انواع قرارداد پیمانکاری

قرارداد چیست؟

قرارداد در تعریف عمومی به این معنی است که توافق میان دو طرف حقیقی و حقوقی به طور مثال شرکت های عمرانی می باشد. در قرارداد وظایف و حقوق هر دو طرف مشخص می شود و هر طرفین قرارداد موظف به تبعیت از آن هستند.

بیشتر بخوانید : وکیل شهرداری

انواع و اقسام قرارداد پیمانکاری

قرارداد های پیمانکاری انواع مختلفی دارند که در اینجا به آن ها می پردازیم:

• قرارداد بر اساس فهرست بها

در این نوع از قرارداد ها پیمانکار متعهد می شود تا عملیات موضوع پیمان طبق مبلغ معینی برای هر مقدار واحد از کار انجام شود. در قرارداد های بر اساس فهرست بها محاسبه ضریب پیمان مبلغی که پیمانکار طبق قیمت های هر واحد مورد نظر برای تمام کار محاسبه کرده و پیشنهاد داده را با برآورد مصوب مقایسه می کنند و مقدار اختلاف آن را با عنوان اضافه و یا تخفیف حساب می کنند. با محاسبه کردن این مقدار اضافه و یا تخفیف بر روی هزینه کل (برآورد مصوب) مبلغ هزینه کار هر واحد در قرارداد به دست می آید.

بیشتر بخوانید : انواع کلاهبرداری ملکی

• قرارداد مقطوع

در این قرارداد ها مراحل به این ترتیب است که در ابتدا کارفرما تمامی حوزه های کاری و مشخصات ابتدایی آن را که طبق طراحی آن به دست آمده مشخص کرده و سپس از پیمانکار میخواهد تا قیمت اجرای آن را تعیین کند. در اصل این قرارداد به این شکل است که طبق آن پیمان کار موضوع عمیات آن پیمان را با مبلغ قطعی و ثابتی برای هر واحد از عملیات انجام خواهد داد. در بعضی موارد مبلغ پیمان بر طبق مواردی مانند تغییر شاخص های قیمت تعدیل می کنند. در قیمت اعلام شده سود پیمانکار هم محاسبه می شود از همین رو باید تمامی هزینه های عملیات را محاسبه کنند. این قرارداد ها برای پیمانکاران ریسک بالا و برای کارفرما ریسک کمتری دارد .
این شکل از قرارداد ها برای پروژه ها با حدود و مشخصات کاری مشخص و بدون ابهام مناسب است. چنانچه هزینه های آن از قیمت مورد توافق و ثابت قرارداد بالاتر شود پیمانکار متحمل ضرر و زیان خواهد شد.
طبق محل تامین منابع پروژه قرارداد می تواند به صورت ارزی، ریالی و یا ترکیب آن ها باشد. در این بین با توجه به نوساناتی که ارز دارد صلاح است تا قیمت قسمت هایی مانند خرید های خارجی، استفاده از کارشناسان خارجی و یا کالاهای خارجی که مواد اولیه آن ها از خارج کشور تامین می شوند به شکل ارزی محاسبه شده تا ریسک کمتری را شامل شود. در مواردی برای کاهش ریسک احتمالی پیمانکار قرارداد با قیمت ثابت به همراه تعدیل قیمت منظور می شود. در این روش طبق دستورالعمل ها افزایش و یا کاهش قیمت برخی موارد به عنوان تعدیل قیمت منظور و پرداخت می شود.

بیشتر بخوانید : هزینه وکیل سرقفلی

• قرارداد امانی

در قرارداد های امانی مخارج تعیین شده و قانونی به پیمانکار پرداخت شده و در برابر کار و خدماتی که صورت می گیرد مقدار مشخصی از مخارج با عنوان حق الزحمه دریافت می کند .
نکته مورد توجه این است که قرارداد امانی با شیوه انجام کار به شکل امانی متفاوت است. در شیوه انجام کار به شکل امانی کارفرما در روند اجرای آن طرح قراردادی را منعقد نمی کند و بلکه آن طرح را با کمک و استفاده از عوامل و کارکنان خود اجرا کرده و هزینه ها را هم خودشان پرداخت می کنند.

 

گروه حقوقی رضا عبدالمحمد  در تمامی زمینه های پیمانکاری به همراه بهترین وکیل پیمانکاری همراه شما خواهد بود.

بیشتر بخوانید :

• قرارداد بر اساس مواد و دستمزد

این قرارداد مشابه با قرارداد امانی بوده و مشابه آن پیمانکار توافق خواهد کرد تا عملیات موضوع پیمان را در مقابل دریافت دستمزد مشخص و قیمت های مواد و مصالح مورد نیاز و باقی مخارج که پرداخت کرده انجام دهد. پیمانکاران نرخ دستمزد را طبق هزینه های غیر مستقیم و سود مورد نظر مشخص می کنند.

