مطالبه مهریه؛ راهنمای قدم به قدم

تعریف مهریه؟

مهریه از جمله مهمترین حقوقی است که به محض انعقاد عقد نکاح به زن تعلق میگیرد. بدین صورت که هر وقت زن مهریه خود را مطالبه کند مرد باید در زمان مقرر آن را به وی پرداخت نماید. در صورت امتناع از پرداخت مهریه، عواقبی چون حبس و … را  برای زوج در پی خواهد داشت.

همچنین شما اگر قصد مطالبه مهریه دارید در این مسیر حتما نیاز به یک وکیل متخصص مهریه خواهید داشت. برای تماس با دکتر رضا عبدالمحمد وکیل متخصص مهریه روی شماره 09121574297 تماس بگیرید.

انواع مهریه بر اساس نوع و شرایط پرداخت آنها کدامند؟

انواع مهریه بر اساس نوع و شرایط پرداخت به شرح ذیل است:

مهر السنه

این مهریه طبق سنتی است که حضرت محمد(ص) برای دختر خودشان و همه زنان تعیین کرده است.

مهر المسمی

مهریه ای است که طبق توافق طرفین تعیین و در سند ازدواج قید می گردد.

مهر المثل

اگر در هنگام انعقاد عقد نکاح در مورد مهریه هیچ توافقی انجام نشده باشد و یا به نوعی تعیین شده باشد که مطابق قانون نبوده، ولی عمل نزدیکی بین زوجین صورت گرفته، در این زمان مطابق عرف محل و وضعیت خاص زوجه مانند تحصیلات وی، سن، شغل و … مهریه ای هم تراز با شأن وی برایش تعیین می گردد.

مهر المتعه

این مهریه بیشتر با توجه به شرایط مرد در نظر گرفته میشود بدین معنا که میزان درآمد و دارایی مرد نرخ مهریه تعیین می کند.

حکم مهریه در دین اسلام، دلیل پرداخت مهریه توسط زوج

حکم مهریه بدین صورت است که زوج موظف است برای تحکیم روابط خانواده و ابراز علاقه خود به زوجه مهریه را پرداخت نماید. و در قبال مهریه، زوجه می تواند از حق خود گذشت نماید و یا آن را بپذیرد.

بیشتر بخوانید : مطالبه مهریه در ازدواج موقت 

چگونه می توان مهریه را مطالبه کرد؟

مطابق ماده 1082 قانون مدنی، به محض جاری شدن عقد نکاح، زوجه مالک مهریه میگردد و از همان لحظه نیز مستحق دریافت مهریه اش میباشد. علی الاصول زوجه از همان لحظه وقوع عقد نکاح میتواند مهریه خود را از همسرش مطالبه نماید؛ با این وجود مطالبه مهریه زمانی به وقوع می پیوندد که زوجین با یکدیگر اختلاف دارند.

در واقع مطابق با قانون، مطالبه مهریه بدون طلاق  امکانپذیر است. نکته دیگر که در خصوص مطالبه مهریه قابل توجه است این است که مطالبه مهریه در مورد مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه متفاوت خواهد بود، زیرا در حالتی که مهریه عندالاستطاعه باشد، زوجه باید اموالی از شوهرش به دادگاه معرفی نماید تا بتوان مهریه او را از محل آنها وصول کرد.

بیشتر بخوانید : وصول مهریه از قیم + قوانین و شرایط

روش های مختلف مطالبه مهریه

با نظر به مقررات قانونی و رویه های قضایی، زوجه این امکان را دارد تا با استفاده از روش هایی مهریه خود را مطالبه نماید که بر همین اساس، مطالبه مهریه از دو روش قابل انجام است:

1. مطابق آنچه که در عرف متداول است، زوجه با مراجعه به دادگاه خانواده دادخواست مطالبه مهریه خود را تقدیم مینماید. این موضوع نیاز به رسیدگی در دادگاه و صدور حکم مبنی بر پرداخت مهریه میباشد.
2. زوجه میبایست به جای دادگاه بهاجرای ثبت مراجعه کرده و از طریق اجرای ثبتی مهریه اش را وصول نماید. به این جهت که مهریه در سند نکاحیه ذکر شده و این سند یک سند رسمی میباشد، فلذا زوجه می تواند با مراجعه به اداره ثبت محل سکونت خود مهریه اش را به اجرا گذاشته و حتی این امکان را دارد که همسرش را ممنوع الخروج کند.  البته باید توجه داشت که مطالبه مهریه از  هم طریق دادگاه و هم از طریق اجرای ثبت به صورت همزمان میسر نیست و زمانی که در دادگاه اثبات گردد که زوجه ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام به وصول مهریه نموده است، دعوای وی در دادگاه رد میشود.

