یکی از حقوق مالی زن در زندگی مهریه بوده که مرد باید آن را تمام وکمال پرداخت نماید. به طور معمول پیش از جاری شدن خطبه عقد مهریه با توافق طرفین معین و در سند ازدواج درج می شود. پرداخت مهریه بر عهده مرد بوده و حتی در صورت فوت زوج نیز باید از ما ترکه ایشان پرداخت گردد. البته اینکه مهریه بعد از فوت همسر چگونه است و چه شرایطی دارد را در مقاله «گرفتن مهریه بعد از فوت همسر» و «گرفتن مهریه بعد از تقسیم ترکه» مورد بررسی قرار داده ایم.
انواع مهریه
همان طور که گفتیم مهریه یکی از حقوق مالی زن است که با جاری شدن صیغه عقد، زن مالک مهریه خواهد شد. هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد می تواند به عنوان مهریه تعیین گردد. مهریه انواعی دارد که عبارت اند از:
- مهریه مهرالمسمی
- مهریه مهرالمثل
- مهریه مهرالمتعه
- مهریه مهرالسنه
ما در این مقاله قصد داریم مهریه مهرالمتعه را به طور کامل برای شما شرح دهیم پس با ما همراه باشید.
مهریه مهرالمتعه چیست؟
اگر هنگام جاری شدن خطبه عقد مهریه ای تعیین نشود و پس از عقد نیز پیش از وقوع نزدیکی، مرد زوجه را طلاق دهد، مهرالمتعه برای زن در نظر گرفته می شود. پرداخت مهرالمتعه نیز مانند مهرالمسمی توسط مرد الزامی است. میزان مهرالمتعه توسط حاکم تعیین شده و بستگی به وضعیت مالی مرد دارد. مهرالمتعه درواقع هدیه ای از طرف مرد به زن است که بر اساس وضعیت مالی و امکانات مرد به زن تعلق می گیرد.
اصطلاح متعه علاوه بر مفهوم بالا، معنای دیگری نیز دارد. در عقد موقت، متعه در برابر مهریه پایین و برای زمان معینی صورت می گیرد و در صورت پایان یافتن زمان آن، خودبه خود فسخ می گردد.
ماده قانونی مرتبط با مهرالمتعه
ماده 1093 قانون مدنی ایران :
هرگاه مهر در عقد نکاح ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از آن طلاق دهد، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
قوانین مربوط به تعلق مهریه مهرالمتعه به زن
مهرالمتعه یکی از انواع مهریه است که تحت شرایط خاصی به زن تعلق می گیرد. این شرایط شامل موارد زیر می باشند:
۱. پیش از جاری شدن خطبه عقد و بعد از آن مهریه ای تعیین نشده باشد.
۲. بین زوجین نزدیکی رخ نداده باشد.
۳. زوجین از طریق طلاق از یکدیگر جدا شده باشند و دلیل جدایی آن ها فوت، فسخ نکاح یا بذل مدت نباشد.
گرفتن مهرالمتعه
برای مطالبه مهریه مهرالمتعه از دو مرجع ذی صلاح زیر می توان اقدامات لازم را انجام داد:
۱. دادگاه صالح (دادگاه خانواده) : برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله «گرفتن مهریه از طریق دادگاه» را مطالعه کنید.
۲. اجرای ثبت اسناد
تعیین میزان مهرالمتعه
برعکس مهرالمثل که باتوجه به شأن خانوادگی و وضعیت اجتماعی زن تعیین می شود، مهرالمتعه بر اساس وضعیت مالی مرد معین می گردد بطوریکه برای تعیین آن مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می گردد.
مراحل گرفتن مهرالمتعه
تنظیم دادخواست: زن باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواستی تحت عنوان “مطالبه مهرالمتعه” تنظیم و ثبت کند.
ارجاع پرونده به دادگاه خانواده: پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده می شود و زمان رسیدگی تعیین می گردد.