بیشتر بخوانید : وکیل پیمانکاری تهران

• قرارداد مدیریت پیمان

در قرارداد های مدیریت پیمان، پیمانکار در مقابل دریافت حق الزحمه ای مقطوع، مدیریت اجرای طرح را قبول می کند. در قرارداد مدیریت پیمان، تامین مصالح و تجهیزات و ماشین آلات و نیروی انسانی و سایر ملزومات انجام کار به غیر از هزینه مدیریت کار به عهده کارفرما هم می باشد .

• قرارداد بر اساس برنامه ریزی پیشرفت کار

برخی قسمت های عملیات را نمی توان در بخش فهرست بها و یا بر اساس نقشه های اجرایی و حجم عملیات مورد نظر اندازه گیری کرد. به طور مثال برای کندن چاه مشخص نمی شود که چاه تا چه مقدار و در چه عمقی به اندازه مورد نیاز می رسد. از همین رو نمی توان مبلغ دقیقی را از پیش برای این امور تعیین کرد. شکل دیگر نیز این است که برنامه اجرایی عملیات به طور کامل آماده نشده باشد ولی عملیات باید شروع شود، در این صورت قرارداد بر اساس پیشرفت کار منعقد شده که این نوع از قرارداد در کل مشابه قرارداد بر اساس فهرست بها می باشد.

بیشتر بخوانید : وکیل سرقفلی

• قرارداد بر اساس متر مربع زیر بنا

برای آسان تر و پر سرعت شدن امور اجرایی عملیات های ساختمانی که سطح زیر بنای آن ها حداکثر 2000 متر مربع باشد، سازمان مدیریت و برنامه ریزی در بخشنامه ای این شکل از قرارداد را ابلاغ کرده است. قرارداد های این چنینی با کمی تفاوت مشابه قرارداد های مبلغ مقطوع می باشند.

بیشتر بخوانید : پایان کار شهرداری

روش تک عاملی

این روش به روش امانی هم شناخته می شود، کارفرما مقدار قابل توجهی از عوامل اجرایی را دارد و قسمت اعظم امور در زمینه های طراحی و اجرا و مدیریت از طرف کارفرما اجرا می شود. از همین رو بیشترین سطح مسئولیت بر دوش کارفرما است به همین دلیل نیز مدیران با تجربه تلاش دارند تا جایی که امکان دارد از این روش استفاده نکنند .
در این نوع از قرارداد ارکان اجرایی پیمانکار کاملا حذف خواهد شد و در همین راستا مقدار سود پیمانکار هم به شکل مستقیم از هزینه های دوره ی پروژه حذف خواهد شد، در عوض هزینه های مستقیم و غیر مستقیم کارفرما افزایش پیدا می کند، در کل این روش برای پروژه های کوچک و آسان مناسب است.

بیشتر بخوانید : اعتراض ثبتی 

روش دو عاملی

در این روش کارفرما طی یک قرارداد، واحد عملیات طراحی و ساخت را به فرد دیگری واگذار می کند. مسئولیت کارها به شکل کلی بر عهده پیمانکار است و نقش کارفرما بیشتر مدیریت قرارداد و تایید مراحل می باشد. از همین رو تغییر در مفاد قرارداد برای دو طرف باعث ادعای تازه برای دو طرف می شود. در نتیجه در شروع کار باید برای انتخاب پیمانکار و عقد قرارداد با دقت عمل کرد.

بیشتر بخوانید : وکیل ملکی

روش سه عاملی

این روش در ایران بسیار رایج است و در آن کارفرما با قرارداد های متمایز عملیات طراحی را به مشاور و عملیات ساخت را به پیمانکار می سپارد. نظارت بر این ها وظیفه مشاور می باشد. پس از آماده شدن طرح و تصویب آن عموما اسناد مناقصه به وسیله مشاور آماده شده و بعد از طی کردن تشریفات مخصوصی برای مرحله اجرا تحویل پیمانکار می شود. توضیح وظایف پیمانکاران اجرایی مانند تامین کالا و اجرای عملیات ساخت و … خواهد بود. به همین جهت وظیفه نظارت بر نحوه اجرا نیز لازم بوده که وظیفه مشاور می باشد. در اینگونه قرارداد ها مسئولیت هماهنگی و عدم هماهنگی میان طراح و ساخت بر دوش کارفرما است و ما بقی میان طراح و سازنده تقسیم خواهد شد.

بیشتر بخوانید : وکیل ثبت برند

روش چهار عاملی

این روش همان بهینه شده روش قبل است. کارفرما مسئولیت های خود را که میان طراح و اجرا به فرد ثالثی انتقال می دهد و مسئولیت ها در میان طراح و پیمانکار و مدیر طرح و کارفرما تقسیم خواهد شد.

بیشتر بخوانید : پایان کار شهرداری

روش طرح و ساخت

در این روش همه یا بخشی از مراحل پروژه به وسیله پیمانکار انجام می شود. تامین کالا و عملیات ساخت و مصالح پروژه و … بر عهده پیمانکار است. در این حالت امکان خسارت به کارفرما بسیار کم شده و در زمان هم صرفه جویی خواهد شد.

