مهریه چیست؟ چه زمانی می توان مهریه را مطالبه و دریافت کرد؟
یکی از مهمترین حقوق مالی که به محض وقوع عقد ازدواج میان زن و مرد، به زنان تعلق می گیرد، مهریه است. مطابق قانون مدنی، زنان به محض انعقاد عقد، چه انعقاد عقد دائم و چه عقد موقت، مالک مهریه محسوب شده و می توانند هر زمان که بخواهند، بدون هیچ قید و شرطی، آن را از همسر خود مطالبه نمایند.
برای مشاوره با وکیل متخصص مهریه دکتر رضا عبدالمحمد با شماره 09121574297 تماس بگیرید.
انواع مهریه از نظر شرط استطاعت:
1.مهریه عند المطالبه
عندالمطالبه مهریه‌ای است که زن هر زمان که آن را مطالبه کند مرد باید آن را بپردازد و در صورتی که آن را نپردازد، زوجه میتواند از مراجع قانونی برای مطالبه آن اقدام کند و حتی در صورتی که مرد واقعا استطاعت مالی نداشته باشد، و ادعای اعسار از پرداخت مهریه او اثبات شود، ضمانت اجرا‌هایی وجود دارد که زن میتواند با استناد به آن مرد را ملزم به پرداخت مهریه کند.
۲. مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه، مهریه‌ای است که مرد هر زمان که توانایی مالی داشته باشد ملزم به پرداخت آن است. در مهریه عندالاستطاعه زن، باید استطاعت و توانایی مرد را اثبات نماید.
بیشتر بخوانید : انواع مهریه و شرایط پرداخت آن ها
بیشتر بخوانید :
اقسام مهریه از نظر تعیین مهر در نکاح:
مهرالمسمی
مقدار مال معینی است که با توافق طرفین در هنگام عقد به عنوان مهریه زن معین شده است که مرد باید آن مقدار را به زن بپردازد. البته نکته قابل توجه این است که زن فقط میتواند برای دریافت ۱۱۰ سکه مرد را به پرداخت مهریه جلب کند و از ضمانت اجرا‌های قانون اجرای محکومیت‌های مالی بهره ببرد.
مهرالمثل
در صورتی که میزان مهریه زن، در عقدنامه نکاح ذکر نشده باشد و طرفین هیچ توافقی برای آن انجام نداده باشند و همچنین بین طرفین نزدیکی رخ داده باشد، برای زن، مهرالمثل تعیین میشود. در ماده ۱۰۸۷ مهرالمثل را تعریف شده است.
مهرالمتعه
در ماده ۱۰۹۳ این نوع مهر تعریف شده است: «هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است.» بنابراین در مورد این که مهرالمتعه به زن تعلق میگیرد یا خیر، دو شرط باید وجود داشته باشد: اول این که مهریه در زمان نکاح مشخص نشده باشد، و دومی این که پیش از این که زن و مرد باهم ارتباط زناشویی داشته باشند، طلاق بگیرند.
مهرالسنه
تعریف مهرالسنه در قانون مدنی نیامده است، اما با مراجعه به منابع فقهی می‌توان به تعریف آن پی برد. مهرالسنه، مهریه دختران پیامبر بوده که میزان آن پانصد درهم نقره است که محاسبه آن با نوسانات بازار لحاظ میشود و در صورتی که در قسمت میزان مهریه، نوشته شده باشد، مهرالسنه این میزان قابل مطالبه است.
بیشتر بخوانید :
تعریف نکاح دائم و نکاح منقطع یا موقت
- نکاح دائم: رابطه زناشویی که مابین دو جنس مخالف زن و شوهری منعقد میگردد که این نکاح به صورت ابدی و دائم میباشد و در این رابطه هر دو نفر از یکدیگر ارث میبرند بدین معنا که تمامی احکام ازدواج در خصوص (مهریه ، نفقه، ارث) جاری می گردد.
- نکاح منقطع یا موقت: صیغه موقت به این معنی است که زن و مردی که با هم ازدواج میکنن تا زمانی که مدت زمان عقد تمام نشده باهم زن و شوهر هستند و بعد از تمام شدن مدت زمان عقد دیگر بایکدیگر زن و شوهر نیستند. در ازدواج موقت رضایت طرفین و خواندن صیغه محرمیت کافی است و نیازی به داشتن شاهد و مکتوب کردن آن نیست و زوجین میتوانند خودشان به تنهایی صیغه عقد را بخوانند.
