از دیرباز تا به امروز سنت مهریه وجود داشته بطوریکه هنگام جاری شدن خطبه عقد و قبول ازدواج از طرف زوجه، مهریه ای برای زن در نظر می گیرند. سنت مهریه علاوه بر مسلمانان، میان یهودیان نیز وجود دارد که هنگام فوت یا طلاق از شوهر به زن پرداخت می شود. میزان مهریه با توافق طرفین عقد ازدواج صورت می گیرد. شاید بپرسید که انواع مهریه کدامند؟ ما در این مقاله به تعریف مهریه و انواع آن پرداخته ایم. برای اطلاع از نحوه دریافت مهریه و روال قانونی آن می توانید با دکتر رضا عبدالمحمد (وکیل مهریه) مشورت نمایید.
تعریف و مفهوم مهریه
از پرکاربردترین مسائلی که امروزه در دادگاه های خانواده نظاره گر آن هستیم، مهریه است که به جهت مهم و پر کاربرد بودن آن به طور مفصل به آن می پردازیم.
یکی از آثاری که پس جاری شدن خطبه عقد بین دختر و پسر مترتب می شود، مهریه است؛ بطوریکه در ماده ۱۰۸۲ از قانون مدنی آمده است که: «به مجرد عقد، زن مالک مهر شده و می تواند هرگونه دخل و تصرفی در آن داشته باشد».
همان طور که در این ماده از قانون مدنی آمده، پس از آنکه میان زوجین عقد نکاح واقع شد، زن مالک مهریه معین شده می شود و هر زمان که بخواهد می تواند نسبت به دریافت آن اقدام نماید. به طور معمول دیده می شود که تنها هنگام طلاق زن مطالبه مهریه را دارد؛ اما به طور قانونی هر زمان که بخواهد اقدامات لازم را دراین خصوص انجام دهد.
بیشتر بخوانید : قوانین مهریه 1402
مهریه در دین اسلام و قانون به چه معناست؟
در کشور ما قانون ازدواج بر مبنای قوانین دین اسلام است. به عنوان یک تعریف واحد می توان گفت مهریه مال یا تعهدی است که مرد در قبال به نکاح در آمدن زن و همچنین بهره مندی از رابطه زناشویی، مکلف است که به زن پرداخت نماید. مهریه باید قابلیت به اجراگذاشتن را دارا باشد؛ بنابراین بهتر است از تعیین مواردی که عملی کردن آن ها به دوراز ذهن است، خودداری شود.
بیشتر بخوانید : مطالبه مهریه در ازدواج موقت
انواع مختلف مهریه با توجه به نحوه پرداخت
مهریه انواع مختلفی دارد که ما در مقاله انواع مهریه و شرایط پرداخت آن ها بطور کامل به توضیح آن ها پرداخته ایم. در اینجا به اختصار آن ها را برای شما شرح می دهیم؛
بیشتر بخوانید : مواردی که مهریه به زن تعلق نمی گیرد
مهریه با توجه به نحوه پرداخت و زمان مطالبه آن به 4 دسته زیر تقسیم می شود:
- مهرالمسمی: مهریه ای که پیش از ازدواج تعیین و در سند ازدواج درج می شود مهرالمسمی می باشد.
- مهرالمثل: برای تعیین مهریه در عقد دائم محدودیت زمانی وجود ندارد. حال اگر پیش از تعیین مهریه زن قصد جدایی داشته باشد، مهرالمثل به ایشان تعلق می گیرد. میزان مهرالمثل براساس شأن زن و وضعیت خانوادگی او تعیین می گردد.
- مهرالمتعه: اگر هنگام عقد مهریه تعیین نشود و قبل از هرگونه عمل زناشویی زوجین تصمیم به جدایی گیرند، مهرالمتعه به زن تعلق می گیرد که بستگی به توانایی مالی مرد دارد.
- مهرالسنه: مهرالسنه در منابع فقهی آمده که همان مهریه دختران پیامبر است و مقدار آن برابر با پانصد درهم نقره می باشد.
