تعریف عقد نکاح
عقد نکاح مانند همه عقودی است که آثاری را به همراه دارد. این آثار شامل آثار مالی و غیرمالی هستند. آثار غیرمالی مانند وفاداری طرفین به یکدیگر و آثار مالی شامل تعهد مرد برای پرداخت نفقه و مهریه به همسر میباشد. البته در نکاح موقت حتما باید میزان مهریه تعیین شود، در غیر این صورت نکاح موقت باطل خواهد بود.
برای مشاوره با وکیل متخصص مهریه میتوانید با شماره 09121574297 تماس بگیرید.
مهریه چیست؟ مقررات مربوط به تعیین مهریه
مهریه یکی از حقوق مالی مهم برای زوجه در قانون ایران و شرع اسلام است. مهریه مالی است که ضمن عقد ازدواج، زوج تکلیف به پرداخت آن به زوجه دارد. همچنین باید در نظر داشت همانطور که گفتیم تعیین مهریه در ازدواج موقت از نظر قانون الزامی است. قانونگذار در مواد 1087 تا 1101 قانون مدنی مقررات مربوط به تعیین مهریه و نحوه پرداخت آن به زوجه را بیان نموده است. مهریه به سه نوع مهر المثل، مهر المسمی و مهر المتعه تقسیم میگردد. طبق آخرین اصلاحات قانون زوجین حق دارند در خصوص نحوه پرداخت مهریه با یکدیگر توافق کنند.
مالکیت مهریه چه زمانی به زن تعلق می گیرد؟
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی درحالتی که مهریه زن مقدار معینی باشد، به محض جاری شدن عقد بین زن و مرد، زوجه مالک مهریه می شود. زمان مالکیت بر مهریه توسط زن هنگامی است که مقدار مهریه توسط مرد تعیین میشود و در صورتی که مرد از تعیین مقدار مهریه امتناع ورزد، دادگاه با صدور حکم او را ملزم به تعیین مقدار مهریه می نماید.
بیشتر بخوانید : قوانین مهریه 1402
مهریه در قوانین ایران چقدر است؟
در قوانین ایران هیچ حداقل و حداکثری برای مهریه مقرر نشده است میزان مهریه باید به میزانی باشد که عرفا مالیت داشته باشد. قانونگذار در ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ برای اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی یعنی حبس مرد تا زمان تادیه مهریه فقط تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن چنین حقی را برای زن مقرر کرده است که البته این امر به معنای تعیین سقف برای مهریه نیست و صرفاً ببه این معنا است که اگر مهریه بیش از میزان مذکور باشد زن میتواند بابت وصول ۱۱۰ سکه یا معادل آن درخواست توقیف اموال شوهر یا حبس او را نماید و بابت مازاد بر این مبلغ می تواند با توقیف اموال شوهر مهریه را وصول کند اما حق حبس شوهر را ندارد. در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است كه زن به محض وقوع عقد نکاح مالك مهریه است و می تواند نسبت به آنچه شوهر به عنوان مهریه تعهد كرده، اقدام قانونی انجام دهد؛ این مهریه ممكن است عین یا وجه نقد باشد بدین معنا که مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، مشروعیت داشته باشد.
بیشتر بخوانید : اعسار از پرداخت مهریه
در قدیم رسم معمولا قراردادن اشیای غیرمنقول مانند خانه، زمین و ملك برای مهریهزنان بود. اما در حال حاضر مهریه رایج پول و سكه است. مهریه عندالمطالبه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت گردد، یعنی بدهی كه زوج به گردن دارد و از نظر فقهی و شرعی باید آن را به زوجه بپردازد و اگر از پرداخت آن امتناع ورزد زن میتواند از مراجع قانونی آن را وصول نماید. در این حالت ملاك اموال مرد است به این معنا که اگر مرد مالی نداشته باشد و زن نتواند در محاكم قضایی اموال و دارایی او را اثبات كند نمیتواند مهریه خود را از زوج مطالبه نماید.
انواع مهریه و شرایط پرداخت آن براساس زمان تادیه
مهریه بر اساس زمان تادیه و پرداخت آن به انواع مختلفی تقسیم میشود که عبارت اند از :
1.حال بودن مهریه
در صورتی که مهریه حال باشد و برای پرداخت آن زمانی تعیین نشده باشد در این حالت مهریه باید فوراً پرداخت گردد.
