حکم جلب یا قرار جلب
دستوری که از سوی قاضی صادر می شود حکم جلب است. جعل در لغت به معنای کشیدن، ربودن، بازداشت یا دستگیری بوده که در اصطلاح حقوقی قرار جلب یا دستور جلب نامیده می شود. قاضی با توجه به مراحل مختلف حکم جلب نسبت به صدور دستور دستگیری افراد اقدام می نماید. حکم نیز در اصطلاح حقوقی به معنای رای دادگاه است. البته حکم جلب یک دستور است و رای به حساب نمی آید. طبق قانون مگر در موارد ضروری باید در روز اتفاق افتد و در مقابل بازپرس یا قاضی کشیک هم باید در همان روز مسئله را تعیین تکلیف نمایند.
بیشتر بخوانید : وکیل چک برگشتی
نحوه صدور حکم جلب
-
اجبار فرد به اجرای حکم:
گاهی به هنگام صدور حکم جلب شخصی که از او شکایت شده (مشتکی عنه) قصد جلوگیری از اجرای حکم را دارد. در این حالت قاضی حکم جلب ایشان را صادر کرده و سپس با همکاری مامورین نیروی انتظامی و همچنین ضابطین قضایی فرد دستگیر به دادگاه منتقل خواهد شد.
-
تحقیقات و رسیدگی های بیشتر
در برخی موارد قاضی پرونده از متهم می خواهد که برای روشن شدن روند دادرسی و تعیین تکلیف مسئله در دادگاه حضور پیدا کند. حال اگر متهم در دادگاه حضور نیابد حکم جلب ایشان صادر خواهد شد. شخصی که جلب شده متهم به حساب می آید اما جرم ایشان هنوز اثبات نشده است. در دعاوی حقوقی ممکن است حین اجرای حکم، متهم یا افرادی دیگر مالی را به دادگاه معرفی کرده باشند که در این صورت دیگر قرار جلب صادر نخواهد شد.
بیشتر بخوانید : مهلت برگشت زدن انواع چک
نکات کلیدی صدور حکم جلب
- حکم جلب چک حقوقی و کیفری به شاکی یا وکیل ایشان تحویل داده می شود و نام آن ها نیز در حکم جلب ذکر می گردد. به همین منظور نیز تنها شاکی یا وکیل ایشان می توانند برگه جلب را با همراه داشتن کارت شناسایی خود به کلانتری تحویل دهند.
- برگ جلب سیار به معنای ورود به محل زندگی و کار مشتکی عنه (شخصی که از ایشان شکایت شده) نبوده و بدون دستور قضایی نمی توان وارد این مکان ها شد.
- تحویل کپی برگ جلب به کلانتری ممکن نیست و تنها با ارائه اصل برگه جلب می توان نسبت به جلب مشتکی عنه اقدام نمود.
- زمان انجام حکم جلب از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب می باشد مگر در مواردی که زمان مشخصی در برگه جلب ذکر شده باشد.
- اجرای برگه جلب صادر شده تنها در همان حوزه قضایی امکان پذیر است. برای جلب متهم در دیگر شهرها باید نیابت قضایی اخذ گردد.
- شاکی موظف است طی مدت زمان درج شده در حکم جلب، نسبت به جلب متهم اقدام نماید. در صورت پایان مهلت حکم جلب مامورین کلانتری دیگر اقدامی در این خصوص انجام نخواهند داد و از ابتدا باید نسبت به دریافت حکم جلب اقدام شود.
بیشتر بخوانید : شیوه وصول چک برگشتی
چه زمانی چک حقوقی می شود؟
- اگر تاریخ چکی که صادر شده با تاریخ صدور ان یکی نباشد چک حقوقی می شود. در این صورت دیگر نمی توان به شیوه کیفری چک را پیگیری کرد و صادر کننده چک نیز مجازات کیفری نخواهد داشت.
- اگر دلیل صدور چک هر چیزی بجز بدهکار بودن صادرکننده باشد (مثلا برای ضمانت معامله یا تعهد صادر شده باشد) دیگر امکان اقدام به روش کیفری وجود ندارد و چک حقوقی می شود.