بیشتر بخوانید :
آیا به دختر باکره مهریه تعلق می گیرد؟
بر اساس ماده 1082 قانون مدنی، به محض انعقاد عقد، زن مالک تمام مهریه می شود و می تواند هر گونه تصرفی که بخواهد در آن بنماید. در این زمینه، تفاوتی بین عقد موقت و عقد دائم و زنان باکره و زنان غیر باکره نیست.
اما در برخی از شرایط، ممکن است که زن مستحق تمام مهریه نباشد. مانند زمانی که زن باکره است، عمل نزدیکی نیز میان او و همسرش رخ نداده و در همین حالت، از همسر خود طلاق بگیرد. در صورتی که زنی، باکره از همسر خود طلاق بگیرد، مهریه در طلاق غیر مدخوله بدین صورت بوده که زن، مستحق دریافت نصف مبلغ مهریه ای است که در سند نکاحیه، به عنوان مهریه او تعیین شده است و چنانچه بیش از نصف را دریافت نموده باشد، باید آن را برگرداند.
در ماده 1101 قانون مدنی بیاان شده: هرگاه عقد نكاح قبل از نزدیكی، به جهتی فسخ شود، زن حق مهریه ندارد، مگر در صورتی كه موجب فسخ، عنن باشد كه در این صورت با وجود فسخ نكاح، زن مستحق نصف مهر است. بنابراین، چنانچه نکاح به واسطه عنن فسخ شود، زوجه باکره، به شرط ارائه گواهی بکارت، مستحق نیمی از مهریه میباشد؛ اما در صورت فسخ نکاح، به هر علتی غیر از عنن، مهریه ای به او تعلق نمیگیرد.
بیشتر بخوانید :
به اجرا گذاشتن مهریه دختر باکره به چه صورت است؟
اجرا گذاشتن مهریه دختر باکره با به اجرا گذاشتن مهریه زن در حالت‌های دیگر، تفاوتی ندارد. بنابراین اجرا گذاشتن مهریه به این صورت است که زن یا وکیل مهریه او، ابتدا به دایره اجرائیات ثبت، مراجعه کرده و فرم مطالبه مهریه را پر مینماید. سپس از اموال و دارایی‌های رسمی مرد، استعلام حاصل شده و اگر مرد ظرف مدت ده روز از صدور اجرائیه، اقدام به پرداخت مهریه همسر خود نکند، زن حق توقیف اموال آقا برای مهریه را دارد. سپس زن، اموال همسر خود را در مزایده فروخته و با فروش اموال، مهریه خود را وصول مینماید. اما اگر بعد از استعلامات، مشخص شود که مرد مال و دارایی رسمی ندارد یا اموال او به اندازه مهریه همسرش نیست، زن با مراجعه به یکی از شعب دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم کرده و درخواست مطالبه مهریه خود را به دادگاه خانواده تقدیم می‌کند.
بیشتر بخوانید : راه های فرار از دین مهریه و روش های جلوگیری
میزان مهریه دختر باکره در طلاق توافقی
در طلاق توافقی زوجین با توافق یکدیگر تصمیم به جدایی می‌گیرند. زن و شوهر همچنین درباره مواردی نظیر حق و حقوق مالی زن، حضانت فرزندان و غیره به توافق می‌رسند. بنابراین اگر زوجین در دوران عقد تصمیم به طلاق بگیرند و زن باکره باشد، نیمی از مهریه به او تعلق میگیرد.
رأی دیوان عالی کشور در رابطه با مهریه دختر باکره
در زمینه مهریه دختر باکره در شعبه هشتم دیوان عالی کشور رأیی صادر شده که عبارت است از: “ملاک قانونی و شرعی استحقاق زوجه نسبت به تمام یا نصف مهریه ما فی القباله در موقع طلاق طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی صرفاً عمل مواقعه و نزدیکی بوده و پارگی یا عدم پارگی پرده بکارت در خصوص مورد مؤثر در مقام نیست.” لذا جهت روشن شدن قضیه و احراز اینکه آیا در موقع طلاق زوجه مستحق تمام یا نصف مهریه خواهد بود و نیز آیا مکلف به رعایت عده طلاق است یا خیر، ضرورت داشته که دادگاه پیرو سابقه زوجه فرجام خواننده را به پزشکی قانونی معرفی تا با معاینه مجدد بالصراحه اعلام نماید که آیا بین زوجین عمل نزدیکی انجام شده است یا خیر و سرانجام دادگاه پس از انجام تحقیقات در موارد مرقوم در فوق بر اساس نتیجه محصله با لحاظ دیگر قرائن و امارات موجود در پرونده نسبت به صدور رأی اقدام نماید.
