از موضوعات پر کاربرد این عصر در دادگاه های خانواده مهریه می باشد. یکی از حقوق مالی زن که مرد موظف به پرداخت آن است، مهریه می باشد؛ بطوریکه پس از جاری شدن خطبه عقد زن مالک مهریه بوده و هر زمان که بخواهد می تواند آن را مطالبه و دریافت نماید. دریافت مهریه منوط به هنگام طلاق نبوده و در طول زندگی مشترک نیز قابل مطالبه می باشد.
مهریه و انواع آن
مهریه انواع متفاوتی دارد که عبارت اند از:
۱. مهرالمسمی
۲. مهرالمثل
۳. مهرالمتعه
۴. مهرالسنه
در نگاه اول اسامی بالا شاید برای شما تعجب آور باشد به همین دلیل نیز ما در این مقاله سعی کردیم به طور مفصل مهریه مهرالمثل را شرح دهیم.
مهریه مهرالمثل چیست؟
اگر هنگام جاری شدن خطبه عقد، مهریه تعیین و در سند ازدواج درج نگردد، می توان بر اساس عرف و شأن و منزلت خانوادگی و اجتماعی، زیبایی و تحصیلات زن، برای او مهریه معین کرد؛ بطوریکه در ماده ۱۰۹۱ از قانون آمده است که: «برای تعیین میزان مهرالمثل باید وضعیت زن به لحاظ شرافت خانوادگی و وضعیت ایشان نسبت به امثال، اقارب و معمول محل در نظر گرفته شود.»
گرفتن مهرالمثل
برای دریافت مهریه مهرالمثل باید ابتدا به دادگاه صالح یعنی دادگاه خانواده مراجعه کرده و از این مرجع، مهریه مهرالمثل خود را مطالبه نمایید. سپس قاضی پرونده، ضمن بررسی دادخواست شما، در صورت دارابودن شرایط مهریه مهرالمثل، حکم پرداخت مهرالمثل به زن را صادر می کند. پس از صدور حکم، قاضی پرونده را جهت تعیین مهرالمثل به کارشناس دادگستری ارجاع می دهد. سپس کارشناسی دادگستری نیز بر اساس موارد تعیین کننده، مهرالمثل زن را تعیین نموده و در نهایت نیز مرد موظف به پرداخت مهریه خواهد بود.
لازم به ذکر است که پروسه مطالبه مهریه مهرالمثل پیچیدگی های زیادی دارد که بهتر است انجام این امور را به وکیل مهریه خبره بسپارید.
مدارک لازم جهت طرح دعاوی مهرالمثل
برای طرح دعوی مطالبه مهرالمثل به مدارک زیر نیاز است:
- کارت ملی و شناسنامه
- کپی سند ازدواج
- کپی سند طلاق
قوانین تعلق مهریه مهرالمثل به زن
در پاراگراف قبل مهرالمثل و معنای آن را به طور کامل شرح دادیم. شاید بپرسید مهریه مهرالمثل در چه شرایطی به زن تعلق می گیرد؟ باید گفت در برخی مواد قانون مدنی مهرالمثل به زن تعلق می گیرد که این موارد برگرفته از فقه اسلامی هستند و عبارت اند از:
۱. اگر هنگام جاری شدن خطبه عقد مهریه ای تعیین نشود و پیش از تعیین مهریه بین زوجین رابطه زناشویی صورت گیرد.
۲. هنگامی که در عقد زوجین عدم مهر شرط شده باشد و سپس پیش از توافق و تراضی بر سر رابطه زناشویی بین آن ها صورت گیرد.
۳. اگر توافقی که بر سر مهرالمسمی داشتند باطل شود. مثلاً زمانی که مهریه مبهم باشد یا تملک نداشته باشد.
۴. درصورتی که عقد زوجین از ابتدا باطل بوده و زن نیز از این بطلان بی اطلاع باشد و بین زوجین نزدیکی رخ دهد.
میزان مهریه مهرالمثل چقدر است؟
باید گفت که در قانون مبلغ مشخصی به عنوان مهرالمثل وجود ندارد و طبق ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی، مهرالمثل توسط کارشناس دادگستری و بر اساسشان و منزلت زن، سن، زیبایی، تحصیلات اقارب و اقارن زن و همچنین شرافت و حیث خانوادگی ایشان تعیین می گردد.
احکام فقهی در تعیین مهرالمثل
- بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که مهرالمثل تنها در ازدواج دائم به زن تعلق می گیرد و در عقد موقت این گونه نیست.
- اگر ولی دختربچه مهرالمسمی یا مهریه او را از میزان مهرالمثل بسیار کمتر تعیین کند یا ولی قهری پسربچه مهریه همسر او را از مهرالمثل بسیار بیشتر قرار دهد، برخی فقها دراین رابطه بر این عقیده هستند که مهریه تعیین شده باید باطل شده و مهرالمثل جایگزین آن گردد.
احکام حقوقی در تعیین مهرالمثل
- طبق ماده ۱۰۹۰ از قانون مدنی، اگر تعیین میزان مهریه بر عهده زن قرار گیرد، زن نمی توان بیشتر از مقدار مهرالمثل تعیین کند.
- طبق ماده ۱۰۸۷ از قانون مدنی، عقد دائم در صورت عدم تعیین مهریه صحیح است؛ اما باید در نهایت مهریه ای تعیین گردد. پیش از رابطه زناشویی زوجین می توانند بر سر مهریه توافق نمایند. اما اگر قبل از تراضی مهریه، مهریه رخ دهد، مهرالمثل به زن تعلق می گیرد.
