تعریف اجرائیه چک
اجرائیه چک سندی است که در صورت عدم پرداخت وجه چک توسط صادرکننده، ذینفع می تواند برای اجرای حقوق خود آن را درخواست کند. این سند به منظور الزام قانونی صادرکننده چک به پرداخت مبلغ درج شده در چک استفاده می شود. اجرائیه معمولاً از طریق نهادهای حقوقی مختلف نظیر دفاتر اسناد رسمی، دادگاه ها یا شورای حل اختلاف صادر می گردد. بر اساس ماده 23 قانون صدور چک، در صورت عدم پرداخت وجه چک، ذینفع می تواند علیه صادرکننده اقدام قانونی نماید.
صدور اجراییه چک
صادر کردن چک به معنای تعهد صادرکننده برای پرداخت مبلغ مندرج در چک به گیرنده در تاریخ مشخص است. در صورت عدم تامین وجه لازم در حساب بانکی صادرکننده، قانون پیش بینی کرده است که ذینفع بتواند با برگشت زدن چک و درخواست صدور اجرائیه، به حقوق خود دست یابد. صدور اجرائیه چک به منظور اجرای قانونی این تعهدات و استیفای حقوق ذینفع در مراجع قانونی انجام می شود.
برای مشاوره با وکیل متخصص چک با شماره 09121574297 تماس بگیرید.
نحوه صدور اجرائیه چک
صدور اجرائیه چک از دو روش اصلی انجام می شود:
- روش اول: از طریق اداره ثبت – گیرنده چک می تواند با مراجعه به اداره ثبت، اقدام به برگشت زدن چک کند. پس از تشکیل پرونده در اداره ثبت، ظرف مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ، صادرکننده موظف به واریز مبلغ چک به شماره حساب مشخص شده از سوی اداره ثبت است. در غیر این صورت، ذینفع می تواند بر اساس حکم صادر شده از اداره ثبت، نسبت به توقیف اموال صادرکننده اقدام کند.
- روش دوم: از طریق دفاتر خدمات قضایی – در این روش، گیرنده چک به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و درخواست صدور اجرائیه را ارائه می دهد. پس از ارائه درخواست، ابلاغیه ای به صادرکننده چک ارسال می شود و او 10 روز فرصت دارد تا مبلغ چک را به حساب تعیین شده از سوی دادگاه واریز نماید. در صورت عدم پرداخت، دادگاه می تواند حکم توقیف اموال صادرکننده را صادر کند.
شرایط صدور اجرائیه چک برگشتی
بر اساس قانون جدید چک مصوب سال 1397، امکان صدور اجرائیه فوری برای چک های برگشتی توسط دادگاه فراهم شده است. برای صدور اجرائیه، گیرنده چک باید با ارائه گواهی عدم پرداخت از بانک به دادگاه مراجعه نموده و درخواست خود را ثبت کند. برای صدور اجرائیه چک برگشتی، شرایط زیر لازم است:
- چک به صورت سفید امضا صادر نشده باشد.
- در متن چک وصول آن منوط به تحقق شرط خاصی نشده باشد.
- در متن چک قید نشده باشد که برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده است.
- چک بدون تاریخ نباشد و تاریخ صدور آن واقعی باشد.
مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی
مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی به شرح زیر است:
- دریافت گواهی عدم پرداخت چک از بانک.
- مراجعه به بانک جهت دریافت کد رهگیری چک.
- آماده سازی درخواست صدور اجرائیه چک برگشتی.
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای ثبت درخواست صدور اجرائیه چک.
- ارائه مدارک و مستندات مرتبط، از جمله چک و گواهی عدم پرداخت به دادگاه صالح.
- صدور اجرائیه چک و ابلاغ آن به صادرکننده توسط دادگاه.
مراحل بعد از صدور اجرائیه
پس از صدور اجرائیه و ابلاغ آن به صادرکننده چک، او 10 روز مهلت دارد تا مبلغ چک را به حساب تعیین شده واریز کند. در صورت عدم واریز وجه در این مدت، ذینفع می تواند 12 روز پس از صدور ابلاغیه، نسبت به تشکیل پرونده اجرائی اقدام نماید.
پس از تشکیل پرونده اجرائی، ذینفع می تواند نسبت به توقیف اموال صادرکننده اقدام کند. این توقیف شامل موارد زیر است:
- توقیف اموال منقول و غیرمنقول.
- توقیف حساب های بانکی صادرکننده در کلیه بانک ها.
- ثبت اسناد راهور برای جلوگیری از انتقال اموال غیرمنقول یا وسایل نقلیه.
در صورتی که صادرکننده چک اموالی برای توقیف نداشته باشد، ذینفع می تواند درخواست حکم جلب صادرکننده را ارائه دهد و از مراجع قضایی نسبت به جلب صادرکننده اقدام کند.
نکات حقوقی تکمیلی در خصوص صدور اجرائیه برای چک برگشتی
برای پیگیری حقوقی چک برگشتی، لازم است به برخی نکات حقوقی کلیدی توجه داشته باشید:
- ذینفع می تواند از طریق دادگاه یا اداره ثبت برای صدور اجرائیه اقدام نماید.
- صادرکننده چک 10 روز مهلت برای پرداخت وجه چک از زمان صدور ابلاغیه دارد.
- پس از صدور رأی قاضی، امکان توقیف تمامی اموال صادرکننده به جز مستثنیات دین وجود دارد.
- جرم صدور چک برگشتی جزء جرائم قابل گذشت است و اگر ذینفع در هر مرحله گذشت کند، قرار منع تعقیب برای صادرکننده صادر می شود.
- در اقدام از طریق اجرای ثبت، لاشه چک نزد اجرای ثبت باقی می ماند و امکان طرح دعاوی دیگر علیه صادرکننده وجود ندارد.
- در اقدام از طریق دادگاه، ذینفع می تواند اموال بدون سند رسمی صادرکننده را نیز توقیف کرده و به مزایده بگذارد.
- برای اقدام علیه ضامن و ظهرنویسان چک، باید از طریق دادگاه اقدام کرد و از طریق اجرای ثبت فقط توقیف اموال صادرکننده چک امکان پذیر است.
هزینه دادرسی درخواست صدور اجرائیه چک
طبق قانون جدید صدور چک، هزینه دادرسی مربوط به مطالبه وجه چک به طور معمول 3.5 درصد از بهای خواسته است. همچنین، هزینه دادرسی در مراحل واخواهی و تجدیدنظرخواهی حدود 4.5 درصد از بهای خواسته تعیین می شود. این هزینه ها بسته به مبلغ چک و مراحل دادرسی ممکن است تغییر کند.
در صورتی که ذینفع به دنبال توقیف اموال صادرکننده باشد، هزینه های مربوط به توقیف اموال و اجرای احکام نیز ممکن است به هزینه های دادرسی اضافه شوند.
برای مشاوره بیشتر و راهنمایی دقیق تر در مورد اجرائیه چک و هزینه های دادرسی، با وکیل متخصص در این زمینه تماس بگیرید.
