در قرارداد های پیمانکاری طرفین قرارداد میتوانند با رضایت یکدیگر و طبق قوانین و مقررات قراردادی بین خود عقد کنند و بر اساس ان هر کدامشان متعهد به یکسری امور میشوند . در این قرارداد ها چنانچه یک طرف به تعهدات خود عمل نکند طرف مقابل شامل حق حبس میشود ؛ به این صورت که تا هنگامی که طرف مقابل تعهداتش را انجام ندهد طرف دیگر از انجام تعهدات معاف میشود .
از همین رو طرفین این قراردادها برای راه حل پایان دادن به قرارداد در صورت انجام ندادن تعهدات حق فسخ در شرایط بروز تخلفات از انجام تعهدات قراردادی را در نظر گرفتند.
شرایط فسخ قرارداد پیمانکاری
طبق شرایط عمومی پیمان با توجه به وقوع تخلفی از سوی پیمانکار، کارفرما میتواند پیمان را فسخ کند . بر اساس ماده 46 شرایط عمومی پیمان با توجه به شرایط کارفرما و در بعضی از مورد ها پیمانکار حق فسخ پیمان دارند و در این موارد نیازی به حضور در دادگاه نمیباشد .برای مشاهده موارد حق فسخ پیمانکاری بر اساس ماده 46 شرایط عمومی پیمان به مقاله فسخ پیمان کاری مراجعه کنید . گروه حقوقی رضا عبدالمحمد همراه شما در تمامی ضمینه های پیمانکاری با بهترین وکیل پیمانکاری خواهد بود تعهدات زیر در ماده 46 شرایط عمومی پیمان بیان شده اند، کارفرما تعهد می کند که:
- تضمین انجام تعهدات و همچنین تعهد حسن انجام کار کسر شده را ضبط و به حساب خزانه ارسال کند.
- بدون فوت وقت کارگاه و ساختمان های موقت و تجهیزات و تاسیسات و ماشین آلات و … را تهیه و در اختیار گیرد.
- برای تهیه صورتجلسه از موارد و کارها از پیمانکار دعوت کند و در صورتی که پیمانکار از این امر خودداری کند برای ثبت دلیل این امر با حضور نماینده دادگاه انجام می شود.
- برای ادامه کار تاسیسات ساختمان های موقت را اختیار میکند و در حساب پیمانکار ثبت می کند.
- کارفرما قادر است تا تمامی موارد و و تجهیزات متعلق به پیمانکار که برای پایان پروژه نیاز است را در اختیار بگیرد و در زمان مناسب انها را جایگزین کند و هزینه اجاره انها را در حساب پیمانکار ثبت کند.
اقدامات کارفرما و پیمانکار پس از فسخ پیمان
- چنانچه فسخ پیمان از طرف کارفرما باشد میبایست تشریفات خاصی رعایت شود ؛ از جمله اینها این است که کارفرما میبایست فسخ پیمان را به پیمانکار اعلام کند و پیمانکار نیز در صورتی که نسبت بع این امر اعتراضی دارد طی 10 روز دلایل خود را بیان کند . در این هنگام چنانچه دلایل از منطبق نبودن مستندات کارفرما با موارد اعلامی باشد به کارفرما گزارش میشود و در صورتی که دلایل از سوی کارفرما تایید و مورد قابول واقع شوند کارفرما فسخ پیمان را متوقف می کند.
- گاهی پیمانکار در پاسخ به اعلام فسخ قرارداد از سوی کارفرما اقدامی نمیکند و این سکوت نشان دهنده صحت نظر کارفرما میباشد زیرا در صورتی که پیمانکار خود را بر حق میدانست دلایلی را برای عدم منطبق بودن نظر کارفرما ارائه میداد و فسخ پیمان را بی پاسخ رها نمی کرد.
- چنانچه اعتراض پیمانکار از سوی کارفرما رد شود بدون نیاز به تشریفات قضایی طبق مفاد ماده 47 شرایط عمومی پیمان اقدام می کند.