- اگر پس از گذشت 6 ماه از تاریخ چک نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت اقدام شود یا 6 ماه از تاریخ صدور و دریافت گواهی عدم پرداخت گذشته باشد و شکایتی صورت نگرفته باشد، چک دیگر جنبه کیفری نداشته و حقوقی می شود.
- در صورت اثبات سفید امضا بودن چک.
- در صورتی که پرداخت وجه چک مشروط به تحقق شروطی باشد.
- در صورتی که چک به عنوان تضمینی برای انجام معامله یا تعهد است و این امر نیز در متن چک ذکر شده باشد.
- اگر در متن چک چیزی در مورد پرداخت وجه چک در صورت تحقق شرط و شروطی یا اینکه چک بابت تضمین معامله یا تعدی صادر شده باشد ذکر نشود اما این امر امر اثبات گردد.
بیشتر بخوانید : وکیل چک برگشتی
چه زمانی چک کیفری می شود؟
اگر چک صادر شده شرایط زیر را دارا باشد، چک کیفری خواهد بود:
- شرایط و ویژگی های چک حقوقی را نداشته باشد.
- سفید امضا نباشد.
- چک به عنوان تضمین برای انجام یک معامله یا تعهد نباشد.
- وصول مبلغ مندرج در چک مشروط بر تحقق شرط و شروطی نباشد.
- اقدام برای دریافت گواهی عدم پرداخت چک طی 6 ماه انجام شود.
- پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، شکایت علیه چک در مدت 6 ماه انجام گیرد.
بیشتر بخوانید : وکیل چک سرقتی
نکات مهم چک های حقوقی
نکته مهم در چک های حقوقی این است که هر چند که اعتبار لازم را دارند اما با این حال نمی توان صادرکننده چک را تحت تعقیب کیفری قرار داد. چک حقوقی بر روی طلبکار بودن دارنده چک دلالت دارد. از این طریق می توان دادخواستی مبنی بر توقیف اموال صادرکننده چک را به دادگاه ارائه داد مگر در مواردی که صادرکننده بتواند ثابت کند که چک برای معامله ربوی صادر شده یا که طلبی وجود نداشته. نکته مهم دیگر این است که تنها شکایت کیفری برای وصول چک بی فایده است به همین دلیل نیز در نهایت با به نتیجه رسیدن دعوا حبس برای صادرکننده چک را به دنبال خواهد داشت.
بیشتر بخوانید : مفقودی چک
نحوه صدور حکم جلب چک حقوقی
هنگامی که چک وعده دار باشد و درواقع تاریخ داشته باشد، دارنده برای گرفتن حکم جلب باید به صورت حقوقی اقدام نماید. حال برای پیگیری چک های برگشتی باید به شیوه های زیر اقدام گردد:
- اگر مبلغ چک کمتر از 20 میلیون تومان باشد رسیدگی پرونده توسط شورای حل اختلاف انجام می گیرد.
- در صورتی که مبلغ چک بیش از 20 میلیون توامن باشد رسیدگی پرونده از طریق دادگستری انجام خواهد شد.
- حال اگر صادرکننده چک اموال ثبتی داشته باشد برای مصادره اموال ایشان باید به اداره ثبت مراجعه نمود و سپس بعد از توقیف اموال صادرکننده چک باقی امور مربوطه باید از طریق دادگستری انجام شوند.
نکته حائز اهمیت این است که اگر در مهلت مقرر مبلغ مندرج در چک توسط صادرکننده چک پرداخت نگردد، حکم جلب ایشان از طریق مراجع قضایی مربوطه صادر خواهد شد.
مدارک لازم جهت طرح شکایت چک برگشتی
- اصل یا کپی برابر اصل از چک
- گواهی عدم پرداخت یا کپی برابر اصل آن
- شکایت نامه تنظیم شده جهت چک برگشتی
- الصاق تمبر بر روی شکایت نامه چک برگشتی
بیشتر بخوانید : هزینه توقیف اموال چک برگشتی
مجازات چک برگشتی
مجازات چک های برگشتی طبق ماده 7 صدور چک شامل موارد ذیل می باشد:
- در صورتی که مبلغ چک کمتر از 10 میلیون تومان باشد حداکثر 6 ماه حبس در انتظار مجرم خواهد بود.
- اگر مبلغ چک بین 10 تا 50 میلیون تومان باشد مجازات بین 6 ماه تا یک سال است.