تشکیل جلسه دادرسی: در جلسه دادرسی، قاضی بر اساس مدارک ارائه شده، وضعیت مالی مرد و شرایط طلاق، میزان مهرالمتعه را تعیین می کند.
صدور حکم: دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی مرد و سایر عوامل مرتبط، حکم نهایی درباره مقدار مهرالمتعه را صادر می کند.
اجرای حکم: پس از صدور حکم، زن می تواند از طریق اداره اجرای احکام مدنی دادگستری اقدام به وصول مهرالمتعه کند.
مدارک لازم برای گرفتن مهرالمتعه
اصل و کپی سند ازدواج:برای اثبات وجود رابطه زوجیت.
اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی:برای احراز هویت زن.
مدارک مربوط به طلاق:ارائه گواهی طلاق یا حکم طلاق قطعی برای اثبات جدایی.
مدارک مالی مرد (در صورت امکان):ارائه مدارکی که نشان دهنده وضعیت مالی مرد باشد، می تواند در تعیین میزان مهرالمتعه تأثیرگذار باشد.
پرینت دادخواست:دادخواست تنظیم شده در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
گواهی پزشکی قانونی زمانی نیاز است که برای موضوع نزدیکی بین طرفین اختلاف وجود داشته باشد.اگر مرد ادعایی درباره وقوع نزدیکی مطرح نکند و این موضوع مورد اختلاف نباشد، نیازی به گواهی پزشکی قانونی نخواهد بود.
مهریه مهرالمثل با مهرالمتعه چه تفاوتی دارد؟
در ماده ۱۰۹۳ از قانون مدنی آمده است که در صورت عدم تعیین مهریه و وقوع نزدیکی بین زوجین، مهرالمتعه به تعلق می گیرد. حال اگر پیش از وقوع عقد مهریه ای برای زن در نظر گرفته نشود؛ اما بین زوجین نزدیکی رخ دهد، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود، بنابراین تفاوت اصلی میان مهرالمثل و مهرالمتعه در وقوع یا عدم وقوع نزدیکی می باشد.
تفاوت دیگر میان این دو، این است که مهرالمثل بر اساس اوضاع واحوال و همچنین شرایط زن معین می شود؛ اما برای تعیین مهرالمتعه شرایط مالی و اوضاع واحوال مرد در نظر گرفته می شود.
| ویژگی | مهرالمثل | مهرالمتعه |
|---|---|---|
| شرایط تعلق | در صورت عدم تعیین مهریه و وقوع نزدیکی یا فوت زوج | در صورت عدم تعیین مهریه و طلاق پیش از نزدیکی |
| مبنای محاسبه | شأن، وضعیت خانوادگی و اجتماعی زن، بر اساس عرف | توانایی مالی مرد |
| زمان تعلق | پس از نزدیکی یا فوت زوج | پیش از نزدیکی و در صورت وقوع طلاق |
| ماده قانونی مرتبط | ماده 1091 قانون مدنی | ماده 1093 قانون مدنی |
آیا مهرالمتعه برای نکاح موقت نیز اعمال می شود؟
ازآنجاکه برای جاری شدن خطبه عقد موقت، تعیین مهریه الزامی است، و در صورت عدم تعیین مهریه عقد باطل است، پس مهرالمتعه در نکاح موقت معنایی ندارد و تنها برای عقد دائم است که موضوعیت پیدا می کند.
چه زمانی مهرالمتعه به زن تعلق میگیرد؟
اگر در ازدواج دائم، مهریه ای تعیین نشده باشد و مرد پیش از نزدیکی، زن را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه خواهد بود. مقدار مهرالمتعه با توجه به وضعیت مالی مرد تعیین می شود و از نظر حقوقی به عنوان نوعی جبران مالی برای زنی که بدون تعیین مهریه و پیش از برقراری رابطه زناشویی طلاق گرفته، شناخته می شود. ما در دو مقاله که در ادامه معرفی میکنیم موارد که به زن به عنوان مهریه تعلق میگیرد یا نمیگیرد را مورد بررسی قرار داده ایم.
