وفق قانون، بانک ها قادر هستند هر گونه تصرفی در وجوه حساب خود ایجاد نموده و هر گاه که بخواهند مبالغی را برداشت نمایند. ولی بعضی مواقع حساب بانکی افراد توقیف میگردد که این امر به معنای انسداد حساب خواهد بود؛ در این زمان کلیه موجودی حساب در اختیار بانک قرار داشته و صاحب حساب حق هیچگونه برداشت از حساب خود را نخواهد داشت که به این امر توقیف حساب بانکی اطلاق میگردد که معمولا به درخواست مراجع قضایی انجام میپذیرد. البته این موضوع فقط در خصوص بانک‌های دولتی و رسمی صدق نبوده و ممکن است دادگاه تمامی حساب های محکوم علیه در کلیه موسسه های مالی چه دولتی و چه خصوصی را توقیف نماید که عموما این حکم جهت توقیف حساب بانکی برای اشخاص بدهکار یا متخلف صادر خواهد شد.
دلایل توقیف حساب بانکی:
1-مقررات بانکی: متداول ترین دلیل جهت توقیف حساب بانکی مقرراتی بوده که از جانب بانک ها اجرا میگردند و چنانچه حساب شخصی در بانک دارای مشخصات کامل نبوده و یا صاحب آن مشخص نباشد، به احتمال قوی بانک حساب را مسدود خواهد نمود. گاهی افراد در بانک دارای حساب رسمی بوده، ولی هیچگونه گردش حسابی ندارد، که در چنین حالتی نیز بانک نسبت به مسدود کردن حساب بانکی شخص مورد نظر اقدام خواهد نمود.
بیشتر بخوانید : وکیل قرارداد ها
2-ضمانت وام: امروزه اشخاصی که قصد دریافت وام از بانک را دارند، باید با عنایت به مبلغ وام خود یک یا چند ضامن به بانک معرفی نمایند. حال چنانچه شخصی که وام را اخذ نموده، اقساط آن را پرداخت ننماید، بانک اقدام به مسدود نمودن حساب ضامن خواهد کرد و به واسطه حساب ضامن، طلب خود را در خصوص وام پرداخت نشده وصول خواهد نمود.
3-چک برگشتی: صدور چک برگشتی جرم تلقی شده و میتواند سبب توقیف حساب بانکی اشخاص گردد. زمانیکه شخصی چکی صادر مینماید، باید در تاریخ مقرر در حسابش به اندازه کافی موجودی داشته باشد که دارنده چک بتواند در تاریخ سررسید تادیه آن را نقد نماید و در غیر این صورت چک برگشتی اعلام میگردد و چنانچه این تخلف دو الی سه مرتبه اتفاق بیفتد، بانک حساب شخص متخلف را مسدود خواهد نمود.
4-دستور قضایی: در اینجا یک مرجع قضایی ذیصلاح از بانک درخواست مینماید تا حساب شخص مورد نظر را توقیف نماید که اساساً این مسئله زمانی رخ میدهد که حق خواهان در دادگاه در حال تضییع باشد. در این حالت دادگاه جهت آنکه بتواند حقوق او را به صورت کامل وصول کند، حساب بانکی فرد محکوم را مسدود خواهد نمود و از طریق موجودی حساب وی، طلب شاکی را به ایشان پرداخت مینماید.
بیشتر بخوانید : وکیل شهرداری
5-مسدود شدن حساب بانکی توسط اجرای احکام: هرگاه فردی به موجب حکم قانون محکوم به پرداخت مبلغی تحت عنوان جریمه گردد، میبایست در مهلت مقرر آن را پرداخت نماید، در غیر این صورت، ذینفع مجازات حق دارد تا با استناد به اجرای تصمیمات شعبه صادرکننده، درخواست مسدود نمودن حساب بانکی شخص متخلف را بنماید. اجرای احکام بعد از انجام بررسی حکم دادگاه و مهلت تادیه جریمه، نامه ای جهت مسدود نمودن حساب و کارت بانکی شخص متخلف صادر نموده و صاحب حساب تا زمان رفع مسدودی حق استفاده از حساب خود را ندارد.