بیشتر بخوانید : مهریه دختر باکره چگونه حساب میشود؟

چگونگی مطالبه مهریه از طریق دادگاه

زوجه برای مراجعه به دادگاه ابتدا میبایست به اداره ثبت مراجعه نموده و مهریه خود را مطالبه نماید زیرا مراجعه مستقیم به دادگاه میسر نمیباشد. در نهایت زوجه بعد از مراجعه به اداره ثبت و عدم وصول مهریه خود باید نسبت به مختومه نمودن پرونده ثبتی اقدام نموده و متعاقبا میبایست گواهی انصراف را دریافت کندو بعد از دریافت آن، باید برای مطالبه مهریه خود از طریق دادگاه، از طریق دفتر خدمات اکترونیک قضایی اقدام به ثبت دادخواست مطالبه مهریه نماید.

بیشتر بخوانید : چگونه از طریق دادگاه مهریه بگیریم + قوانین و شرایط

مراحل و شرایط مطالبه مهریه از طریق دادگاه

زوجه میتواند ابتدا دادخواست توقیف و تامین خواسته مهریه را از مرجع ذی ربط تقاضا کند و بعد از آن درخواست وصول مهریه خود را با توجه به قرار تامین مطرح کند و یا به طور همزمان تقاضای صدور قرار تامین خواسته و مطالبه مهریه اش را نماید. در حالتی که زن توان پرداخت هزینه های دادرسی را نداشته باشد این امکان را دارد که همزمان با مطالبه مهریه خود، تقاضای اعسار از هزینه دادرسی را نیز از دادگاه درخواست کند. هنگامی که شوهرش فوت کند، زوجه میتواند درخواست توقیف ترکه کند و دعوی مطالبه مهریه خود را به طرفیت وراث متوفی که  ترکه به جا مانده از متوفی را قبول نموده اند در دادگاه اقامه نماید.

بیشتر بخوانید :مهریه عندالمطالبه چیست و ۳ قانون که نمیدانید.

میزان هزینه های دادرسی چگونه تعیین و محاسبه می شوند؟

میزان هزینه های دادرسی در مهریه بر اساس نرخ مهریه  تعیین میگردد یعنی میزان آن سه و نیم درصد از مجموع ارزش مهریه میباشد. اگر مهریه کمتر از 20 میلیون تومان باشد، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی شورای حل اختلاف میباشد و اگر مهریه مطالبه شده بیش از  20 میلیون تومان باشد، مرجع صالح به رسیدگی دادگاه خانواده خواهد بود. بعد از مرحله ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع میگردد.

برای توقیف اموال زوج باید توجه داشت که ابتدا اموال وی توقیف میگردد و بعد از اطلاع زوج، دادگاه برای دادخواست مهریه وقت رسیدگی تعیین مینماید. اگر دادخواست اصلی مطالبه مهریه ظرف مدت 10 روز از زمان صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه، ثبت نگردد، با درخواست زوج اموال از توقیف آزاد خواهد شد. همچنین امکان جلب زوج فقط از طریق دادگاه و  با شرایطی که قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی تعیین نموده و تا سقف 110 سکه به عنوان مهریه امکانپذیر خواهد بود.

بیشتر بخوانید :چگونه مهریه را اجرا بگذاریم؟ قوانین و شرایط به اجرا گذاشتن مهریه

تعریف مستثنیات دین و موارد آن

بعضی از اموال زوج قابل توقیف نمیباشند و اگر هم توقیف شوند با اعتراض زوج از توقیف خارج میگردند که اصطلاحا به آنها مستثنیات دین میگویند که عبارتند از: (مطابق ماده ۲۴  قانون محکومیت های مالی)

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ علیه و در حالت اعسار وی باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم میباشد.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره میگردد.
• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم، تحقیقات متناسب با شأن آنها.
• وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم میباشد.
• تلفن مورد نیاز مدیون
• مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت میگردد، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

بیشتر بخوانید : نحوه مطالبه مهریه در عقد موقت

برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه به چه مدارکی نیاز داریم؟

• ثبت نام در سامانه ثنا
• اصل کارت ملی
• اصل شناسنامه
• اصل عقدنامه یا گرفتن رونوشت آن از دفترخانه محل ازدواج
• گرفتن گواهی از اداره ثبت

بیشتر بخوانید : نحوه توقیف خودرو برای مهریه در سال 1402

مطالبه مهریه با مراجعه مستقیم به دادگاه

برای مطالبه مهریه ابتدا میبایست از طریق اداره ثبت اقدام نمود چراکه برای ثبت دادخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه باید حتما گواهی انصراف را از اداره ثبت دریافت کرده باشید و در غیر اینصورت ثبت دادخواست امکانپذیر نخواهد بود.

بیشتر بخوانید : اعتراض به رای تعدیل مهریه

آیا می توان اموال غیر منقول را برای مهریه تعیین نمود؟

میتوان اموال غیر منقول مانند زمین، خانه، ملک و… را به عنوان مهریه زوجه تعیین نمود البته منوط به آنکه پلاک ثبتی با جزئیاتی مانند قطعه، بخش، شهر و… کاملا مشخص و در سند نکاحیه ذکر گردد.

بیشتر بخوانید : از شخص محجور چگونه مهریه مطالبه کنیم؟

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه مطالبه مهریه و مشاوره و راهنمایی بهتر در این زمینه با گروه مشاوره حقوقی دکتر رضا عبدالمحمد در ارتباط باشید.