ادله اثبات قتل؛ به چه مواردی میتوان قتل را اثبات کرد؟

نحوه اثبات قتل
آنچه راجب «ادله اثبات قتل؛ به چه مواردی میتوان قتل را اثبات کرد؟» قرار است بخوانید :

ادله اثبات قتل، از مباحث مهم علم حقوق است و به معنای سند و مدرک کافی و قانع کننده برای اثبات جرم قتل است. راه های اصلی اثبات قتل در دادگاه عبارتند از:

  1. اقرار
  2. شهادت
  3. قسامه
  4. علم قاضی

این چهار دلیل اصلی هستند که در دادگاه ها برای اثبات و احراز وقوع جرم قتل مورد استناد قرار می گیرند. حضور وکیل قتل در این فرآیند می تواند به استفاده صحیح از این ادله و دفاع موثر از متهم کمک کند.

 

نحوه اقرار برای اثبات قتل

 

اقرار کردن

در حقوق خصوصی، اقرار دارای ارزش و اعتبار مطلق است. اما در امور جزایی، به ویژه در تعزیرات، اقرار به تنهایی علیه اقرارکننده دلیل نیست و برای مؤثر بودن، باید مقرون به قرائن و امارات بوده به طوری که برای قاضی ایجاد یقین و اعتبار کند.

شرایط تحقق اقرار عبارت اند از:

الف) بلوغ، عقل، اختیار و قصد داشتن اقرارکننده

ب) صراحت داشتن و بدون ابهام و اجمال بودن اظهارات اقرارکننده

ج) تعدد و تکرار دفعات اقرار

اقرار باید بدون هرگونه تهدید و شکنجه و سؤالات تلقین و اغفال کننده و در نزد حاکم و دادرس دادگاه بوده و خود قاضی اقرار را استماع کند.

 

شهادت

در حقوق، شهادت عبارت از اخبار صحیح از وقوع امری به منظور اثبات آن در جلسۀ دادگاه است. برای قابل اعتبار بودن شهادت، جمع شرایط ذیل لازم و ضروری است:

الف) شاهد باید از قوای عقلانی برخوردار باشد

ب) شاهد باید به صورت عینی واقعه را دیده باشد

ج) رابطۀ خویشاوندی بین شاهد و ذی نفع وجود نداشته باشد

د) رابطۀ کینه و دشمنی آشکار بین متهم و شاهد وجود نداشته باشد

ه) شاهد باید عادل باشد

شهادت باید به صورت قطع و یقین و صریح باشد و نیز باید مستند به حواس ظاهری (پنج گانه) باشد. اصل سی وهشتم قانون اساسی اجبار به شهادت را مجاز ندانسته و چنین شهادتی را فاقد ارزش می داند. با این وجود، شهادت حق نیست؛ بلکه تکلیف است و کسی که تحمل شهادت می کند نمی تواند از ابراز آن خودداری کند.

 

قسامه

قسامه در حقوق اسلامی، عبارت است از پنجاه قَسَم برای اثبات قتل عمدی و بیست و پنج قسم برای اثبات قتل شبه عمدی و خطای محض که توسط خویشاوندان نَسَبی مدعی در موارد لوث، خورده می شود. لوث؛ عبارت است از دلیل و امارۀ ظن آوری که در حضور حاکم و قاضی برای صدق ادعای مدعی اقامه شده ولی سایر شرایط قبول را ندارد. مثل خبردادن طفل یا فاسقی که بر قول او می شود اعتماد کرد. این خبر برای قاضی ظن ایجاد می کند؛ ولی شرط قبولی را ندارد.

“هرگاه بر اثر قرائن و اماراتی و یا از هر طریق دیگری از قبیل شهادت یک شاهد یا حضور شخصی همراه با آثار جرم در محل قتل یا وجود مقتول در محل تردد یا اقامت اشخاص معین و یا شهادت طفل ممیز مورداعتماد و یا امثال آن، حاکم به ارتکاب قتل از جانب متهم ظن پیدا کند، مورد از موارد لوث محسوب می شود.”