- طبق بند الف ماده 47 شرایط عمومی پیمان کارفرما نظر خود را برای فسخ قرارداد به پیمانکار ارائه میدهد و چنانچه پیمانکار اعتراضی به این امر داشته باشد دلایل و مستندات خود را به وی ارائه میکند ولی در هر شرایط نظر کارفرما در این امور ارجع میباشد . برای انجام حق فسخ در این شرایط موضوع در هیئت 3 نفره مورد بررسی قرار میگیرد . این اعضا همگی توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی منصوب شده اند و نظرشان میبایست مورد تایید بالاترین مقام قرار بگیرد.
- مقررات شرایط عموم پیمان در هیچ صورت حق فسخ پیمان را تصریح نکرده اما مصادیقی هم هست که فرد اختیار به فسخ پیمان پیدا میکند .این چنین است که پایان دادن به پیمان در این شرایط هم از سوی کارفرما صورت گرفته . در تمام قرارداد های که ذکر شده پس از اختیار پیمانکار به پایان پیمان، او درخواست فسخ پیمان را به واسطه ماده 48 شرایط عمومی پیمان به کارفرما ارائه می کند.
- بر اساس مقررات موجود کارفرما وظیفه دارد تا فسخ را اعمال کند و در صورت استنکاف قادر میباشد تا با مراجعه به دادگاه قرارداد پیمانکاری را به اتمام برساند . صلاحیت کارفرما در این هنگام تکلیفی میباشد و به جز فسخ پیمان تصمیم دیگری نمیتواند بگیرد . با این حال در این شرایط به صراحت به فسخ پیمان اشاره نشده، اما ماهیت این مواد طوری تنظیم شده است که حق فسخ برای پیمانکار مراد است.
تفاوت شرایط فسخ قراردادهای دولتی و خصوصی
شرایط فسخ قراردادهای دولتی و خصوصی تفاوتهایی با یکدیگر دارند که در ادامه انها را توضیح خواهیم داد .
-
قراردادهای دولتی:
چنانچه در قراردادی کارفرما دولتی باشد با توجه به نظم عمومی قادر است تا در هر زمانی که بخواهد قرارداد را فسخ بکند به همین منظور در تاریخ 1387 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور سندی با موضوعیت شرایط عمومی پیمان به دستگاه های اجرایی ابلاغ نمود که در مواد 46 الی 48 صریحا موارد فسخ را بیان کرده که کارفرما قادر است بدون هیچ تقصیر و یا تخلفی از سوی پیمانکار قرارداد را فسخ کند.
در طی ماده 46 شرایط عمومی پیمان 13 مورد به منظور فسخ یکطرفه قرارداد از سوی پیمانکار بیان شده و در ماده 48 شرایط عمومی پیمان در رابطه با اتمام پیمان بیان شده : ” هرگاه پیش از اتمام کارهای موضوع پیمان، کارفرما بدون آنکه تقصیری متوجه پیمانکار شود، بنا به مصلحت خود یا علل دیگر، تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد، خاتمه پیمان را با تعیین تاریخ آماده کردن کارگاه برای تحویل، که نباید بیشتر از ۱۵ روز باشد، به پیمانکار ابلاغ میکند.
کارفرما کارهایی را که ناتمام ماندن آنها موجب بروز خطر یا زیان مسلم است در این ابلاغ تعیین میکند و مهلت بیشتری به پیمانکار میدهد تا پیمانکار بتواند در آن مهلت، این گونه کارها را تکمیل کند و کارگاه را آماده تحویل نماید.
-
قراردادهای خصوصی :
از اصول قرارداد های خصوصی به جز در مواردی خاص ازادی طرفین خواهد بود به دلیل انکه بر اساس ماده های 10 و 219 قانون مدنی قراردادهای خصوصی تا انجایی که بر خلاف قانون نباشند اعتبار دارند .
همینطور اینکه بر اساس ماده های 237 تا 239 قانون مدنی تنها تخلف در انجام تعهدات باعث نخواهد شد که طرف دیگر قرارداد انرا فسخ کند و طرف مقابل میتواند از دادگاه خواستار شود تا طرف دیگر را به انجام تعهدات اجبار کند و یا حتی اگر امکان اجبار نباشد ویا اینکه تعهد مورد بحث از دسته تعهداتی نباشد که توسط افراد دیگری ویا متعهدله انجام شود قادر است تا قرارداد را فسخ کند.