بیشتر بخوانید : قوانین ممنوع الخروج کردن به خاطر مهریه
در صورت باکره بودن زوجه طلاق چه پیامدهایی برای ایشان دارد؟
- نصف شدن مهریه
- عدم نیاز به نگه داشتن مدت عده بعد از طلاق
- پاک کردن اسم همسر بعد از طلاق در صورت باکره بودن زن
برای مشاوره و راهنمایی دقیق تر در خصوص مطالبه مهریه خود با گروه دکتر رضا عبدالمحمد در ارتباط باشید.
سوالات متداول مهریه دختر باکره چگونه محاسبه میشود؟
آیا به دختر باکره مهریه تعلق میگیرد؟
بله، طبق قانون مدنی ایران، به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه میشود. باکره بودن یا نبودن تاثیری در اصل استحقاق زن نسبت به مهریه ندارد. مهریه حق قانونی زن است که در زمان عقد تعیین میشود.
میزان مهریه دختر باکره چگونه تعیین میشود؟
میزان مهریه توافقی است و بر اساس توافق زوجین یا خانوادههای آنها در زمان عقد تعیین میشود. قانون سقف خاصی برای مهریه تعیین نکرده است. اما معمولاً عرف جامعه، وضعیت مالی زوج و توافق طرفین در تعیین میزان مهریه موثر است.
آیا مهریه دختر باکره با دختری که باکره نیست تفاوت دارد؟
از نظر قانونی، تفاوتی بین مهریه دختر باکره و غیر باکره وجود ندارد. مهریه حق قانونی زن است که مستقل از وضعیت باکرگی او تعیین میشود. اما در عرف جامعه، ممکن است برای دختران باکره مهریه بیشتری در نظر گرفته شود.
مهریه دختر باکره بعد از عروسی چگونه محاسبه میشود؟
مهریه در زمان عقد تعیین میشود و بعد از عروسی تغییر نمیکند. محاسبه و پرداخت مهریه تابع توافق زوجین است. زن میتواند هر زمان که بخواهد، مهریه خود را مطالبه کند، چه قبل از عروسی و چه بعد از آن.
در صورت عدم باکرگی دختر، آیا مهریه به او تعلق میگیرد؟
بله، عدم باکرگی تاثیری در استحقاق زن نسبت به مهریه ندارد. طبق قانون، مهریه حق زن است و به محض وقوع عقد به او تعلق میگیرد، صرف نظر از وضعیت باکرگی.
آیا امکان افزایش مهریه دختر باکره پس از عقد وجود دارد؟
بله، طبق ماده 1082 قانون مدنی، زوجین میتوانند بعد از عقد با تراضی یکدیگر مقدار مهر را کم یا زیاد کنند. این افزایش باید با رضایت هر دو طرف و طی یک توافق رسمی صورت گیرد.
در صورت طلاق، آیا کل مهریه به دختر باکره تعلق میگیرد؟
در صورت طلاق، اگر مهریه عندالمطالبه باشد، زن مستحق دریافت کل مهریه است. اما اگر طلاق قبل از نزدیکی واقع شود، زن مستحق نصف مهریه خواهد بود، مگر اینکه زن تمام مهر را به شوهر ببخشد یا شوهر تمام مهر را به زن ببخشد.
بهترین مهریه برای دختر چیست؟
بهترین مهریه از نظر قانونی، مهریه ای است که متناسب با شأن و جایگاه زن و توان مالی مرد باشد. قانون مشخصاً “بهترین” مهریه را تعیین نکرده است. توصیه میشود مهریه به گونهای تعیین شود که قابل پرداخت بوده و موجب مشکلات مالی و حقوقی در آینده نشود.
آیا مهریه دختر باکره میتواند غیر نقدی باشد؟
بله، طبق ماده 1078 قانون مدنی، هر چیزی که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتواند مهر قرار داده شود. بنابراین، مهریه میتواند شامل اموال غیرمنقول، طلا، سکه، یا حتی حق انتفاع از یک ملک باشد.
در صورت فوت شوهر، تکلیف مهریه دختر باکره چیست؟
در صورت فوت شوهر، مهریه جزو دیون متوفی محسوب میشود و زن میتواند قبل از تقسیم ترکه، مهریه خود را از اموال شوهر مطالبه کند. اگر ترکه کافی نباشد، زن مانند سایر طلبکاران به نسبت طلب خود از ترکه سهم میبرد.
