مهلت برگشت زدن انواع چک

همانطور که می دانید مهمترین سند تجاری چک می باشد بطوریکه هر فرد با داشتن دسته چک می تواند پرداخت وجه را در معاملات خود انجام دهد. به همین جهت نیز چک های برگشتی و جرایم مربوط به چک گسترش پیدا کرده است. برای آنکه از مشکلات چک های برگشتی در امان بمانید باید با دقت بیشتری به معاملات خود (اقدام به صدور یا دریافت چک) بپردازید. در صورت برخورد با مشکلات چک مانند پاس نشدن آن، باید چک را برگشت بزنید که مهلت برگشت زدن چک در تعیین شیوه آن موثر است. در این مقاله بطور مفصل درمورد مهلت برگشت زدن چک ها صحبت می کنیم.

مهلت برگشت زدن چک

چک نوشته ای است که طبق آن، صادرکننده چک باید مبلغی که از پیش به بانک سپرده است را به شخص دارنده چک واگذار کند. بر همین اساس نیز امروزه یکی از اسناد تجاری مهم بوده و مورد استفاده افراد قرار گرفته. بدلیل شیوع کاربرد چک، قوانین و مقررات چک به تصویب رسیده است. برای برگشت زدن چک دو شیوه حقوقی و کیفری وجود دارد که هر دوی آن ها مستلزم اقدام در مهلت برگشت زدن چک می باشند.

اگر دارنده چک ظرف مدت 6 ماه از تاریخ صدور چک جهت وصول آن به بانک مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت را دریافت کند شکایت کیفری خواهد بود. اما اگر در این مهلت 6 ماهه جهت دریافت گواهی عدم پرداخت اقدامی نکند دیگر حق شکایت نداشته و تنها جهت دریافت مطالبه وجه چک برگشت خورده می تواند بصورت حقوقی اقدام کند. پیش از هرگونه اقدامی علیه چک برگشتی بهتر است با وکیل چک  مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : قوانین اجرا گذاشتن چک بدون تاریخ

برای شکایت از چک برگشتی می توان از ضامن یا ظهرنویس چک نیز شکایت کرد، بدینصورت که اگر چک در همان مکانی که صادر شده باید پرداخت شود، دارنده چک ظرف مدت 15 روز و اگر در مکانی دیگر صادر شده باشد ظرف مدت 45 روز از تاریخ صدور باید ضمن مراجعه به بانک، مطالبه وجه چک برگشت خورده را داشته باشد. این تنها راه استفاده از مزایای تجاری بودن چک (طرح دعوی علیه ضامن و ظهرنویس) بوده است.

در دعاوی حقوقی اگر مبلغ چک کمتر از بیست میلیون تومان باشد برای پیگیری و شکایت باید به شورای حل اختلاف مراجعه شود و اگر مبلغ چک بالای بیست میلیون تومان باشد برای وصول چک باید از طریق دادگاه اقدام گردد. چک های وعده دار نیز قابلیت شکایت کیفری را نداشته و تنها به روش حقوقی قابل مطالبه می باشند. قوانین و مقررات چک ها بسیار متنوعند و بهتر است پیش از هرگونه اقدامی نسبت به تبعات آن مطلع باشید.

مهلت زمان برگشت زدن چک صیادی

اخیرا چک های صیادی جای چک های قدیمی را گرفته اند. چک صیادی به این صورت است که صادرکننده چک در همان روز صدور، باید چک مورد نظر را در سامانه صیاد به ثبت برساند و دارنده نیز باید آن را تأیید کند تا چک مورد نظر معتبر واقع شود.

حال برای برگشت زدن چک های صیادی دیگر نیازی به صبر کردن نیست و در همان روز با مراجعه به بانک و عدم پرداخت آن، گواهی عدم پرداخت صادر می گردد. و دارنده چک ضمن مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، با به همراه داشتن این گواهی، تقاضای صدور اجراییه چک صیاد را ارائه کند.

پس از ارائه تقاضای صدور اجراییه، صادرکننده چک ظرف مدت 30 روز از تاریخ صدور اجراییه باید وجه چک برگشتی را پرداخت کند. مهلت برگشت زدن چک های صیادی نیز مانند چک های قدیمی است با این تفاوت که وصول چک های صیادی نسبت به چک های قدیمی آسان تر شده است.