بیشتر بخوانید : ملک مشاع چیست؟

روش طراحی و تدارکات و ساخت

در این روش کارفرما خواسته های خود شامل طرح اولیه و محدوده کاری و … را به طرف مقابل قرارداد اعلام خواهد کرد و ادامه کار را به او واگذار می کند. در این روش کارفرما پروژه را به پیمانکار تحویل داده و در پایان، پروژه آماده شده را از او تحویل می گیرد. در طی پروژه نیز کارفرما یا نماینده ای از طرف وی بر صحت انجام آن نظارت می کند. نماینده می تواند مدیر طراح یا مشاور هم باشد. در این روش مسئولیت هرگونه اشتباهی در طی پروژه بر دوش پیمانکار خواهد بود.

سوالات متداول انواع قرارداد پیمانکاری

انواع قراردادهای پیمانکاری چیست؟

قراردادهای پیمانکاری به چندین دسته تقسیم می‌شوند که شامل قراردادهای مقطوع، قراردادهای امانی، قراردادهای مدیریت پیمان، و قراردادهای پیمانکاری جزء می‌باشند. هر یک از این قراردادها ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند و بسته به نوع پروژه و نیاز کارفرما انتخاب می‌شوند.

قرارداد امانی چیست؟

قرارداد امانی یک نوع قرارداد پیمانکاری است که در آن پیمانکار متعهد می‌شود کار مشخصی را با استفاده از مواد و تجهیزات کارفرما انجام دهد و هزینه‌ها بر اساس میزان واقعی محاسبه و پرداخت می‌شود. این نوع قرارداد بیشتر برای پروژه‌های پیچیده و بزرگ مناسب است.

تفاوت بین قرارداد امانی و قرارداد پیمانی چیست؟

تفاوت اصلی بین قرارداد امانی و قرارداد پیمانی در نحوه پرداخت هزینه‌ها و مسئولیت‌هاست. در قرارداد امانی، هزینه‌ها بر اساس میزان واقعی محاسبه می‌شود و پیمانکار تنها هزینه‌های واقعی را از کارفرما دریافت می‌کند. در قرارداد پیمانی، هزینه‌ها از پیش تعیین شده و مقطوع هستند و پیمانکار باید پروژه را با همان مبلغ انجام دهد.

قرارداد مدیریت پیمان چیست؟

قرارداد مدیریت پیمان نوعی از قراردادهای پیمانکاری است که در آن پیمانکار به عنوان مدیر پروژه عمل کرده و تمامی مراحل اجرای پروژه را نظارت و مدیریت می‌کند. پیمانکار هزینه‌های مدیریت را دریافت می‌کند و هزینه‌های واقعی پروژه نیز توسط کارفرما پرداخت می‌شود.

نمونه قراردادهای پیمانکاری چگونه تهیه می‌شوند؟

نمونه قراردادهای پیمانکاری می‌توانند از طریق مشاوران حقوقی و وکلا تهیه شوند. این قراردادها باید مطابق با قوانین و مقررات ایران باشند و تمامی شرایط و جزئیات مربوط به پروژه در آن‌ها ذکر شود. دانلود رایگان نمونه قراردادهای پیمانکاری نیز از وبسایت‌های معتبر ممکن است.

قراردادهای ساختمانی شامل چه نوع قراردادهایی هستند؟

قراردادهای ساختمانی شامل انواع مختلفی مانند قراردادهای پیمانکاری عمومی، قراردادهای پیمانکاری جزئی، قراردادهای امانی ساختمانی، و قراردادهای مدیریت پیمان می‌باشند. این قراردادها بسته به نوع و اندازه پروژه، شرایط خاص خود را دارند.

فرق بین قراردادهای حجمی و قراردادهای مقطوع چیست؟

در قراردادهای حجمی، پرداخت بر اساس میزان حجم کاری انجام شده محاسبه می‌شود، در حالی که در قراردادهای مقطوع، مبلغ قرارداد از پیش تعیین شده و پیمانکار موظف است با همان مبلغ پروژه را تکمیل کند.

ضریب پیمان چیست؟

ضریب پیمان یک فاکتور است که برای تعدیل قیمت‌های قراردادهای پیمانکاری استفاده می‌شود. این ضریب بر اساس تغییرات قیمت‌ها و شرایط اقتصادی در طول مدت اجرای پروژه تعیین می‌شود و می‌تواند مبلغ نهایی قرارداد را تغییر دهد.

نمونه قرارداد امانی ساختمانی چگونه است؟

نمونه قرارداد امانی ساختمانی شامل تمامی جزئیات پروژه از جمله مشخصات فنی، زمانبندی، هزینه‌ها و نحوه پرداخت، و وظایف و مسئولیت‌های پیمانکار و کارفرما می‌باشد. این قرارداد باید توسط یک مشاور حقوقی تهیه و بررسی شود تا تمامی جنبه‌های قانونی رعایت گردد.

روش امانی چیست؟

روش امانی یکی از روش‌های اجرای پروژه‌های پیمانکاری است که در آن پیمانکار با استفاده از مواد و تجهیزات کارفرما کار را انجام می‌دهد و هزینه‌ها بر اساس میزان واقعی محاسبه می‌شود. این روش برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده مناسب است و امکان کنترل دقیق هزینه‌ها را فراهم می‌کند.