خطای محض (یا غیرعمد) محسوب می‌شود. جرم قتل و شناخت آن از زمانی که انسان با مصالح خود و مسئله دفاع آشنا شد، ناگزیر جنایت قتل را نیز به مجموعه گناهان خود اضافه کرد. به عبارت دیگر قتل قدیمی ترین جنایت بشری است.
سپس قتل به قتل عمد و قتل غیر عمد تقسیم شد. آنچه این دو گروه قتل را متمایز می کرد، قصد قاتل بود. در قانون مجازات اسلامی قتل به سه قسم عمد، شبه عمد و خطای محض(غیر عمد) تقسیم شده است. قتل عمدی ماده 290 قانون مجازات اسلامی به صراحت موارد قتل عمد را بیان کرده است. قتل عمدی در صورتی رخ می دهد که قاتل دقیقاً قصد کشتن قربانی را داشته باشد. حتی در مواردی که ذات فعل کشنده تلقی نمی شود، اما به دلیل شرایط مقتول از قبیل کهولت سن، از کارافتادگی، کودکی و غیره، توانایی قتل در فرد ایجاد و شخص مرتکب قتل عمد شده است. طبق ماده 290، حتی اگر عمل متهم نهایتاً قتل شخص یا گروهی از افراد نباشد، بلکه به قصد قتل انجام شده باشد، شخص متهم به اقدام به قتل است چرا که قصد قتل را داشته.
همچنین همانطور که به اختصار اشاره شد، طبق این قانون، حتی اگر متهم قصد کشتن مقتول را نداشته باشد، اما از عاقبت عمل کشنده خود نسبت به وضعیت شخص دیگری آگاه باشد، عمل او قتل عمد محسوب می شود. در این صورت علم متهم به فعل خویش باید ثابت شود. در صورتی که اثبات جهل و عدم علم متهم به فعل خویش ممکن نباشد، جرم او جرم عمدی است. قتل شبه عمد مواردی وجود دارد که شخص قصد کشتن مقتول را ندارد و عمل او کشنده نیست، اما در نتیجه منجر به مرگ شخص دیگری می شود.
مصداق قتل شبه عمد، پزشکی است که بر اثر خطای پزشکی، بیمار را می کشد. ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی قتل شبه عمد را توصیف می کند. نمونه دیگری که در متن صریح قانون قتل شبه عمد آمده، کشتن انسان در حین شکار حیوانات است. قتل غیر عمد یا خطای محض در این مورد قاتل اصلا قصدو نیت کشتن مقتول را نداشته و مقتول به طور تصادفی توسط قاتل کشته شده است. مصداق قتل، خطای محض، تیراندازی میباشد و برخورد تیر به صورت خطا در موارد مختلف است. از جمله موارد مذکور در ماده 292 قانون مجازات اسلامی در مورد قتل، قتل خطای محض، قتل در اثر خواب و بیهوشی و صغیر یا جنون است. البته اگر مرتکب بداند که عمل او منجر به جنایت علیه دیگری می شود، عمل او قتل عمد محسوب می شود.
بیشتر بخوانید : محاسبه دیه قتل