یکی از اسناد تجاری که امروزه بیش از پیش در معاملات جایگزین پول نقد شده، چک است.
استفاده از چک معاملات مختلف مانند خرید و فروش را تسهیل می کند. نکته قابل توجه به هنگام صدور چک ها این است که صادرکننده باید در نظر داشته باشد که آیا از عهده پرداخت مبلغ مندرج در چک بر می آید یا نه؟
برای مشاوره با وکیل چک با شماره 09121574297 تماس بگیرید.
در چه مواردی چک برگشت می خورد؟
- حساب صادرکننده چک به دلایلی مانند بدهی یا با حکم دادگاه بسته باشد.
- موجودی حساب صادرکننده به اندازه مبلغ چک نباشد یا حتی هیچ وجه نقدی در حساب صادرکننده نباشد.
- حساب صادرکننده مسدود شده باشد، مثلا در مواردی مانند مفقودی چک.
- صادرکننده چک دستور عدم پرداخت چک مذکور را به بانک داده باشد.
- در مواردی مانند قلم خوردگی، وجود اختلاف میان موارد مندرج در چک یا عدم مطابقت امضا بانک خود از پرداخت وجه چک خودداری می کند.
بیشتر بخوانید : وکیل چک برگشتی
مجازات صدور چک برگشتی
زمانی که به هر دلیلی مبلغ چک به دارنده پرداخت نمی شود، دارنده چک می تواند با دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک و بسته به شرایط چک برگشتی، نسبت به طرح شکایت حقوقی یا کیفری جهت مطالبه وجه چک اقدام نماید.
مجازات چک های برگشتی بلامحل در ماده 7 از قانون صدور چک آمده است. اگر چک شخصی به دلیل خالی بودن حساب یا بلامحل بودن برگشت بخورد، باید طبق ماده 7 قانون صدور چک مجازات گردد.
چک بلامحل به چکی گفته می شود که بدون امضا، تاریخ، مشروط، سفید و همچنین مدت دار و وعده دار نبوده و از طرفی بابت تضمین نیز نباشد. وجه این چک به دلیل عدم کفایت موجودی و خالی بودن حساب صادرکننده چک پرداخت نشود. در اینگونه چک ها دارنده چک باید ظرف مدت 6 ماه از تاریخ مقرر در آن نسبت به مطالبه وجه چک اقدام نماید سپس نیز ظرف مدت 6 ماه پس از دریافت گواهی عدم پرداخت فرصت دارد که در دادگاه شکایت کیفری خود را مطرح نماید. در این زمان صادرکننده چک باید طبق ماده 7 قانون صدور چک مجازات گردد. این مجازات با توجه به میزان مبلغ چک متفاوت بوده و از 6 ماه تا 2 سال می تواند متغیر باشد.
بیشتر بخوانید : وکیل چک سرقتی
آیا چک برگشتی زندان دارد؟
زندان در چک های برگشتی به کیفری یا حقوقی بودن آن ها بستگی دارد.
در حالت کلی چک بلامحل چکی است که تاریخ و امضا داشته و مشروط نباشد، همچنین برای تضمین نیز صادر نشده باشد. حال در چک های بلامحل کیفری، اگر دارنده چک تا 6 ماه از تاریخ سررسید چک نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت اقدام نماید و سپس نیز بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت طی 6 ماه نسبت به شکایت علیه صدور چک بلامحل اقدام کند، در این صورت بر اساس ماده 7 از قانون صدور چک به حبس از 3 ماه تا 1 سال محکوم خواهد شد.
در مقابل در چک های بلامحل حقوقی یا مواردی که به دلیل نبود شرایط لازم برای اقدام به روش کیفری، تنها در صورتی برای چک های برگشتی مجازات زندان وجود دارد که صادرکننده چک در مهلت تعیین شده توسط دادگاه برای پرداخت وجه چک، اقدامی برای پرداخت انجام ندهد. در چنین شرایطی ذی نفع یا خواهان می تواند از اجرای احکام درخواست صدور حکم جلب ایشان را نماید.
بیشتر بخوانید : مفقودی چک و قوانین آن
مجازات چک بلامحل چک کیفری
· اگر مبلغ چک از 10 میلیون ریال کمتر باشد مجازات تا 6 ماه حبس می باشد.
· در صورتی که مبلغ بین 10 تا 50 میلیون ریال باشد، مجازات آن بین 6 ماه تا یک سال خواهد بود.
· برای مبالغ بالای 50 میلیون ریالنیز مجازات بین 1 تا 2 سال حبس به همراه دو سال ممنوعیت از داشتن دسته چک می باشد.
بیشتر بخوانید : آیا چک برگشتی زندان دارد؟
نکات مهم در مجازات چک بلامحل چک کیفری
1. اگر صادرکننده چک، چک های متعددی را صادر کرده باشد در این صورت برای مجازات مجموع مبلغ کلیه چک ها ملاک تعیین مجازات خواهد بود.
2. در صورتی که چک ها برای معاملات ربوی یا نامشروع صادر شده باشند، مجازات بالا شامل حال آن ها نمی شود.
3. اگر افراد با علم به بسته بودن حساب خویش نسبت به صدور چک اقدام نماید، فارغ از مبلغ چک مذکور، ایشان به حداکثر مجازات چک بلامحل محکوم می گردد.
بیشتر بخوانید : وکیل استرداد لاشه چک برگشتی
در چه مواردی چک بلامحل قابلیت تعقیب کیفری ندارد؟
- چک بدون امضا
- چک امانی یا مشروطی
- چک تضمین یا تعهد
- چک وعده دار
- چک بدون تاریخ
بیشتر بخوانید : مهلت برگشت زدن انواع چک
نحوه اعمال مجازات چک بلامحل یا چک برگشتی (نسبت به صادر کننده چک)
برای آنکه مجازات صدور چک برگشتی به صادرکننده چک اعمال شود، لازم است که دارنده چک از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با ثبت شکواییه پیگیری این امر ار دادگاه بخواهد. سپس با حضور در جلسه دادرسی و رسیدگی به این موضوع، ادله اثبات بی محل بودن چک را ارائه نماید.
صدور چک بلامحل جرمی است قابل گذشت؛ به همین منظور نیز اگر شاکی پرونده های چک بلامحل تمایلی به پیگیری نداشته باشد یا نسبت به این موضوع رضایت داده و مصالحه نماید، دیگر مجازات ذکر شده در ماده 7 از قانون صدور چک نسبت به ایشان اعمال نخواهد شد.
موضوع مهم در این مسئله این است که مجازات چک برگشتی تنها نسبت به صادرکننده چک قابل اعمال بوده و ظهرنویس، ضامن و سایر مسئولین، مسئولیتی در قبال چک ندارند؛ بنابراین مجازات نیز برای آن ها قابل اجرا نیست.
بیشتر بخوانید : چگونه چک برگشتی را وصول کنیم؟