بیشتر بخوانید : وکیل ورشکستگی
مراجع صالح جهت توقیف نمودن حساب بانکی:
توقیف حساب بانکی توسط اداره ثبت: چنانچه دعوا مربوط به اسناد رسمی یا عادی باشد که در این اداره، ثبت شده باشند، طبق قانون، اداره ثبت قادر است حکم مسدود نمودن حساب بانکی فرد را صادر نماید.
توقیف حساب بانکی توسط پلیس فتا: پلیس فتا نیز فورا میتواند حساب بانکی افراد را مسدود نماید، چنانچه فردی مرتکب جرم کلاهبرداری شده باشد، پلیس فتا نسبت به توقیف حساب بانکی وی اقدام مینماید.
بیشتر بخوانید : وکیل چک
توقیف حساب بانکی توسط شورای حل اختلاف و دادگاه: شورای حل اختلاف، دادسرا و دادگاه ها نیز قادرند در صورت بدهکار بودن متهم، حکم به توقیف نمودن حساب وی صادر کنند که در این صورت مراجع قضایی ذی ربط از بانک مورد نظر، درخواست توقیف حساب بانکی را خواهند نمود.
نحوه رفع توقیف حساب بانکی:
چنانچه حساب بانکی فرد به موجب بدهی مسدود شده باشد، باید مبلغ بدهی خود را به شاکی پرداخت نموده تا حسابش رفع توقیف گردد و سپس میبایست به مراجعی که صلاحیت رفع توقیف حساب بانکی را دارند مراجعه نماید. و چنانچه پرداخت بدهی توسط دادگاه احراز شود، حکم به رفع توقیف حساب بانکی وی صادر خواهد نمود و نهایتا صاحب حساب میتواند حکم را جهت رفع توقیف حساب خود به بانک ارائه نماید.
بیشتر بخوانید : انواع قراردادهای بانکی
مدت توقیف حساب بانکی:
مدت زمان رفع توقیف حساب بانکی، از طریق مراجعه حضوری، کوتاه خواهد بود و معمولا بعد از مراجعه حضوری دارنده حساب به بانک، رفع مسدودی فورا انجام خواهد گرفت.
توقیف حساب بانکی به دلیل چک برگشتی:
مطابق ماده 5 قانون صدور چک، جهت توقیف حساب چک برگشتی چنانچه دارنده چک به بانک مراجعه نموده و با مشکل کافی نبودن موجودی صادر کننده چک رو به رو گردد، از بانک درخواست مینماید که الباقی مانده پول در حساب آن شخص را برایش واریز نموده و یک گواهی برای مبلغ باقی مانده از چک صادر نماید. همچنین چنانچه دارنده چک با مشکل عدم موجوی حساب صادر کننده چک مواجه گردد، میبایست گواهی عدم پرداخت چک در موعد مقرر را از بانک اخذ نماید.
بیشتر بخوانید : جرایم پولی و بانکی
قانون جدید صدور چک:
مطابق قانون جدید صدور چک صادرکننده چک میبایست در زمان ثبت چک و تاریخ سررسید چک، مبلغی به میزان وجه چک اصداری در حساب بانکی خود داشته باشد؛ چنانچه صادر کننده چک در تاریخ مندرج روی چک، در حساب خود موجودی نداشته باشد، مبلغ چک از سایر حساب های بانکی وی تادیه میگردد و کلیه حساب های وی توقیف خواهد شد.
بیشتر بخوانید : گرفتن حکم جلب برای چک برگشتی
رفع توقیف حساب بانکی به دلیل چک برگشتی:
جهت رفع توقیف حساب بانکی به دلیل برگشت چک اقدامات ذیل باید انجام گیرد:
1.پر نمودن حساب و تأمین موجودی، 2. تحویل لاشه چک برگشتی به صادر کننده آن پس از تادیه وجه چک به دارنده چک، 3. ارائه رضایت نامه محضری دارنده چک به بانک، 4. واریز مبلغ چک به حساب جاری و توقیف نمودن آن به مدت دوازده ماه، 5. ارائه نمودن نامه رسمی از مرجع ذی صالح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در مورد چک برگشتی، 6. ارائه نمودن حکم قضایی دال بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک برگشتی، 7. در نهایت گذشت 3 سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک برگشتی از جانب بانک.