موارد لوث طبق قانون مجازات اسلامی عبارت اند از:

الف) هرگاه ولی دم مدعی قتل عمد شود و یکی از دو شاهد عادل به قتل عمد و دیگری به اصل قتل شهادت دهد و متهم قتل عمد را انکار کند.

ب) هرگاه یکی از دو شاهد عادل شهادت به قتل به وسیله متهم دهد و دیگری به اقرار متهم به قتل شهادت دهد، قتل ثابت نشده و مورد از موارد لوث می شود.

ج) هرگاه شخصی در اثر ازدحام کشته شود یا جسد مقتولی در شارع عام پیدا شود و شواهد ظنی نزد حاکم اقامه شود که قتل منتسب به شخص یا اشخاص معین است.

د) هرگاه کسی را در محلی کشته بیابند و ولّی مقتول مدعی شود که شخص معینی از ساکنان آن محل وی را به قتل رسانده است.

 

نحوه اثبات قتل با علم قاضی

 

علم قاضی

در حقوق اسلامی، قاضی می تواند در مواردی به علم خود عمل کند. این موارد شامل:

  1. حق الله: دررابطه با حقوق الهی، قاضی می تواند بر اساس علم خود تصمیم بگیرد.
  2. حق الناس: در مواردی که علم قاضی جزء ادله ثبوت جرم تعیین شده است، یا راه های ثبوت جرم در قانون احصاء نشده باشد، قاضی مجاز است به علم خود عمل نماید.

به عبارت دیگر، قاضی شرع می تواند در حق الله و حق الناس به علم خود عمل کند. این امر زمانی امکان پذیر است که علم قاضی جزء ادله قانونی محسوب شود یا قانون راه های ثبوت جرم را به طور کامل مشخص نکرده باشد. در این موارد، علم قاضی می تواند مبنای تصمیم گیری وی قرار گیرد.

 

چرا در اثبات ادله قتل باید از وکیل،قتل استفاده کنیم؟

وجود وکیل در فرایند اثبات قتل می تواند به چند دلیل مفید باشد:

  1. استفاده صحیح از ادله قانونی: وکیل با آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به ادله اثبات قتل، می تواند به متهم در استفاده صحیح از این ادله کمک کند. برای مثال، اقرار به تنهایی کافی نیست و باید با قرائن و امارات همراه باشد. وکیل می تواند راهنمایی های لازم را به موکل ارائه دهد.
  2. دفاع موثر از متهم: وکیل با آشنایی با شرایط پذیرش ادله مانند شرایط شهادت شهود، می تواند در دفاع از متهم تلاش کند و از پذیرش ادله ضعیف جلوگیری کند. این امر می تواند به نفع متهم باشد.
  3. استفاده از علم قاضی: در مواردی که قانون راه های ثبوت جرم را به طور کامل مشخص نکرده است، قاضی می تواند به علم خود استناد کند. وکیل با آگاهی از این قاعده می تواند در استفاده موثر از آن برای دفاع از متهم اقدام کند.

در مجموع، حضور وکیل در فرایند اثبات قتل می تواند به استفاده صحیح از ادله قانونی، دفاع موثر از متهم و در نهایت اثبات یا عدم اثبات قتل کمک کند. این امر اهمیت حضور وکیل را در این فرایند نشان می دهد.

برای مشاوره با شماره ۰۹۱۲۱۵۷۴۲۹۷ تماس بگیرید.

آیا این مطالب به شما کمک کرد؟

میانگین امتیاز این مقاله 0 / 5. تعداد کسانی که امتیاز داده اند : 0

اولین امتیاز دهنده این مقاله باشید.

دکتر رضا عبدالمحمد
دکتر رضا عبدالمحمد

وکیل پایه یک دادگستری به شماره پروانه ٢٨٣٥٦
عضو اتحادیه بین المللی وکلای دادگستری(IBA)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

18 − 16 =