برگشت خوردن چک در همان روز

چک های بدون تاریخ را می توان در همان روز برگشت زد. این چک ها از نوع حقوقی بوده و در صورت نداشتن تاریخ در همان روز می توان برای برگشت زدن آن ها اقدام کرد. حال اگر چکی کیفری باشد دارنده چک دیگر نمی تواند در همان روز چک را برگشت بزند و باید به مدت 6 ماه از تاریخ صدور آن گذشته باشد.

مهلت برگشت زدن چک های خوابیده به حساب چقدر است؟

گاهی ممکن است دارنده چک، چک را پیش از سررسید آن به بانک سپرده تا در تاریخ قید شده در آن، چک را وصول کند. و سپس به حساب مشخص شده توسط دارنده چک واریز گردد. چک های خوابیده به حساب نیز ممکن است به هر دلیلی پاس نشده و برگشت بخورند. این چک ها در حالت کلی قابلیت طرح شکایت کیفری را ندارند.

در مورد مهلت برگشت زدن چک خوابیده به حساب نیز نمی توان مهلت معینی را اعلام نمود. دارنده چک در هر زمان، می تواند با مراجعه به بانک اقدامات لازم جهت برگشت زدن چک در همان روز یا روزهای آتی را انجام دهد.

عواقب عدم برگشت زدن چک تا تاریخ آن

همانطور که پیش تر گفتیم شکایت کیفری از چک نیازمند اقدام در مهلت برگشت زدن چک (6 ماه) می باشد و اگر این مهلت زمانی بگذرد تنها به روش حقوقی امکان پذیر خواهد بود. در حال حاضر با توجه به پیدایش سامانه صیاد و چک های صیادی و همچنین تصویب قوانین و مقررات چک، برای چک های برگشتی بانک می تواند مبلغ موجود در حساب صادرکننده چک را به دارنده چک پرداخته و کسری مبلغ مورد نظر را در سامانه بانک مرکزی وارد و کد رهگیری دریافت کند. سپس گواهی عدم پرداخت وجه چک صادر و به دارنده چک تحویل داده می شود. در این زمان دارنده چک با این گواهی می تواند به روش ثبتی یا حقوقی جهت مطالبه وجه چک اقدام کند.

این شیوه اقدام بدینصورت است که باید از دادگاه صالح تقاضای صدور اجراییه نمود . پس از احراز چک توسط بانک مبنی بر عدم تحقق شرط، تعهد و ضامن بودن، اجراییه توسط دادگاه صادر خواهد شد. در این زمان صادرکننده چک باید در مهلت 30 روزه ای وجه قابل پرداخت را بپردازد. در صورت عدم پرداخت قوانین مربوط به محکومیت های مالی برای ایشان اجرا و اموال وی توقیف می گردد.

برای روش ثبتی نیز از آنجا که چک سندی لازم الاجرا است، دارنده چک میزتواند با ارائه اصل چک و گواهی عدم پرداخت آن، برای صدور اجرای چک به اجرای ثبت محل مراجعه کند. البته که این امور نیازمند پرداخت هزینه جهت رسیدگی نیز می باشند که از صادرکننده چک دریافت خواهد شد.

کلام آخر

با گسترش استفاده از چک مشکلات مربوط به برگشت خوردن و عدم وصول آن نیز افزایش پیدا کرده است. از آنجا که امروزه چک جزو مهمترین اسناد تجاری به شمار می آید اطمینان افراد به چک بیشتر شده. گاهی افراد بدون در نظر گرفتن مشکلات آن به صدور یا دریافت آن می پردازند. این افراد پس از برخورد با مشکلات به عمق فاجعه پی خواهند برد.

برای جلوگیری از این فاجعه در ابتدا باید با مشکلات آن آشنا شد. سپس روش های برگشت زدن چک و مطالبه وجه چک را بشناسید. بطورکلی برای برگشت زدن انواع چک ها باید در مهلت برگشت زدن چک اقدام کرده تا نتیجه مورد قبول حاصل گردد.