لینک مقالات مرتبط :
مواردی که مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟
در طلاق چه چیز هایی به زن تللق میگیرد؟
آنچه در مورد مهریه مهرالمتعه و نحوه مطالبه آن خواندیم:
یکی دیگر از انواع مهریه، مهریه مهرالمتعه است. مهرالمتعه در صورتی به زن تعلق می گیرد که پیش از جاری شدن خطبه عقد مهریه ای تعیین نشود و پیش از وقوع نزدیکی نیز زوجین قصد جدایی داشته باشند. تعیین مهرالمتعه بر اساس شرایط مالی و اوضاع واحوال مرد انجام می شود. باتوجه به پیچیده بودن دعاوی مهریه مهرالمتعه، بهتر است انجام این امور را به وکیل متخصص مهریه محول نمایید.
سؤالات متداول
مهریه مهرالمتعه چیست؟
مهریه مهرالمتعه مهریه ای است که در صورت عدم تعیین مهر پیش از عقد و وقوع هرگونه نزدیکی بین زوجین، به زوجه تعلق می گیرد.
تعیین میزان مهرالمتعه بر چه اساس است؟
میزان مهرالمتعه بر اساس وضعیت مالی و امکانات مرد تعیین شده و مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می گردد.
نحوه مطالبه مهرالمتعه به چه صورت است؟
برای مطالبه مهریه مهرالمتعه می توان اقدامات لازم را از طریق دو مرجع دادگاه خانواده و اجرای ثبت اسناد به انجام رساند.
تلفظ مهرالمتعه چگونه است؟
تلفظ صحیح کلمه “مهرالمتعه” به صورت “Mehr-ul-Muta’a” می باشد.
مهرالمتعه چگونه محاسبه می شود؟
مهرالمتعه بر اساس وضعیت مالی و اجتماعی زوج محاسبه می شود. دادگاه با در نظر گرفتن درآمد، اموال و وضعیت زندگی زوج، مبلغی را به عنوان مهرالمتعه تعیین می کند.
تفاوت مهرالمتعه و مهرالمثل چیست؟
تفاوت اصلی بین مهرالمتعه و مهرالمثل در زمان تعیین آنها است. مهرالمتعه پس از عقد و در صورتی که مهریه ای تعیین نشده باشد، بر اساس وضعیت زوج تعیین می شود، در حالی که مهرالمثل بر اساس شرایط زن و معیارهای اجتماعی تعیین می شود.
آیا مهرالمتعه به نرخ روز محاسبه می شود؟
بله، مهرالمتعه می تواند به نرخ روز محاسبه شود. دادگاه معمولاً با توجه به وضعیت اقتصادی و ارزش پول، مهرالمتعه را به نرخ روز تعیین می کند. اگر قصد محاسبه مهریه خود را دارید مقاله «محاسبه مهریه به نرخ روز» را مطالعه کنید.
قانون اجرای ثبت مهریه چیست؟
قانون اجرای ثبت مهریه به مجموعه قوانینی گفته می شود که نحوه ثبت و اجرا گذاشتن مهریه را تعیین می کند. این قوانین شامل مواردی مانند نحوه محاسبه، ثبت و اجرای مهریه در دادگاه ها می شود.
مهریه معنوی چیست؟
مهریه معنوی به نوعی از مهریه گفته می شود که جنبه مالی ندارد و بیشتر به صورت تعهدات اخلاقی و معنوی است. این نوع مهریه ممکن است شامل تعهدات دینی یا اخلاقی باشد که زوج به زوجه می دهد.
مهرالسنه به نرخ روز چیست؟
مهرالسنه مهری است که مطابق با سنت پیامبر اسلام تعیین می شود. مهرالسنه به نرخ روز به معنای محاسبه ارزش این مهریه بر اساس نرخ و ارزش فعلی پول است.