فسخ قرارداد پیمانکاری از سوی پیمانکار فسخ قرارداد پیمانکاری از طرف پیمانکار همانند فسخ قرارداد پیمانکاری از طرف کارفرما از دیدگاه وکیل قرارداد پیمانکاری یک حرکت حقوقی میباشد که از طرف پیمانکار اتفاق می افتد و پیمانکار به صورت یکطرفه اقدام به فسخ قرارداد خواهد کرد . از نظر حقوقی فسخ به معنی اعلام اراده برای ادامه قرارداد هست و در قراردادهای پیمانکاری هم این روش حاکم میباشد و پیمانکار ویا کارفرما با توجه بر شرایط قرارداد و بودن این حق در قرارداد قادر به فسخ قرارداد هستند.
نحوه فسخ قرارداد پیمانکاری از طرف پیمانکار از نظر وکیل قرارداد پیمانکاری به این صورت خواهد بود که پیمانکار در صورت حادث شدن هر کدام از شرایط مطرح شده قادر است با زح دعوا در مراجع صالح به منظور رسیدگی به این دعاوی اقدام به ارائه دادخواست فسخ قرارداد پیمانکاری کند و پس از بررسی های قاضی پرونده چنانچه شرایط اثبات شود رای به فسخ صادر شود.
سوالات متداول درباره فسخ قرارداد پیمانکاری
شرایط فسخ پیمان از طرف پیمانکار چیست؟
شرایط فسخ پیمان از طرف پیمانکار بسته به مفاد قرارداد و قوانین عمومی پیمان متفاوت است. از جمله دلایلی که پیمانکار میتواند قرارداد را فسخ کند، عدم پرداخت به موقع صورت وضعیت‌ها توسط کارفرما، نقض تعهدات کارفرما و شرایط فورس ماژور میباشد.
فسخ قرارداد پیمانکاری توسط پیمانکار چگونه انجام میشود؟
برای فسخ قرارداد پیمانکاری توسط پیمانکار، باید دلایل معتبر و قانونی وجود داشته باشد. پیمانکار باید ابتدا به صورت مکتوب کارفرما را از نواقص و مشکلات آگاه کند و مهلتی برای رفع آنها بدهد. در صورتی که کارفرما به تعهدات خود عمل نکند، پیمانکار میتواند با استناد به شرایط عمومی پیمان (مانند مواد 46 و 48) اقدام به فسخ قرارداد کند.
نمونه متن فسخ توافقی قرارداد چیست؟
نمونه متن فسخ توافقی قرارداد باید شامل جزئیات قرارداد، دلایل فسخ، تاریخ فسخ و امضای طرفین باشد. متن باید به گونه‌ای نوشته شود که هیچ یک از طرفین حقی برای مطالبه خسارت نداشته باشند. در زیر یک نمونه متن آمده است:
اینجانب (نام پیمانکار)، با توافق کارفرما (نام کارفرما)، قرارداد شماره (شماره قرارداد) را به دلیل (ذکر دلایل) در تاریخ (تاریخ فسخ) فسخ می‌نمایم. هیچ یک از طرفین حق مطالبه خسارت ندارند.
موارد فسخ قرارداد پیمانکاری چیست؟
موارد فسخ قرارداد پیمانکاری شامل عدم پرداخت به موقع صورت وضعیت‌ها، نقض تعهدات کارفرما، شرایط فورس ماژور، ورشکستگی کارفرما و عدم توانایی در ادامه پروژه میباشد. این موارد باید در قرارداد به صورت دقیق ذکر شده باشند.
