مهریه نشانه صداقت مرد نسبت به همسرش و سنتی پسندیده است كه پیامبراكرم (ص) نیز به آن عمل مینمود. آن مهری که در هنگام نکاح به عنوان بدهی بر گردن زوج قرار میگیرد تا به محض مطالبه زوجه پرداخت شود، به صورت عندالمطالبه است. اما شرطی هم میتواند با عنوان مهریه عندالاستطاعه جزء شروط ضمن عقد باشد و زوجه با اختیار خود می تواند با آن موافقت مخالفت كند.
مهریه عندالاستطاعه چیست؟
بدین معناست كه به محض امضای عقدنامه، زوجه می تواند با مراجعه به محاكم و دادگاه های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد كه شوهرش تمام مهریه یا بخشی از آن را بپردازد. در واقع عندالاستطاعه بودن مهریه به این معناست كه زن زمانی می تواند مهریه خودش را از همسرش مطالبه كند و او را ملزم به پرداخت آن كند كه استطاعت پرداخت آن را بر عهده شوهر ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، درغیر این صورت زن این حق را نخواهد داشت.
بررسی عندالاستطاعه بودن مهریه
شرط عندالاستطاعه زمانی بیان میشود كه پرداخت مهریه از حالت هنگام مطالبه به هنگام استطاعت تبدیل شود.
استطاعت زوج چگونه اثبات می شود؟
در این رابطه ملاك اموال مرد است یعنی زوجه میبایست اثبات نماید كه شوهرش مالی دارد تا بتواند بابت مهریه اش از او بگیرد ولی اگر زوج اموالی نداشته باشد و زن نتواند در محاكم قضایی دارایی وی را اثبات نماید نمیتواند مهریه خود را مطالبه نماید. از جمله موارد مبهمی که وجود دارد و میتوان به آنها اشاره کرد این است كه آیا مرد باید برای اثبات عدم استطاعت خود شاهد داشته باشد و یا همین که ادعا كند كه استطاعت ندارد، کفایت میکند و… همه از جمله موارد است که باید در مورد آن تعیین تكلیف شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله «قسط بندی مهریه» را مطالعه کنید.
آیا شرط عندالاستطاعه شدن مهریه مفید است؟
شرطی كه گذاشته شده نه به ضرر زوجه و نه به نفع زوج است ولی شرطی است كه پرداخت مهریه را واقعی میسازد، بدین معنا که درواقع سبب میشود كه مهریه های نجومی بی اعتبار گردند. علاوه بر مزایای قراردادن شرط عندالاستطاعه، معایبی هم میتوان بیان کرد كه اثبات استطاعت مرد كاری دشوار است و در صورتی كه زوج استطاعتش را مخفی نماید، ممكن است مهریه هرگز پرداخت نگردد. شاید یکی دیگر از اهداف بیان نمودن این شرط، کاهش حکم جلب برای مرد ها به خاطر بدهی مهریه باشد.
شرایط مهریه عند الاستطاعه چیست؟
اگر مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، طبق قانون جدید مهریه عندالاستطاعه، زن در صورتی میتواند مهریه خود را دریافت کند که مالی به غیر از مستثنیات دین، برای توقیف به دادگاه و اجرای ثبت معرفی نماید؛ البته این مال میتواند منقول یا غیر منقول باشد.
در مواردی که زوج کارمند باشد توقیف ۴/۱ یا ۳/۱ حقوق با توجه به فرزند داشتن او امکان پذیر میباشد. چیزی که در مهریه عندالاستطاعه اهمیت دارد این است که دادخواست اعسار از پرداخت مهریه و همچنین اعمال ماده ۳ قانون محکومیت های مالی یعنی همان امکان جلب زوج وجود ندارد.
چگونه مهریه عندالاستطاعه را بگیریم؟
پس از درخواست اجرائیه از دفتر ازدواج و صدور گواهی ثبت مبنی بر عدم دسترسی به دارایی زوج، اولین مرتبه در گرفتن مهریه عندالاستطاعه، ارسال دادخواست به دادگاه خانواده خواهد بود. شما میتوانید برای تسریع در روند دریافت مهریه عندالاستطاعه خود با گروه مشاوره رضا عبدالمحمد در ارتباط باشید.
مراحل گرفتن مهریه عندالاستطاعه
۳ مرحله برای گرفتن و مطالبه مهریه عندالاستطاعه وجود دارد.
۱- اثبات توانایی مالی زوج
- جمع آوری مدارک: اولین قدم، جمع آوری تمام مدارکی است که نشان می دهد همسرتان توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد. این مدارک می تواند شامل سند ملک، خودرو، فیش حقوقی، قرارداد های کاری باشد.
- تهیه دادخواست: بعد از جمع آوری این مدارک، شما باید یک دادخواست حقوقی تنظیم کنید. در این دادخواست، شما از دادگاه می خواهید که همسرتان را ملزم به پرداخت مهریه کند. در این دادخواست باید به طور دقیق به توانایی مالی همسرتان اشاره کنید و مدارکی که دارید را ضمیمه نمایید. در این مرحله حتما از کمک یک وکیل مهریه استفاده کنید.