بیشتر بخوانید : شرایط و روش های بخشیدن مهریه
2.موجل بودن مهریه
در صورتی که برای پرداخت مهریه موعد و اجلی مشخص شده باشد، مهریه تا زمان اجل باید پرداخت شده باشد؛ مثل اینکه زوج موظف شود 50 سکه تمام بهار آزادی را تا 5 سال دیگر به همسرش پرداخت نماید.
بیشتر بخوانید : مهرالمتعه چیست
3.مهریه عندالمطالبه (زمان پرداخت مهریه به اختیار زوجه باشد)
گاهی ممکن است که زمان پرداخت مهریه به اختیار زوجه گذاشته شود که در این صورت هر زمان که زوجه درخواست مطالبه مهریه خود را نماید زوج مکلف است در همان زمان مهریه همسرش را پرداخت نماید؛ مانند مهریه های عندالمطالبه.
بیشتر بخوانید :مهریه مهرالمثل چیست
4.مهریه عندالاستطاعه
در این حالت زن در صورتی میتواند شوهرش را ملزم به پرداخت مهریه نماید، که بتواند استطاعت و تمکن مالی وی را برای تادیه مهریه اثبات نماید.
بیشتر بخوانید : اعتراض به رای تعدیل مهریه
مهریه عندالمطالبه با چه ویژگی هایی از مهریه عندالاستطاعه متمایز می شود؟
اگر مهریه زوجه به صورت عندالمطالبه باشد، هر وقت که زوجه آن را مطالبه کند شوهر مکلف به پرداخت مهریه میباشد. این در حالی است که امکان دارد در ضمن عقد نکاح مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده باشد. در این صورت زوجه تنها در حالتی می تواند مهریه را مطالبه کند که شوهر توان مالی برای پرداخت مهریه را داشته باشد. قانون مدنی برای زوجه نسبت به مهریه عندالمطالبه حق حبس پیش بینی کرده است. بدین معنا که زوجه میتواند تا زمانی که شوهر مهریه را به او پرداخت نکرده از برقراری ارتباط زناشویی با او خودداری نماید. در مهریه عندالمطالبه، زن برای مطالبه مهریه خود ملزم به اثبات توانایی مرد به پرداخت مهریه نیست بلکه در صورتی که مرد تمکن پرداخت مهریه را نداشته باشد خودش میبایست عدم تمکن خود را اثبات نماید. این مورد بر خلاف مهریه عندالاستطاعه می باشد که بلعکس مهریه عندالمطالبه خواهد بود چرا که در این نوع مهریه زن باید توانایی زوج را برای پرداخت مهریه اش ثابت نماید.
بیشتر بخوانید : نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز
نحوه مطالبه مهریه عندالمطالبه به چه صورت است؟
دریافت مهریه زمانی که توسط مطالبه کننده انجام شود ساده تر بوده و زن می تواند با مراجعه به مراجع قانونی مهریه خود را از شوهر دریافت کند. همچنین برای مطالبه مهریه می تواند به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده مراجعه نماید. اگر زوج از پرداخت مهریه خودداری کند زوجه می تواند از مقامات قانونی جلب شوهر را تقاضا نماید. در واقع دریافت مهریه به وسیله طرح دادخواست آسان تر است. در مواقعی که زن استطاعت مالی نداشته باشد میتواند به مراجع صلاحیت دار مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه خود را ثبت نماید. همچنین در خصوص تعیین مهریه و نحوه پرداخت آن ممکن است شرط داوری تعیین گردد.
بیشتر بخوانید : بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟
آیا می توان مهریه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه تبدیل کرد؟
در این موارد زوجین می توانند با توافق یکدیگر مهریه عندالاستطاعه را به عندالمطالبه یا برعکس تبدیل نماین. همچنین می توان بخشی از مهریه را به صورت عندالاستطاعه و بخش دیگر را به صورت عندالمطالبه تبدیل کرد. برای این امر زوجین باید با در دست داشتن عقد نامه و شناسنامه به محضرخانه محل عقد مراجعه نموده و تغییرات مدنظر خود را اعمال نمایند.
لینک های مرتبط :
