منظور از ارز خارجی چیست؟
به طور کلی به وجوه نقدی که توسط جمهوری اسلامی ایران و تحت نظارت بانک مرکزی ایران تولید نمی شود و در واقع واحد پول یک کشور خارجی است، ارز خارجی گفته می شود. ارزهای معتبر خارجی در ایران دلار آمریکا و یورو اتحادیه اروپا هستند که در بسیاری از مبادلات داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرند و همچنین مبنای ارزش بسیاری از قراردادها هستند.
نرخ برابری دلار و یورو در برابر ریال به صورت روزانه توسط بانک مرکزی محاسبه و به صرافی ها و بانک های سراسر کشور و سایر شعب ارز معتبر اعلام می شود.
گاهی ممکن است در قراردادی بین طرفین یکی از آن ها متعهد به پرداخت ارز خارجی بابت قرارداد شود. در اغلب موارد یک شرکت یا فرد ایرانی با شخص با شرکت خارجی قرارداد می بندد و مبلغ قرارداد بر اساس ارز خارجی (مثلا یوان چین یا دلار و …) تعیین می گردد.
این ارز (ارز خارجی)، ارزی است که در ایران با نظارت بانک مرکزی تولید نمی شود. مانند دلار، یورو، یوان و غیره. برای درخواست ارز باید مبلغ را به صورت تقاضای معادل پول ایران، تقویم و در ستون تقاضا نوشته شود.
بیشتر بخوانید : مطالبه خسارت تاخیر تادیه
کدام دادگاه صالح به طرح دعوای ارزی است؟
تقاضای ارز یک تقاضای مالی و منقول است. لذا دادگاه صالح به شرح زیر تعیین می گردد:
چنانچه که قیمت خواسته بعد از حساب شدن کمتر از بیست میلیون تومان بوده، صالح به رسیدگی شورای حل اختلاف می باشد و چنانچه قیمت خواسته پس از محاسبه بیش از 20 میلیون تومان باشد، دادگاه عمومی حقوقی صالح به رسیدگی است.
محل با توجه به تقسیم فوق حسب مورد شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی محل سکونت خوانده صالح است.
در این دعوا، خوانده کسی است که ارز خارجی بدهکار است.
طبق عموم قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که مطالبه وجه نقد باشد، به موجب رأی وحدت رویه شماره 31 دیوان عالی کشور، دعوی باید در محل اقامت خوانده اقامه شود و در صورت عدم حضور شخص (خوانده) در ایران، دعوای ارزی در محل دادگاه حقوقی تهران قابل طرح است. در این حالت نیاز به اقامه دعوی در دادگاه های خارج از ایران ندارد. به شرط عمل و تعهد متقابل، رای دادگاه ایران توسط کشورهای خارجی قابلیت اجرا دارد.
بیشتر بخوانید : ضمانت نامه پیمانکاری
آیا خسارت دیرکرد به صورت ارزی قابل تحمیل است؟
برای پاسخ به این موضوع به ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی توجه کنید:
در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع رایج است و مدیون به درخواست داین و مدیون در صورتی که دارای تمکن باشد و از پرداخت خودداری کند. در صورت تغییر شدید شاخص قیمت سالانه از سررسید تا زمان پرداخت و پس از تقاضای کارجو، دادگاه تغییر شاخص سالانه تعیین شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه و حکم خواهد داد مگر اینکه طرفین سازش کنند.
بیشتر بخوانید : وکیل بانکی
مطالبه ارز های خارجی از طریق دادگاه
گاهی در برخی قراردادها یکی از طرفین متعهد می شود که مبلغ قرارداد را به ارز خارجی بپردازد. این امر بیشتر زمانی این اتفاق می افتد که فردی ایرانی با یک فرد خارجی قراردادی منعقد می کند و در این زمان توافق می شود که مبلغ قرارداد براساس یک ارز خارجی پرداخت شود. حال شاید بپرسید ارز خارجی چیست؟ ارز خارجی پولی است که در کشور ما و تحت نظارت بانک مرکزی تولید نمی شود مانند دلار، یورو و … .
حال برای مطالبه ارز خارجی، مبلغ مورد نظر باید به وجه رایج ایران درآمده و در ستون خواسته درج گردد.
طبق آنچه که گفته شد می توان پول خارجی را در دادخواستی مطالبه نمود و میزان تمبر هزینه دادرسی باید بر اساس نرخ دولتی در تاریخ تقدیم دادخواست باشد.
آیا خسارت تاخیر تادیه به ارز خارجی تعلق می گیرد؟
محاکم متفاوت در تعلق خسارت تادیه به هنگام مطالبه ارز خارجی اختلاف نظر دارند.