۲- بررسی دادخواست توسط دادگاه
- بررسی مدارک: دادگاه مدارک ارائه شده توسط شما را بررسی می کند.
- کارشناسی:دادگاه برای بررسی دقیق تر توانایی مالی همسرتان، یک کارشناس تعیین می کند. کارشناس با بررسی مدارک و گاهی اوقات با پرسیدن سوال از همسرتان، گزارشی از وضعیت مالی او تهیه می کند.
- صدور حکم: پس از بررسی ها، دادگاه حکم خود را صادر می کند. اگر دادگاه تشخیص دهد که همسرتان توانایی پرداخت مهریه را دارد، حکم به نفع شما صادر خواهد شد.
۳-اجرای حکم
- توقیف اموال: اگر همسرتان به صورت داوطلبانه مهریه را پرداخت نکند، شما می توانید با مراجعه به اجرای احکام دادگاه، درخواست توقیف اموال او بابت مهریه را بدهید. البته، فقط اموالی که برای زندگی روزمره او ضروری نیستند، قابل توقیف هستند. در قسمت بعدی مستثنیات دین برای مهریه عندالاستطاعه را مورد بررسی قرار داده ایم.
- فروش اموال: پس از توقیف اموال، این اموال به فروش گذاشته می شوند و از پول حاصل از فروش آن ها، مهریه شما پرداخت می شود.
مستثنیات دین در مهریه عندالاستطاعه
مستثنیات دین به اموالی گفته می شود که مرجه قانونی آن ها را از توقیف برای پرداخت دین و بدهکاری، از جمله مهریه، معاف کرده است. این اموال برای حفظ حداقل معیشت فرد بدهکار و افراد تحت تکفل او در نظر گرفته شده اند.
در خصوص مهریه عندالاستطاعه، اگرچه زوج موظف به پرداخت آن است، اما نمی توان تمام اموال او را برای پرداخت مهریه توقیف کرد. برخی از مهم ترین مستثنیات دین در این زمینه عبارتند از:
- منزل مسکونی
- اثاثیه منزل
- وسایل و ابزار کار
- مبلغ اجاره
- بخشی از حقوق و درآمد ماهانه
ما در مقاله توقیف اموال شرایط کامل و نواع اموالی که برای مهریه مرجع قانونی میتواند توقیف کند را به طور کامل بررسی کرده ایم. اگر قصد توقیف اموال زوج برای مهریه را دارید مقاله «توقیف اموال بابت مهریه» را مطالعه کنید.
آیا در مهریه عندالاستطاعه حق حبس وجود دارد؟
در واقع در مهریه زمانی حق حبس اعمال میشود که مهریه حال باشد، مهریه حال به این معناست که به محض مطالبه توسط زوجه باید پرداخت گردد؛ ولی با توجه به آنکه در مهریه عندالستطاعه زن ابتدا باید تمکن و استطاعت مالی همسرش را اثبات نماید، شرایط حال بودن وجود نداشته و به همین سبب حق حبس نیز وجود نخواهد داشت.
آیا مهریه عندالاستطاعه زندان دارد؟
گاهی مردم گمتان میکنند که مهریه عندالاستطاعه زندان دارد، در واقع چنانچه مرد با وجود داشتن استطاعت و تمکن مالی، از پرداخت مهریه همسرش ولو به شکل اقساطی امتناع ورزد، توسط دادگاه بازداشت خواهد شد زیرا این امر فرار از دین مهریه عندالاستطاعه تلقی خواهد شد و مجازات مربوط به خود را دارد. همچنین برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله «آیا مهریه زندان دارد؟» را مطالعه کنید.
فرار از دین مهریه عندالاستطاعه
فرار از دین مهریه، به ویژه در مواردی که مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده است، به معنای تلاش عمدی برای انتقال دارایی ها به دیگران یا پنهان کردن اموال برای جلوگیری از پرداخت مهریه است. در این موارد، زوج ممکن است اموال خود را به نام دیگران بزند یا به صورت صوری اعلام کند که توانایی مالی برای پرداخت مهریه ندارد.
با این حال، بر اساس ماده 218 قانون مدنی، هرگونه انتقال صوری و غیرواقعی که با نیت فرار از دین انجام شود، باطل است و زوجه می تواند از طریق مراجع قضایی نسبت به اثبات صوری بودن این انتقال اقدام کند. فرار از دین مهریه عندالاستطاعه می تواند عواقب قانونی مثل تعقیب کیفری، برای فرد به همراه داشته باشد.
مهریه عندالاستطاعه بعد از مرگ شوهر چگونه خواهد بود؟
مطابف قوانین و ضوابط مربوط به مهریه عندالاستطاعه بعد مرگ شوهر، مهریه زوجه بر ذمه مرد قرار میگیرد بدین معنا که از بدهی های مرد محسوب شده و بعد از فوت شوهر، مهریه زوجه هم مانند سایر دیون متوفی از محل ترکه او به زوجه پرداخت میگردد.