نمونه نامه ابلاغ فسخ پیمان چگونه است؟
نمونه نامه ابلاغ فسخ پیمان باید شامل اطلاعات قرارداد، دلایل فسخ، تاریخ ابلاغ و مهلت رفع نقص باشد. متن نامه باید به گونه‌ای نوشته شود که قابلیت پیگیری قانونی داشته باشد. در زیر یک نمونه نامه آمده است:
کارفرمای محترم، با توجه به عدم پرداخت صورت وضعیت شماره (شماره صورت وضعیت) و نقض تعهدات قراردادی، به شما مهلت (مدت زمان) داده میشود تا مشکلات را رفع نمایید. در غیر این صورت، قرارداد به استناد ماده (ماده مربوطه) فسخ خواهد شد.
خاتمه قرارداد پیمانکاری چگونه صورت میگیرد؟
خاتمه قرارداد پیمانکاری میتواند به صورت توافقی یا یک‌جانبه توسط هر یک از طرفین انجام شود. در خاتمه توافقی، طرفین با توافق بر شرایط خاتمه، قرارداد را پایان می‌دهند. در خاتمه یک‌جانبه، یکی از طرفین با استناد به دلایل قانونی، قرارداد را فسخ میکند. در هر دو حالت، باید صورتجلسه خاتمه قرارداد تنظیم و امضا شود.
نمونه صورتجلسه خاتمه قرارداد پیمانکاری چیست؟
نمونه صورتجلسه خاتمه قرارداد پیمانکاری باید شامل اطلاعات طرفین، دلایل خاتمه، تاریخ خاتمه و امضای طرفین باشد. صورتجلسه باید به گونه‌ای تنظیم شود که هیچ گونه ابهامی در آن وجود نداشته باشد. در زیر یک نمونه صورتجلسه آمده است:
در تاریخ (تاریخ خاتمه)، قرارداد شماره (شماره قرارداد) بین (نام پیمانکار) و (نام کارفرما) به دلیل (ذکر دلایل) خاتمه یافت. هیچ یک از طرفین حق مطالبه خسارت ندارند. امضا: (نام و امضای طرفین).
نمونه دادخواست مطالبه وجه قرارداد پیمانکاری چیست؟
نمونه دادخواست مطالبه وجه قرارداد پیمانکاری باید شامل اطلاعات قرارداد، مبلغ مطالبه شده، دلایل مطالبه و مدارک مربوطه باشد. در زیر یک نمونه دادخواست آمده است:
ریاست محترم دادگاه، اینجانب (نام پیمانکار) با استناد به قرارداد شماره (شماره قرارداد) و صورت وضعیت‌های ارسال شده، درخواست مطالبه مبلغ (مبلغ مطالبه شده) را دارم. مدارک پیوست شامل قرارداد، صورت وضعیت‌ها و نامه‌های ابلاغی میباشد.
نمونه متن نامه فسخ قرارداد پیمانکاری چگونه است؟
نمونه متن نامه فسخ قرارداد پیمانکاری باید شامل اطلاعات قرارداد، دلایل فسخ و تاریخ فسخ باشد. متن باید به گونه‌ای نوشته شود که قابلیت پیگیری قانونی داشته باشد. در زیر یک نمونه متن آمده است:
کارفرمای محترم، اینجانب (نام پیمانکار) با توجه به عدم پرداخت صورت وضعیت شماره (شماره صورت وضعیت) و نقض تعهدات قراردادی، قرارداد شماره (شماره قرارداد) را از تاریخ (تاریخ فسخ) فسخ می‌نمایم.
نمونه نامه ابلاغ ماده 46 و 48 شرایط عمومی پیمان چیست؟
نمونه نامه ابلاغ ماده 46 و 48 شرایط عمومی پیمان باید شامل اطلاعات قرارداد، دلایل فسخ، استناد به مواد قانونی و مهلت رفع نقص باشد. متن نامه باید به گونه‌ای نوشته شود که قابلیت پیگیری قانونی داشته باشد. در زیر یک نمونه نامه آمده است:
کارفرمای محترم، با توجه به عدم پرداخت صورت وضعیت شماره (شماره صورت وضعیت) و نقض تعهدات قراردادی، به استناد ماده 46 شرایط عمومی پیمان، به شما مهلت (مدت زمان) داده میشود تا مشکلات را رفع نمایید. در غیر این صورت، قرارداد به استناد ماده 48 فسخ خواهد شد.