دیه مهرالمثل زن چیست و میزان آن چقدر است؟
در قانون مجازات اسلامی در برخی موارد، علاوه بر مجازات آن ها مهرالمثل نیز تعیین شده و باید پرداخت گردد. این موارد شامل موارد ذیل می باشند:
۱. در صورت کندن یا از بین بردن قسمتی از موی سر زن، باتوجه به میزان موی از دست رفته، به عنوان دیه مهرالمثل تعیین می شود.
۲. در صورت کندن یا ازبین بردن تمام موی سر زن با شرط رویش مجدد، به عنوان دیه، مهرالمثل به زن تعلق می گیرد. تعیین میزان مهرالمثل بر عهده کارشناس دادگستری می باشد. حال اگر مهرالمثل تعیین شده از مقدار دیه کامل در همان سال بیشتر باشد، بجای مهرالمثل برای ایشان دیه در نظر گرفته می شود.
۳. در صورت زنای به عنف نسبت به دختر باکره، متجاوز باید مجازات اصلی را به همراه مبلغ ارش البکاره که میزان آن توسط قاضی تعیین می گردد و همچنین مهرالمثل به دختر پرداخت نماید.
۴. در صورت زنای به عنف نسبت به دختری که باکره نیست، متجاوز باید مجازات اصلی را به همراه مهرالمثل پرداخت نماید.
۵. اگر فرد نابالغ یا مکره افضا شود (یکی شدن مجرای ادرار، مدفوع و عادت ماهیانه)، مجازات آن پرداخت کامل دیه و مهرالمثل می باشد.
خلاصه مهریه مهرالمثل
مهریه انواع مختلفی دارد که هر کدام در شرایط متفاوتی به زن تعلق می گیرند. یکی از انواع مهریه مهرالمثل است. مهرالمثل در صورتی به زن تعلق می گیرد که پیش از جاری شدن خطبه عقد مهریه ای برای ایشان تعیین نشده و پس از عقد نیز پیش از وقوع نزدیکی بین زوجین مهریه معین نگردد. مطالبه مهریه مهرالمثل پیچیدگی های زیادی دارد که بهتر است از وکیل مهریه مجرب کمک بخواهید. گروه حقوقی رضا عبدالمحمد آماده ارائه خدمات حقوقی در زمینه خانواده و مهریه می باشد.
سؤالات متداول
میزان مهرالمثل به چه صورت تعیین می شود؟
مهرالمثل توسط کارشناس رسمی دادگستری و بر اساس مواردی مانند سن، زیبایی، تحصیلات اقارب و اقارن زن و همچنین شان، منزلت خانوادگی و اجتماعی زن تعیین می گردد.
نحوه مطالبه مهرالمثل به چه صورت می باشد؟
برای به اجرا گذاشتن مهریه و مطالبه مهرالمثل باید دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کرده و سپس قاضی پرونده ضمن بررسی پرونده صدور حکم، پرونده را جهت تعیین میزان مهرالمثل به کارشناس دادگستری ارجاع می دهد. پس از تعیین آن نیز مرد موظف به پرداخت مهریه تعیین شده می باشد.
مهرالمثل چیست؟
مهرالمثل نوعی از مهریه است که مقدار آن بر اساس وضعیت و شرایط زن، خانواده اش، و عرف جامعه تعیین می شود. این نوع مهریه معمولاً در صورتی که میزان مهریه در عقد نکاح مشخص نشده باشد، محاسبه می گردد.
نحوه محاسبه مهرالمثل چگونه است؟
مهرالمثل بر اساس عواملی مانند وضعیت اجتماعی و اقتصادی زن، تحصیلات، شغل، و سایر ویژگی های او محاسبه می شود. همچنین عرف محل زندگی و خانواده نیز در تعیین مقدار مهرالمثل تأثیرگذار است.
مهرالمثل چقدر است؟
مقدار مهرالمثل بستگی به شرایط و ویژگی های زن و خانواده اش دارد و نمی توان مقدار ثابتی برای آن تعیین کرد. این مقدار می تواند از چند سکه تا مقدار بیشتری باشد که بر اساس عرف و شرایط جامعه تعیین می شود.
حکم مهرالمثل چیست؟
بر اساس ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی ایران، اگر در عقد نکاح مهریه تعیین نشده باشد یا مهریه به درستی تعیین نشده باشد، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
آیا دیه مهرالمثل وجود دارد؟
خیر، دیه مهرالمثل وجود ندارد. دیه و مهرالمثل دو مفهوم جداگانه هستند. دیه مربوط به خسارت های بدنی است در حالی که مهرالمثل مربوط به مهریه زن در نکاح است.
زنی که مهریه ندارد چه حقوقی دارد؟
اگر در عقد نکاح مهریه تعیین نشده باشد، زن مستحق مهرالمثل است. این موضوع بر اساس ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی ایران تعیین شده است.
آیا زن می تواند بدون تعیین مهریه ازدواج کند؟
بله، زن می تواند بدون تعیین مهریه ازدواج کند. در این صورت، پس از ازدواج زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
مهرالمثل در اسلام چیست؟
در اسلام، مهرالمثل مهریه ای است که بر اساس شرایط و ویژگی های زن و با توجه به عرف جامعه تعیین می شود. این نوع مهریه زمانی مطرح می شود که مهریه در عقد نکاح مشخص نشده باشد.