در واقع مهریه زن پس از مرگ شوهر، چه در نکاح دائم و چه در نکاح موقت قابل مطالبه میباشد و از این باب تفاوتی وجود ندارد و بلکه تنها تفاوت در این است که اگر عقد موقت به ثبت رسمی نرسیده باشد، امکان مطالبه آن از راه اجرای ثبت هم وجود نخواهد داشت.
آیا امکان درخواست اعسار در مهریه عندالاستطاعه وجود دارد؟
در مهریه عندالاستطاعه امکان ثبت دادخواست اعسار ممکن نیست بدین دلیل که در واقع این دادخواست مفهوم قانونی ندارد؛ زیرا زوجه ابتدا باید استطاعت مالی مرد را ثابت نماید و در این صورت با اثبات این امر از طرف زن انکار آن توسط زوج بی معناست و همچنین ادعای اعسار مرد قبل از اینکه همسرش تمکن او را ثابت نماید کاری بیهوده خواهد بود. البته مرد این امکان را دارد که در مرحله اجرا گذاشتن مهریه، اعسار خود را اثبات و تقاضای تقسیط مهریه را نماید.
آیا با مهریه عندالاستطاعه امکان ممنوع الخروجی وجود دارد ؟
سند ازدواج یک سند لازم الاجراست و طبق نظریه مشورتی قوه قضاییه قید عندالاستطاعه بودن مهریه در سند ازدواج مانع از صدور دستور ممنوع الخروجی نخواهد بود و در واقع در این مورد تفاوتی میان مهریه عندالاستطاعه و مهریه عندالمطالبه وجود ندارد.
آیا قابلیت تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه وجود دارد ؟
باید دانست که می توان مهریه عندالاستطاعه را در هر زمانی به مهریه عندالمطالبه تبدیل نمود و برعکس آن نیز میسر است؛ زیرا تعیین نوع مهریه توافقی بین زوجین است که میتوانند آن را در هرزمانی با توافق یکدیگر تغییر دهند.
سوالات متداول مهریه عندالاستطاعه
تفاوت مهریه عندالاستطاعه با مهریه عندالمطالبه چیست؟
مهریه عندالمطالبه به این معناست که زن هر زمان که بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است. اما در مهریه عندالاستطاعه، پرداخت مهریه منوط به توانایی مالی مرد است و زن نمی تواند فوراً مهریه خود را مطالبه کند.
آیا مهریه عندالاستطاعه زندان دارد؟
در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد و مرد توانایی مالی برای پرداخت نداشته باشد، او به زندان نمی افتد. اما اگر توانایی مالی داشته باشد و از پرداخت خودداری کند، ممکن است به دلیل عدم پرداخت بدهی مهریه به زندان بیافتد.
چگونه می توان مهریه عندالاستطاعه را مطالبه کرد؟
برای مطالبه مهریه از نوع عندالاستطاعه، زن باید در دادگاه اثبات کند که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد. در این صورت، دادگاه می تواند مرد را ملزم به پرداخت مهریه کند. اگر میخواهید از قوانین گرفتن مهریه مطلع شوید مقاله «قوانین مهریه آپدیت 1403» را مطالعه کنید.
قانون جدید مهریه عندالاستطاعه چیست؟
بر اساس قانون جدید، اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده باشد، زن برای مطالبه مهریه باید توانایی مالی مرد را اثبات کند. در غیر این صورت، نمی تواند مرد را مجبور به پرداخت مهریه کند.
مهریه عندالاستطاعه بعد از فوت شوهر چگونه است؟
پس از فوت شوهر، زن می تواند مهریه خود را از اموال متوفی مطالبه کند. اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن باید اثبات کند که اموال متوفی برای پرداخت مهریه کافی است. پنشنهاد میکنیم مقاله «گرفتن مهریه از ارث» و «تکلیف مهریه پس از فوت همسر چه میشود؟» را مطالعه کنید.
آیا مهریه عندالاستطاعه شامل زندان می شود؟
اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را داشته باشد و از پرداخت آن خودداری کند، ممکن است به دلیل عدم پرداخت بدهی مهریه به زندان بیافتد. اما اگر توانایی مالی نداشته باشد، به زندان نمی افتد.
شرایط پرداخت مهریه عندالاستطاعه چیست؟
پرداخت مهریه عندالاستطاعه منوط به توانایی مالی مرد است. زن باید در دادگاه اثبات کند که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد. در این صورت، دادگاه مرد را ملزم به پرداخت مهریه می کند.
مهریه عندالاستطاعه در صورت طلاق چگونه است؟
در صورت طلاق، زن می تواند مهریه عندالاستطاعه خود را مطالبه کند. اما باید در دادگاه اثبات کند که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد. اگر قصد گرفتن مهریه خود را دارید مقاله «گرفتن مهریه از طریق دادگاه» را مطالعه کنید.
استعلام اموال شوهر برای مهریه عندالاستطاعه چگونه است؟
برای استعلام اموال شوهر و اثبات توانایی مالی او، زن می تواند از طریق دادگاه اقدام کند. دادگاه می تواند با بررسی اموال و دارایی های مرد، توانایی مالی او را برای پرداخت مهریه تعیین کند.