- و اگر مبلغ بیش از 50 میلیون تومان باشد مدت زمان حبس بین یک تا دو سال است و ایشان تا دو سال از داشتن دسته محروم خواهد شد.
- حال اگر صادر کننده چک بی اعتبار را برای کلاهبرداری صادر کند، طبق حکم دادگاه تمامی حساب های بانکی ایشان بسته خواهد شد و تا مدت 3 سال اجازه افتتاح حساب نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید : حکم جلب چک صیادی
سوالات متداول حکم جلب چک حقوقی
حکم جلب چک حقوقی چه نوع حکم جلبی است؟
حکم جلب چک حقوقی به معنای دستوری است که توسط دادگاه صادر می شود تا فردی که چک را صادر کرده ولی وجه آن را پرداخت نکرده، دستگیر شود. این حکم به دلیل عدم توانایی در پرداخت وجه چک و بر اساس درخواست طلبکار صادر می گردد.
برگه حکم جلب سیار چیست؟
برگه حکم جلب سیار سندی است که توسط قاضی صادر شده و به نیروی انتظامی اجازه می دهد تا فرد متهم را در هر مکان و زمانی که یافت شود دستگیر کند. این برگه برای اجرای سریعتر و موثرتر حکم جلب استفاده می شود.
نحوه درخواست حکم جلب چک برگشتی چگونه است؟
برای درخواست حکم جلب چک برگشتی، دارنده چک باید ابتدا به بانک مراجعه کرده و برگشت چک را ثبت کند. سپس با مدارک مورد نیاز، شامل اصل چک، گواهی عدم پرداخت و شکوائیه، به دادگاه مراجعه و درخواست خود را ثبت کند.
هزینه حکم جلب چقدر است؟
هزینه صدور حکم جلب بسته به موارد مختلف، از جمله نوع پرونده و مکان صدور حکم، متفاوت است. در کل، هزینه های دادرسی و پیگیری قانونی شامل هزینه تمبر، هزینه وکیل و هزینه های اجرایی می باشد.
مراحل بعد از صدور قرار جلب به دادرسی چیست؟
پس از صدور قرار جلب به دادرسی، نیروی انتظامی مسئول اجرای حکم است و باید فرد متهم را دستگیر کرده و به دادگاه معرفی کند. در این مرحله، متهم می تواند با ارائه وثیقه یا معرفی مال، از دستگیری خود جلوگیری کند.
نمونه درخواست حکم جلب چک برگشتی چیست؟
نمونه درخواست حکم جلب چک برگشتی شامل اطلاعاتی مانند مشخصات طرفین، شماره چک، مبلغ چک، تاریخ صدور و تاریخ برگشت چک، و توضیحات مربوط به علت عدم پرداخت وجه چک می باشد. این نمونه باید به دقت و به صورت رسمی تنظیم شود.
معرفی مال جهت رفع جلب چگونه انجام می شود؟
برای معرفی مال جهت رفع جلب، متهم باید مال معینی را به دادگاه معرفی کند که ارزش آن معادل یا بیشتر از مبلغ بدهی باشد. دادگاه پس از بررسی و تایید، می تواند حکم جلب را لغو یا به تعلیق درآورد.
متن حکم جلب چگونه نوشته می شود؟
متن حکم جلب شامل مشخصات متهم، دلایل صدور حکم، و دستورات اجرایی به نیروی انتظامی است. این متن باید به صورت رسمی و با رعایت تمامی مقررات قانونی تنظیم شود.
آیا امکان دستگیری بدون حکم جلب وجود دارد؟
بر اساس قوانین ایران، دستگیری بدون حکم جلب تنها در موارد استثنایی و فوری مانند جرایم مشهود ممکن است. در غیر این صورت، نیروی انتظامی باید حتماً حکم جلب معتبر از سوی دادگاه داشته باشد.
نمونه قرار جلب به دادرسی کلاهبرداری چیست؟
نمونه قرار جلب به دادرسی کلاهبرداری شامل اطلاعات مربوط به جرم، مشخصات متهم، مدارک و شواهد موجود، و دستورات قضایی برای دستگیری و معرفی متهم به دادگاه می باشد. این قرار باید با دقت و به صورت رسمی تنظیم شود.
