در دین اسلام، قتل عمدی یک مسلمان توسط فرد کافر، مجازات قصاص را در پی دارد. آیات قرآنی و روایات اسلامی، به صراحت بر این مطلب تأکید دارند. با این وجود، شرایط و موارد خاصی برای اجرای این قصاص وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. قانون مجازات اسلامی ایران نیز در ماده 302، بر اساس آموزه های شریعت اسلام، شرط اعمال قصاص را برابری در دین و عقل میان قاتل و مقتول دانسته است؛ بنابراین درصورتی که قاتل کافر و مقتول مسلمان باشد، امکان اجرای قصاص وجود خواهد داشت.
با این حال، باید توجه داشت که این امکان تنها در شرایط خاصی میسر است. به طور مثال، درصورتی که کافر به طور عمد مسلمانی را به قتل برساند و اولیای دم، خواستار اجرای قصاص باشند، آنگاه قصاص کافر بر مسلمان جایز خواهد بود. همچنین در مواردی که قاتل کافر مرتد باشد، نیز می توان به اجرای قصاص اقدام نمود. در مجموع، اگرچه قصاص مسلمان در برابر کافر، به دلیل نابرابری در دین، امکان پذیر است، اما این امر تنها در شرایط خاص و با رعایت موازین شرعی و قانونی امکان پذیر است؛ لذا ضروری است که افراد در این خصوص، به احکام شرعی و قانونی مرتبط آگاهی داشته باشند.
آیا مسلمان در برابر کافر قصاص می شود؟
مفهوم قصاص به معنای اعمال مجازات مشابه با جرم ارتکابی است که در مورد جنایات عمدی بر نفس، اعضا و منافع افراد اعمال می شود. قانون گذار برای اعمال قصاص، شرایطی را در نظر گرفته است. نخست اینکه، مرتکب نباید پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه باشد. همچنین مجنی علیه باید عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. اما نکته قابل توجه این است که درصورتی که مجنی علیه مسلمان باشد، مسلمان نبودن مرتکب، مانع قصاص نخواهد بود؛ بنابراین مسلمان در برابر کافر قصاص می شود.
با این وجود، در مواردی که مجنی علیه کافر مستأمن، معاهد یا ذمی باشد، باز هم قصاص بر مرتکب مسلمان ثابت می گردد؛ زیرا در این حالت، عدم برابری در دین، سبب سقوط قصاص نمی شود. درمجموع، قانون گذار با درنظر گرفتن این شرایط و ملاحظات، به این نتیجه رسیده است که مسلمان در برابر کافر قصاص می شود و این امر مانعی ندارد.
قصاص مسلمان در برابر کافر از نظر فقها
در شرع، برخی از فقها معتقدند که مسلمان در هیچ شرایطی در ارتکاب جنایت عمدی بر کافر و قتل او، کشته و قصاص نمی شود. این دسته از فقها استناد خود را بر آیه نفی سبیل قرآن استوار می دانند که مقرر می دارد “لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا” (سوره نسا – آیه 141)، به معنای اینکه خداوند برای کافران، نسبت به مسلمانان، راه و سلطه ای قرار نمی دهد. با استناد به این آیه، برخی فقها حقی برای اولیای دم کافر بر تقاضای قصاص مرتکب مسلمان نمی بینند که این مسئله خلاف قاعده لاضرر و لا ضرار فی الاسلام است و با نفس عدالت خواهی دین اسلام تناقض دارد.
با این حال، در مواردی که نمی توان حکم مساله ای را در شرع مقدس یافت، باید به قرآن مراجعه کرد. قرآن در آیه 31 سوره اسراء می فرماید “و من قتل مظلوما، فقد جعلنا، لولیه سلطانا”؛ یعنی هرکس به ناحق کشته شود، وارث او را حجت قرار دادیم. همچنین در آیه 32 سوره مائده می فرماید “من قتل نفسا بغیر نفس، او فساد فی الارض، فکانما قتل الناس جمیعاً و…”. بر اساس این آیات قرآنی، خداوند در هیچ کجا کافر بودن مرتکب را موجب مجاز دانستن قتل او توسط دیگری، ولو شخصی که در دین بالاتر از او بوده، یعنی مسلمان، قرار نداده است.
از سوی دیگر، امام علی (ع) نیز در نامه 53 نهج البلاغه می فرمایند: “ظلم به کافری که درصدد آزار مسـلمانان نباشـد، حـرام اسـت.” بر اساس این فرمایش نیز هیچ مسلمانی مجوز آزار عمدی بر کافری که درصدد آزار مسلمانان نیست را ندارد و در صورت ارتکاب، مسئول خواهد بود.
بنابراین، بر اساس آیات قرآن و فرمایش امام علی (ع)، شرع نیز همانند اصل برابری و رعایت عدالت است و جان انسان ها، فارغ از دینشان، محترم است. در ادامه، حکم قانونی قصاص مسلمان در برابر کافر از نظر قانون مجازات اسلامی توضیح داده خواهد شد.
حکم قانونی قصاص مسلمان در برابر کافر
در خصوص حکم قانونی مسئله قصاص مسلمان در برابر کافر، قانون مجازات اسلامی در ماده 310 به تعیین تکلیف پرداخته است. این ماده در مورد ارتکاب جنایت عمدی غیرمسلمان بر مسلمان و بالعکس، حکم قانونی را مشخص کرده است. ماده 310 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد: “هرگاه غیرمسلمان، مرتکب جنایت عمدی بر مسلمان، ذمی، مستأمن و معاهد شود، حق قصاص ثابت است. در این امر، تفاوتی میان ادیان، فرقه ها و گرایش های فکری نیست”. بنابراین بر اساس این ماده قانونی، درصورتی که غیرمسلمان مرتکب جنایت عمدی بر مسلمان، ذمی، مستأمن و معاهد شود، حق قصاص برای مجنی علیه یا اولیای دم ثابت است.
با این حال، در ادامه همین ماده آمده است: “اگر مسلمان، ذمی، مستأمن و معاهد، بر غیرمسلمانی که ذمی، مستأمن و معاهد نیست جنایتی وارد کند، قصاص نمی شود. در این صورت مرتکب، به مجازات تعزیری مقرر در کتاب پنجم «تعزیرات»، محکوم می شود؛ بنابراین، در مواردی که مسلمان، بر غیرمسلمانی که در شمار ذمی، مستأمن و معاهد نیست، جنایت عمدی مرتکب شود، قصاص ثابت نیست و مرتکب به مجازات تعزیری محکوم خواهد شد.
در مجموع، قانون مجازات اسلامی در این زمینه با شرع هم راستا است و در موارد مشخص شده، قصاص مسلمان در برابر کافر را جایز می داند.
استفاده از وکیل قتل
قوانین قصاص پیچیده هستتد و شما آگاهی بالایی در برابر قانون ندارید، شما می توانید با مشاوره گرفتن از یک وکیل قتل از قوانین آشنایی بیشتری پیدا می کنید. برای مشاوره با شماره ۰۹۱۲۱۵۷۴۲۹۷ تماس بگیرید.
آیا این مطالب به شما کمک کرد؟
میانگین امتیاز این مقاله 0 / 5. تعداد کسانی که امتیاز داده اند : 0
اولین امتیاز دهنده این مقاله باشید.