برخی از محاکم طبق ماده 522 از قانون آیین دادرسی مدنی بر این باورند که در دعاوی که موضوعی با عنوان دین (از نوع وجه رایج) دارند، قانونگذار ریال ایران را مبنا قرار می دهد و ارز خارجی جایی ندارد؛ بنابراین خسارت تاخیر تادیه به ارز خارجی تعلق نمی گیرد.
برخی دیگر از محاکم نیز با استناد به رای وحدت رویه بر این باورند که طبق این رای خسارت تاخیر تادیه به ارز خارجی تعلق می گیرد.
سوالات متداول دعوای مطالبه ارز های خارجی
چگونه می‌توان دادخواست مطالبه ارز خارجی تنظیم کرد؟
برای تنظیم دادخواست مطالبه ارز خارجی، باید مدارکی مانند قرارداد، رسید پرداخت، و مدارک مرتبط دیگر را جمع‌آوری کرده و به دادگاه ارائه دهید. در دادخواست باید مبلغ ارز مورد مطالبه و دلایل مطالبه آن را ذکر کنید.
آیا امکان مطالبه یورو از طریق دادگاه‌های ایران وجود دارد؟
بله، امکان مطالبه یورو و سایر ارزهای خارجی از طریق دادگاه‌های ایران وجود دارد. برای این منظور باید مدارک معتبر مانند قراردادهای بین‌المللی و اسناد پرداختی را به دادگاه ارائه دهید.
چگونه می‌توان دادخواست مطالبه دلار تنظیم کرد؟
برای تنظیم دادخواست مطالبه دلار، باید همانند سایر ارزهای خارجی، مدارک مرتبط با پرداخت‌ها و قراردادها را جمع‌آوری کرده و به دادگاه ارائه دهید. در دادخواست باید مبلغ دقیق دلار و دلایل مطالبه آن را مشخص کنید.
آیا دادگاه‌های ایران به مطالبات ارز دیجیتال رسیدگی می‌کنند؟
بله، دادگاه‌های ایران به مطالبات ارز دیجیتال نیز رسیدگی می‌کنند. برای این کار باید مدارک مرتبط با تراکنش‌های ارز دیجیتال و دلایل مطالبه آن را به دادگاه ارائه دهید.
چه مدارکی برای اثبات مطالبه ارز خارجی نیاز است؟
مدارکی مانند قراردادهای بین‌المللی، رسیدهای پرداخت، مکاتبات تجاری و سایر اسناد مالی که نشان‌دهنده تعهد پرداخت ارز خارجی باشد، برای اثبات مطالبه ارز خارجی لازم است.
آیا می‌توان از طریق دادگاه مطالبه وجه دلار کرد؟
بله، می‌توان از طریق دادگاه‌های ایران، مطالبه وجه دلار را انجام داد. برای این کار باید مدارک معتبر و مرتبط با پرداخت‌های دلاری را به دادگاه ارائه دهید.
نحوه پیگیری دادخواست مطالبه ارز خارجی چگونه است؟
پس از ثبت دادخواست، باید پیگیری‌های لازم را از طریق دادگاه انجام دهید. می‌توانید با مراجعه به شعبه مربوطه و یا از طریق سامانه‌های الکترونیکی دادگستری، وضعیت پرونده خود را پیگیری کنید.
هزینه‌های مربوط به دادخواست مطالبه ارز خارجی چقدر است؟
هزینه‌های مربوط به دادخواست مطالبه ارز خارجی شامل هزینه‌های دادرسی، حق‌الوکاله و سایر هزینه‌های مرتبط می‌شود. این هزینه‌ها بستگی به مبلغ مطالبه و پیچیدگی پرونده دارد.
آیا می‌توان در دادخواست مطالبه ارز خارجی، خسارت تاخیر تادیه را نیز مطالبه کرد؟
بله، می‌توان در دادخواست مطالبه ارز خارجی، خسارت تاخیر تادیه را نیز مطالبه کرد. باید دلایل و مدارک مرتبط با خسارت تاخیر را به دادگاه ارائه دهید تا مورد بررسی قرار گیرد.
آیا رای دادگاه ایران برای مطالبات ارز خارجی قابل اجرا در کشورهای دیگر است؟
رای دادگاه ایران برای مطالبات ارز خارجی در برخی شرایط خاص ممکن است در کشورهای دیگر نیز قابل اجرا باشد. باید مطابق با قوانین بین‌المللی و توافق‌نامه‌های دو جانبه، رای دادگاه ایران را در کشور مورد نظر به رسمیت بشناسند.