بیشتر بخوانید : نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز
تقسیم بندی مهریه بر اساس استطاعت مالی
- مهریه عندالمطالبه: مهریه ای است که در زمان مطالبه توسط زن، مرد باید فارغ از شرایط مالی خود، آن را بپردازد.
- مهریه عندالاستطاعه: مهریه ای است که مرد تنها در صورت تمکن مالی کافی موظف به پرداخت آن است.
چه مواردی می توانند موضوع مهریه واقع شوند؟
مطابق آنچه که در قانون آمده، هر چیزی که دارای ارزش مالی باشد می تواند به عنوان مهریه تعیین گردد. در حال حاضر باتوجه به شرایط موجود و کاهش ارزش وجه رایج مملکت بیشتر برای مهریه، سکه بهارآزادی معین می شود. به طورکلی مهریه باید شرعی و مطابق قانون باشد.
بیشتر بخوانید: قسط بندی مهریه برای مرد بیکار
ویژگی های بارز مهریه کدامند؟
در مطالب بالا تعریف مهریه را برای شما شرح دادیم حال باید بدانیم که مهریه چه ویژگی و خصوصیات بارزی را باید داشته باشد. ویژگی های مهریه عبارت اند از:
۱. مهریه تعیین شده باید مشخص و در دسترس باشد؛ مانند خودرو، طلا، ملک و… .
۲. مال باید به صورت دین باشد مانند بخشی از دارایی، مبلغی مشخص و… .
۳. به صورت منفعت مشخص باشد؛ مانند اجاره بهای ملک و… .
۴. می تواند به صورت کار یا عملی باشد؛ مثلاً آموزش علم، تخصص و هر چیز دیگری.
بیشتر بخوانید : بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟
نکات مهم در رابطه با مهریه
- مهریه ای که تعیین می شود باید حتماً ارزش مالی داشته باشد. مثلاً خانه، ماشین، سکه، پول و… باشد، در غیر این صورت باطل خواهد بود.
- مرد در هر حالت موظف به پرداخت مهریه است، حتی بعد از فوت مرد نیز مهریه جزو دیونی است که بر گردن مرد است و باید از اموال زوج پرداخت گردد.
- خیانت و رابطه نامشروع زن، تأثیری در عدم دریافت مهریه توسط ایشان نداشته و درهرصورت مرد باید آن را پرداخت نماید. طبق قانون حتی با وجود خیانت نیز باید پرداخت گردد. اگر مرد از زوجه شکایت کیفری نماید نیز زن می تواند مهریه خود را دریافت نماید.
- ازآنجاکه مهریه جزو دیون ممتاز به حساب می آید، زن در صف طلبکاران می تواند جزو اولین نفرات باشد؛ زیرا مهریه بر سایر دیون ارجحیت دارد.
بیشتر بخوانید : اجرا گذاشتن مهریه
آنچه در مقاله مهریه چیست خواندیم:
مهریه مالی است که هنگام جاری شدن خطبه عقد معین می شود و مرد نیز هر زمان که زن مطالبه کند، موظف به پرداخت آن خواهد بود. ما در این مطالب سعی کردیم به طور کامل تعریف مهریه و ویژگی های آن را شرح دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر دراین رابطه می توانید با وکیل مهریه مجرب مشورت نمایید.
سوالات متداول
آیا پرداخت مهریه در طلاق از طرف زن و طلاق توافقی الزامیست؟
بطور کلی پرداخت مهریه در انواع طلاق الزامی است مگر زمانی که طرفین توافق کنند که زن مهریه ای دریافت نکند.
شرایط پرداخت مهریه به چه صورت می باشد؟
در صورتی که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را داشته باشد، باید در همان ابتدای امر آن را بپردازد، اما اگر تمکن مالی کافی برای پرداخت را نداشته باشد با اثبات آن در دادگاه مهریه قسط بندی می شود.
نحوه محاسبه مهریه به چه صورت است؟
در هر زمان با مطالبه مهریه، مهریه مندرج در سند ازدواج طبق شاخص بانک مرکزی به نرخ محاسبه می شود.
